مدرک دوره راهنمایان کوهستان تنها مدرکی است که به امضای مشترک روسای سازمان گردشگری و فدراسیون کوهنوردی می رسد.
گستره نه چندان پهناور اما بسیار مهم و اثرگذار به لحاظ ارزش های جغرافیایی و ظرفیت های گردشگری از سرزمین ما را کوهستان در برگرفته است. اگر به اهمیت کوه ها، جاذبه های آن ها، چشم اندازهای بدیع و همچنین تنوع گونه های جانوری و گیاهی محیط کوهستان توجه کنیم، آنگاه می توان این واقعیت را دریافت که مخاطبین تورهای طبیعت گردی (خارجی و داخلی) برای پیمایش کوه ها، صعود قله ها و به نظاره نشستن چشم اندازها و گونه های جانوری و گیاهی نیازمند راهنمایانی مجرب و آشنا به فنون کوهنوردی خواهند بود و امنیت سفرهای طبیعت گردی در عرصه کوهستان نیز در پیوند با آموزش فنون و مهارت های کوهنوردی به راهنمایان این عرصه معنا پیدا می کند.
در حال حاضر وقتی راهنمایان طبیعت گردی بر پایه آموزش های این دوره پا به عرصه کوهستان می گذارند، در مواجهه با خطرات احتمالی کوهستان آموزش های لازم برای مقابله با بحران را پشت سر نگذاشته اند. از سوی دیگر، کوهنوردان آموزش دیده در خصوص کوهستان نیز با اصول و مفاهیم اکوتوریسم و صنعت گردشگری آشنا نیستند و آنها نیز نمی توانند مسافران خویش را با آگاهی و توانمندی همه جانبه هدایت نمایند.
این موضوع برای آژانس های گردشگری فعال در عرصه طبیعت گردی و کوهنوردی تبدیل به یک معضل بزرگ شده بود؛ لذا این امر ضرورت پرورش راهنمایانی که ضمن آشنایی با اصول و قواعد اکوتوریسم و گردشگری، با شرایط و محیط کوهستان نیز آشنا باشند را دوچندان می کرد. لذا کارشناسان سازمان گردشگری و فدراسیون کوهنوردی تصمیم به طراحی دوره آموزشی راهنمایان کوهستان گرفتند.
سرفصل های آموزشی
آشنایی با طبیعت و طبیعت گردی، کارآموزی کوهپیمایی، پزشکی مقدماتی کوهستان، هواشناسی کوهستان، نقشه خوانی و کار با قطب نما، کارآموزی جی پی اس، کارآموزی سنگ نوردی مقدماتی، کارآموزی سنگ نوردی پیشرفته، کارآموزی برف مقدماتی، کارآموزی برف پیشرفته، بهمن شناسی و غار برفی، مبانی جستجو و نجات در کوهستان، مبانی محیط زیست.
دروسی که در دوره آموزشی راهنمایان کوهستان تدریس می شوند
آشنایی با علم هواشناسی
پزشکی کوهستان
دوره جهت یابی، کار با قطب نما
دوره کار با GPS
کارآموزی کوهپیمایی
کارآموزی و پیشرفته سنگ نوردی
کارآموزی و پیشرفته برف و یخ
مبانی جستجو و نجات در کوهستان
بهمن شناسی
مبانی محیط زیست
دوره آموزشی راهنمایان کوهستان از 4 بخش اصلی تشکیل می شود.
1. آشنایی با طبیعت و صنعت توریسم
آشنایی با اکوتوریسم، آشنایی با گیاهان ایران، آشنایی با پرندگان ایران، آشنایی با خزندگان ایران، آشنایی با پستانداران ایران، ژئوتوریسم و پدیده شناسی فلات ایران، اقوام و عشایر ایرانی، آشنایی با روحیات ملل، کمک های اولیه و مدیریت بحران در سفر، زبان تخصصی توریسم، شناخت صنعت گردشگری، فنون و مهارت تورگردانی، هدایت و سرپرستی گروه.
نکته: فراگیران برای پشت سر گذاشتن این بخش می توانند یکی از دو روش زیر را انتخاب کنند.
روش اول: حضور در دوره آموزشی راهنمایان طبیعت عادی (این دوره علاوه بر دروس مربوط به آشنایی با طبیعت دوره راهنمایان کوهستان، شامل دروس دیگری نیز از جمله فنون عکاسی، آشنایی با نجوم و … است. دوره راهنمایان طبیعت حدود 5 ماه به طول می انجامد و کلاس ها نیز روزهای زوج از ساعت 5 تا 8 بعد از ظهر برگزار می شود).
روش دوم: حضور در دوره نیمه فشرده آشنایی با طبیعت (در این دوره که طی 8 روز و در دو بخش 4 روزه برگزار خواهد شد، دروس اصلی به صورت فشرده به فراگیران ارائه می شود). لذا فراگیران باید دروس باقیمانده و سفرهای آموزشی را نیز همراه با فراگیران دوره آموزشی راهنمایان طبیعت (دوره عادی) که کلاس های آن ها طی روزهای زوج از ساعت 5 تا 8 برگزار می شود پشت سر بگذارند.
2. مهارت های عمومی کوهنوردی
آشنایی مقدماتی با علم هواشناسی، پزشکی مقدماتی کوهستانی، جهت یابی، نقشه خوانی و کار با قطب نما، کار با GPS، کارآموزی کوهپیمایی، کارآموزی مقدماتی سنگ نوردی، کارآموزی مقدماتی برف و یخ، کوهنوردی در مناطق زمستانه (بهمن شناسی)، مبانی محیط زیست.
3. مهارت های پیشرفته کوهنوردی
کارآموزی پیشرفته سنگ نوردی، کارآموزی پیشرفته برف و یخ، مبانی جستجو و نجات در کوهستان.
4. دفترچه ثبت و ارزیابی فعالیت کارآموز
بدون شک با پشت سر گذاشتن دوره های آموزشی، یک فرد را نمی توان راهنمایی مجرب قلمداد کرد و تنها در سایه کسب تجربه است که یک راهنما می تواند به توانایی و قابلیت هدایت یک تیم طبیعت گردی یا کوهنوردی نائل آید. برای رسیدن به این منظور، دفترچه ثبت و ارزیابی فعالیت در اختیار کارآموزان دوره راهنمای کوهستان قرار می گیرد. میزان فعالیت های ثبت شده در این دفترچه یکی از فاکتورهایی است که مشخص می کند آیا یک فرد قابلیت و تجربه لازم برای دریافت کارت راهنمای کوهستان را دارد یا نه.
گفتنی است؛ این دفترچه ملاکی برای تمدید کارت راهنمای کوهستان و همچنین شاخصی برای میزان توانایی و سطح تجربه یک راهنمای کوهستان است.
مدارک لازم برای ثبت نام در دوره آموزشی راهنمایان کوهستان
• 4 قطعه عکس 3.4
• رونوشت کارت ملی
• رونوشت کارت بیمه ورزشی سال جاری
• رونوشت شناسنامه
• رونوشت آخرین مدرک تحصیلی یا گواهی اشتغال به تحصیل
• رونوشت گواهینامه یا ریزنمرات آخرین کلاس های گذرانده شده (کوهپیمایی، نقشه خوانی و کار با قطب نما، کار با GPS، پزشکی مقدماتی کوهستان، هواشناسی کوهستان، سنگ نوردی مقدماتی، سنگ نوردی پیشرفته، برف و یخ مقدماتی، برف و یخ پیشرفته، بهمن شناسی، مبانی جستجو و نجات در کوهستان، مبانی محیط زیست، مبانی اکوتور)
تمامی مدارک قبلی که مورد تأیید کمیته راهنمایان کوهستان فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی باشد مورد پذیرش قرار می گیرد و نیازی به گذراندن مجدد آن دوره نیست.
مدرک دوره راهنمایان کوهستان تنها مدرکی است که به امضای مشترک روسای سازمان گردشگری و فدراسیون کوهنوردی می رسد.
