امروز (16 شهریورماه)، سالروز درگذشت محمد اوراز، اولین مسلمان و ایرانی فاتح قله اورست است.
محمد اوراز که هنگام مرگ 34 ساله بود پرافتخارترین کوهنورد تاریخ کوهنوردی ایران است که توانسته افتخارات بسیار بزرگی را برای جامعه ی ورزشی ایران به ارمغان آورد.
محمد در شهریورماه 1348 در نقده آذربایجان غربی به دنیا آمد، وی ابتدا رشته ی بسکتبال، سپس تنیس روی میز و در نهایت رشته ی کوهنوردی را برای فعالیت ورزشی خود برگزید. او در سال 1367 اولین صعود خود به قله دماوند را تجربه کرد و پس از آن نوار افتخارات بزرگ خود را با صعود به قلل مرتفع جهان تکمیل کرد. «راکاپوشی» به ارتفاع 7788 متر در پاکستان اولین قله ی مرتفعی بود که زیر پاهای استوار این قهرمان مغلوب شد، محمد صعود به راکاپوشی را در دوران دانشجویی خود تجربه کرد، تجربه ای که سال بعد (1377) در مورد قله 8849 متری اورست تکرار شد و بدین ترتیب در زمانی که بسیاری از گروه های کوهنوردی جهانی از صعود بازمانده بودند اورست به تسخیر اولین مسلمان و ایرانی قهرمان درآمد.
صعود محمد اوراز به اورست جاودانه شد. خاطرات صعود تاریخی او به تمام کوچه و گذرهای آذربایجان غربی پیچید. دلاورمردی که پیکر کوهنورد انگلیسی را در حالی که کوهنوردان انگلیسی از این کار سرباز زدند بر دوش کشید و به پایین آورد. زیباترین خاطره ی صعودش به اورست، فداکاری حیوانی به نام «یاک» بود که بار مسافران اورست را تا ارتفاعی بالا می برد و در نهایت خود غذای کوهنورد می شد.
اوراز در سال 78 در دو دوره ی مربیگری بین المللی شرکت کرد و بدین ترتیب موفق به اخذ مدرک مربیگری درجه ی یک از فدراسیون کوهنوردی ایران و مدرک بین المللی صعود مسیرهای دشوار از فرانسه شد و بسیار جای تعجب است که با وجود اخذ مدرک کارشناسی تربیت بدنی از دانشگاه ارومیه و دارا بودن بسیاری از شرایط حتی در رده های سنی پایین نیز به عنوان مربی قبولش نکردند و او برای تامین هزینه های صعودهایش مجبور به کار در مسیر دماوند و حمل بار توریست ها بود.
در سال 79 دو اتفاق مهم ورزشی در تاریخ کوهنوردی به وقوع پیوست. محمد اوراز به دو قله چوآیو و شیشاپانگما، قلل 8201، 8036 متری جهان بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد، او در سال 1380 مرد سال کوهنوردی ایران شد، عنوانی که برازنده نام او بود و سپس قلل 5173 متری آرارات در ترکیه و 8463 متری ماکالو هم در سال 80 به تسخیر اوراز درآمد.
محمد در سال 81 یک گام دیگر به آرزوی بزرگ خود یعنی فتح قلل بالای 8 هزار متر جهان بدون استفاده از کپسول اکسیژن نزدیک شد و توانست قله 8516 متری، «لوتسه» را فتح کند. او در سال 81 هم مرد سال کوهنوردی ایران شد.
اما کوه حتی به فرزندان خود هم رحم نمی کند و سرانجام مجبور به فراخواندن فرزند خود شد. محمد اوراز در آخرین صعود خود با تیمی 12 نفره به منطقه ی قراقوروم در پاکستان اعزام شد تا قله گاشربروم یک را صعود کند. ساعت 10:30 دقیقه صبح یکشنبه 26 مرداد ماه تیم صعود نهایی متشکل از محمد اوراز، حسن نجاریان، داود خادم و مقبل هنرپژوه صعود نهایی را در هوایی نامناسب و طوفانی آغاز کردند. محمد اوراز و مقبل هنرپژوه در حالی که در ارتفاع 7800 متری بودند به ناگاه با بروز بهمن سقوط کرده و در سطحی یخی و برفی 600 متر سقوط کردند. گروه، برای نجات جان این دو کوهنورد اقدام کردند اما محمد از ناحیه ی کمر دچار آسیب دیدگی شدید شده بود. در مراحل بعدی نجات انتقال محمد اوراز، وی مجددا سقوط کرد و از ناحیه ی سر دچار شکستگی و خونریزی شد و سرمازدگی و افت فشار نیز مزید بر علت شد. ارتش پاکستانی به کمک گروه شتافت و محمد اوراز پس از 5 روز در بیمارستان شفای پاکستان بستری شد، اما تمام تلاش ها برای نجات وی ثمربخش نبود و قهرمان کوهنورد ایرانی سحرگاه یکشنبه، شانزدهم شهریور ماه به دیار باقی صعود کرد.
پیکر مرحوم محمد اوراز فرزند بزرگ آذربایجان در کوه سلطان آباد نقده به خاک سپرده شده است.
