بطور خلاصه باید گفت که: ترموستات، یکی از قطعات خودرو است که علاوه بر این که به موتور اجازه می دهد به سرعت گرم بشود، کنترل دمای موتور خودرو را نیز بر عهده دارد.
ترموستات وسیله ای است برای تنظیم درجه حرارت موتور اتومبیل که بطور خودکار گرمای موتور را در حد ایده ال که حدود 85 درجه است نگه می دارد. برای عملکرد درست موتور، دمای آن باید در محدوده معینی نگه داشته شود سرد بودن موتور باعث می شود که غلظت روغن بالا رود و روانکاری قطعات به خوبی صورت نگیرد و گرم بودن بیش از حد آن هم باعث می شود روغن خیلی رقیق شود و خاصیت روان کنندگی خود را از دست بدهد بنابراین ضرورت کامل دارد که دمای موتور در حد 85 درجه سانتیگراد نگه داشته شود.
کاربرد ترموستات: به طور کلی ترموستات برای تنظیم درجه حرارت مایعات، گازها و جامدات در دستگاه های گرم یا سردساز در بخش های مختلف زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
– صنعتی: اعم از گلخانه ها، گرم خانه، کوره، دیگ های بخار و اتوکلاوها و …
– ساختمان: در بخش تاسیسات اعم از شوفا‍‍‍ژ خانه های مرکزی و کنترل دما در سیستم های هواساز، چیلر و فن کوئل و …
– لوازم خانگی: در لباسشویی، ظرفشویی، سرخ کننده ها، سماور برقی، فرهای برقی، آبگرمکن برقی و گازی و …
– برچسب‌ها: ترموستات، کار ترموستات، کاربرد ترموستات
انواع ترموستات: دسته بندی کلی ترموستات ها عبارت است از: بیمتالی، فانوسه ای، رئوستا و دیافراگمی
– ترموستات اتاقی: سنسور آن از نوع بیمتال با فانوسه است و برای تنظیم دمای اتاق در تابستان و زمستان استفاده می شود.
– ترموستات زمستانی: هنگام رسیدن دما به حد بالا قطع و به حد پایین وصل می شود.
– ترموستات تابستانی: برعکس ترموستات زمستانی عمل می کند.
– ترموستات اتاقی دو فصله : کلید تبدیل حالت زمستانی به تابستانی دارند و دارای محلهایی برای سیستم تهویه هستند.
– ترموستات مستغرق: دمای مایعات را توسط این ترموستات می‌توان کنترل کرد و حساسه آن از نوع فانوسه و بالب است.
– ترموستات جداری: معمولا توسط دو بست فلزی روی منبع یا لوله نصب می شود و حساسه ای از نوع فانوسه یا بیمتال دارد.
– ترموستات کانالی: این نوع ترموستات معمولا در سیستم‌های هوارسانی در هواساز یا کانال نصب میشود و حساسه آن او نوع بیمتال یا فانوسه است.
– ترموستات آنتی فریز: این ترموستات نوعی ترموستات مستغرق تابستانی است که می تواند از یخ زدن چیلر جلوگیری کند.
– ترموستات دو وضعیتی: برای کنترل زمان کار دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– ترموستات مرحله ای: این ترموستات مجهز به تعدادی کلید و یک حساسه است که هر کدام از آنها در دمایی مشخص عمل می‌کنند.
– ترموستات تدریجی: این ترموستات مجهز به نوعی مقاومت متغیر 135 اهمی است.
نقش ترموستات در کاهش مصرف‌‌سوخت خودرو
یکی از قطعات خودرو، ترموستات است که کنترل دمای عملکردی موتور خودرو از طریق کنترل جریان آب عبوری از رادیاتور خودروها را به عهده دارد. ترموستات هنگامی که سرد باشد از خروج آب از موتور جلوگیری می‌کند و زمانی که موتور به اندازه کافی گرم شده، اجازه می‌دهد آنقدر آب داغ موتور به رادیاتور جریان یابد تا تحت شرایط مختلف کار موتور، درجه حرارت آب بین 77 و 85 درجه سانتیگراد ثابت شود. موتوری که در دمای عملکردی بهینه کار کند تا 2 درصد صرفه‌جویی سوخت به همراه دارد که مصرف سوخت از عملکرد اقتصادی‌تری برخوردار است.
نگهداری روغن موتور در دمای صحیح سبب به حداقل رسیدن اصطکاک و سایش قطعات موتور خودروها میشود که یکی دیگر از مزایای عملکرد مناسب ترموستات به حساب می‌آید. باید دقت کرد فاصله بین زمان استارت موتور و رسیدن دمای آن به شرایط عملکردی طبیعی باید کوتاه‌ترین زمان ممکن باشد. در این صورت سایش موتور به علت انبساط نامتوازن فلزات مختلف و تشکیل بخارات خورنده و اسیدی در موتور به حداقل خواهد رسید. در خودروهای مدرن و امروزی، دمای سیال خنک‌کننده باید به اندازه کافی بالا باشد تا سیستم گرمایش داخلی خودرو با بازده مناسب کار کند.
دمای عملکردی ترموستات با توجه به نوع موتور، شرایط اقلیمی، فشار وارد شده بر خودرو و پارامترهای دیگر تعیین و تنظیم میشود. معمولا روی ترموستات، دمای عملکرد و باز شدن آن حک میشود. دمای استاندارد باز شدن ترموستات معمولا بین 80 تا 90 درجه سانتیگراد است. ترموستات باید در 93 درجه سانتیگراد به طور کامل باز شود. خرابی ترموستات باعث طولانی‌تر شدن زمان گرم شدن موتور میشود. همچنین باید توجه کرد خرابی ترموستات موتور سبب بروز سایش زیاد در قطعات موتور، افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و افزایش مصرف سوخت خودرو را به همراه خواهد داشت. کارشناسان معتقدند بهترین زمان برای بازدید ترموستات، آغاز فصول تابستان و زمستان است.