جشنواره فیلم کن یکی از معتبرترین جشنواره های جهانی در عرصه سینما است که هر ساله در شهر کن در جنوب فرانسه برگزار می شود. این شهر در منطقه گراسه در فرانسه واقع شده و هفتمین رده را در میان پایتخت های هنری جهان دارا است.
کن در ایام جشنواره فیلم خود، علاوه بر آنکه مفتخر به میزبانی جمع کثیری از هنرمندان است، هنردوستان بسیاری را نیز به خود جذب می کند؛ هنردوستانی که در قالب گردشگر راهی کن می شوند و عواید اقتصادی بسیاری را برای این شهر به همراه دارند. آمارها نشان می دهد جمعیت این شهر در ایام برگزاری جشنواره تقریبا سه برابر می شود و این یعنی رویداد مهمی همچون جشنواره کن توانسته به توسعه گردشگری در این شهر نیز منجر شود.
جمعیت شهر کن حدود 73 هزار نفر است و در طول روزهای برگزاری جشنواره از مرز 200 هزار نفر عبور می کند. طبق آمار منتشر شده از سوی مقامات محلی، بازدید کنندگان این رویداد مهم هنری در سال 2014، در مجموع 85 هزار نفر-شب را در هتل ها سپری کرده بودند. اهمیت این رویداد معتبر برای بخش هتلداری به این خاطر است که 15 درصد از درآمد سالانه صنعت هتلداری محلی این شهر را تشکیل می دهد. نرخ گران ترین اتاق در هتل های معتبر این شهر، به 30 هزار دلار نیز می رسد.
علاوه بر این بخش، هجوم رسانه هایی همچون تلویزیون ها و خبرنگاران، بخش های تبلیغات، مسافرخانه ها و رستوران ها را نیز از برگزاری چنین رویدادی منتفع می سازد. ضمن آنکه شرکت کنندگان در چنین رویدادی جزو اقشار بسیار مرفه محسوب می شوند و توانایی پرداخت مخارج بالا برای اقامت، غذا و سایر مصارف خود را دارند که می تواند بر اقتصاد محلی اثرگذار باشد.در همین حال آمار منتشر شده از سوی نشریه فیگارو در سال 2015 حاکی از این است که جمعیت شهر کن در زمان برگزاری این جشنواره سه برابر شده و به 210 هزار نفر رسیده است.
این در حالی است که تعداد اعضای این شهر در سال 2014 و در زمان برگزاری جشنواره 180 هزار نفر بود که نشان از رشد تعداد شرکت کنندگان در این جشنواره دارد. بودجه ای که سال گذشته برای این جشنواره در نظر گرفته شده بود به 20 میلیون یورو می رسید که نیمی از این مبلغ توسط مالیات دهندگان فرانسوی و نیمی دیگر توسط تبلیغات شرکت ها پرداخت شد. از سوی دیگر، تعداد افرادی که به طور قطع در این رویداد حضور داشتند (به جز خبرنگاران) به 31هزار و500 نفر رسید. همان طور که از داده های مربوط به جشنواره مشخص است، روند شرکت کنندگان در این رویداد رشد خوبی داشته است.
جالب است بدانیم سنت برگزاری جشنواره فیلم برای ارائه و نمایش آثار سینمایی ریشه در دهه 1930 دارد. بنیتو موسولینی دیکتاتور فاشیست ایتالیایی نخستین جشنواره فیلم را در سال 1932 در شهر ونیز برگزار کرد. هدف وی از این کار مقابله با قدرت فرهنگی هالیوود بود. اندکی بعد، نخستین جشنواره فیلم در فرانسه نیز در شهر کن برگزار شد. امروزه تعداد جشنواره ها بسیار بیشتر شده و در برلین، مسکو، مونترآل و توکیو نیز گسترش یافته اند. کسب درآمد این جشنواره ها از چند طریق است؛ نخستین راه، فروش بلیت برای فیلم ها و نیز هزینه های اخذ شده برای حضور یک فیلم در جشنواره است؛ هرچه جشنواره مهم تر باشد این هزینه بالاتر است و ارزش به دست آمده توسط جشنواره نیز بیشتر می شود که عاملی برای اثرگذاری بر اقتصاد محلی خواهد بود و به نوعی در جذب گردشگر نیز موثر است.
هزینه جذب اسپانسر نیز راهی دیگر برای سوددهی این گونه جشنواره ها است که به دلیل حضور ستاره های سینمایی و پوشش گسترده رسانه ای، از جمله منابع جذب سرمایه است. اما در کنار اینها، چنین جشنواره ای به عنوان یک رویداد فرهنگی می تواند گردشگران بسیاری را نیز به شهر محل برگزاری جذب کند. برای مثال، طبق گزارش دفتر تحقیقات تجاری و اقتصادی دانشگاه یوتا، در سال 2014 حاضران در جشنواره فیلم ساندنس در مجموع 63.9 میلیون دلار در طول 10 روز برگزاری جشنواره، خرج کرده بودند. مسوولان شهر کن نیز درآمد این فستیوال معتبر از محل اخذ صورت حساب های ورودی به جشنواره در سال 2014 را 28.2 میلیون دلار تخمین زده اند؛ این در حالی است که همین رقم برای سال 2013 حدود 24 میلیون دلار بوده است که رشد 20 درصدی درآمدهای حاصل از این منبع را نشان می دهد.
از سوی دیگر، اقتصاد محلی شهر کن بیشتر مبتنی بر بخش خدمات است. این شهر به عنوان محل برگزاری جشنواره معتبر سینمایی کن، به نقطه ای مهم برای صنعت گردشگری تبدیل شده است. شهر کن هر ساله در ماه مه (در اواسط بهار) پذیرای خبرنگاران، سینماگران و گردشگران زیادی می شود که اقتصاد محلی این منطقه را متاثر می کنند. در کنار این رویداد البته، گردشگران به دیگر جاذبه های شهر نیز سر خواهند زد که می تواند به توزیع درآمدهای گردشگری در همه بخش های این صنعت در کن بینجامد.
تجارب جهانی نشان می دهد رویدادها و به طور خاص، جشنواره های جهانی فیلم می توانند اثر مثبتی بر جذب گردشگران داخلی و خارجی داشته باشند و اقتصادهای محلی را تحت تاثیر قرار دهند. این گردشگران که عمدتا از اقشار پردرآمد محسوب می شوند، می توانند بر صنایعی همچون هتلداری، رستوران ها، تبلیغات و برخی خدمات شهری مرتبط اثر بگذارند. این جشنواره ها با ایجاد انگیزه برای فیلمسازان جوان و اقشار علاقه مند و نیز پوشش رسانه ای می توانند درآمدزایی اقتصادی به همراه داشته باشند. ایران نیز تجربه برگزاری 34 دوره جشنواره جهانی فیلم فجر را در مقیاسی بسیار کوچکتر دارد که شاید بتوان با استفاده از تجارب جشنواره های بزرگ برای بهبود درآمدزایی اقتصادی و جذب گردشگران در این بخش، اقداماتی انجام داد. در همین راستا جدا شدن بخش بین الملل از دوره سی و سوم، بیانگر تغییراتی در رویکرد مسوولان برای برگزاری جشنواره است.
