قله اورست با نام نپالی ساگارماتا (به معنی سر آسمان) و نام تبتی کومولانگما بلندترین کوه کره زمین است. ارتفاع قله آن از سطح دریا معادل 8848 متر است. این کوه در رشته کوه های هیمالیا در مرز منطقه ساگارماتای نپال و تبت در کشور چین قرار گرفته است.
1. تا سال 1856 هیچکس نمی دانست اورست مرتفع ترین نقطه روی زمین است تا اینکه طرح نقشه برداری مثلثاتی هند برای اولین بار از این مهم پرده برداشت.
2. طبق برآورد زمینی انجام شده در سال 1954، ارتفاع رسمی اورست، 8.848 متر یا 29.029 پا است. اما براساس یک تخمین ماهواره ای بحث برانگیز، این کوه شش پا بلندتر از عدد اعلام شده است.
3. اگرچه کوه اورست مرتفع ترین قله جهان نسبت به سطح دریا است اما کوه Mauna Kea در هاوایی مرتفع ترین کوه از کف زمین تا نوک است: 33.500 پا که تنها 13.796 پای آن بالاتر از سطح دریا است.
4. برآورد شده است که قدمت اورست 60 میلیون سال است.
5. هر ساله 4 میلی متر به ارتفاع اورست به دلیل تغییرات زمین شناختی اضافه می شود.
6. در سال 1953، ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای از مشاهده جاپاهای بزرگ در زمان فرود از قله خبر دادند. اما بعدها خود هیلاری، گفته های همنوردش را تکذیب کرد.
7. قله دارای دو راه اصلی است: تیغه جنوب به شرق از نپال، و تیغه شمالی از تبت.
8. در بالاترین نقطه اورست، کوهنوردان یک سوم میزان اکیسژن نرمال را به دلیل فشار جو تنفس می کنند.
9. از سال 1969، به جز سال 1977، دستکم هر سال یک نفر جان خود را در مسیر اورست از دست داده است.
10. پسر سر ادموند هیلاری، پتر، پنج بار موفق به فتح این قله شده است.
11. تنزینگ نورگای شش بار در تلاش برای رسیدن به قله ناکام مانده و بار آخر همراه با هیلاری موفق به فتح قله شد.
12. سرعت باد روی قله به بیش از 200 مایل در ساعت می رسد.
13. مرگ آورترین سال برای صعود کنندگان قله اورست، سال 1996 بود با 15 قربانی.
14. ایمن ترین سال، سال 1993 بود با 129 صعود موفق و تنها هشت کشته (نسبت 16 به 1).
15. از هر ده صعود موفق به اورست، یک مورد مرگ رخ می دهد.
16. سریع ترین فرود از قله اورست توسط مارک بویوین فرانسوی از طریق پاراگلایدر در سال 1988 و در مدت “11 دقیقه” صورت گرفت.
17. 120 جسد روی اورست باقی مانده است.
18. جوان ترین فاتح اورست، ژوردن رومرو سیزده ساله است که در سال 2010 موفق به صعود به بام دنیا شد.
19. نپالی ها اورست را “خداوند آسمان ها” می نامند و تبتی ها آنرا “مادر هستی” خطاب کرده اند.
20. اولین زنی که بر بام قله پای نهاد، یانکو تابئی ژاپنی در سال 1975 بود.
21. هزینه صدور مجوز صعود به قله اورست توسط دولت نپال، 17 هزار دلار است.
22. حدود 18 مسیر نامگذاری شده روی اورست وجود دارد.
23. خطرناک ترین نقطه این کوه، یخچال خومبو نام دارد که تاکنون جان 19 نفر را گرفته است.
24. هر کوهنورد 20.000 کالری در روز صعود به قله، و به طور متوسط 10 هزار کالری در باقی روزهای صعود مصرف می کند.
25. رکورددار صعود به اورست، یک شرپای آپایی 53 ساله معروف به “سوپر شرپا” است که 21 بار موفق به فتح قله شده است.
26. رکورد دار طولانی ترین حضور بر سر قله متعلق به یک شرپای نپالی است با زمانی معادل 21.5 ساعت.
27. از زمان ثبت نخستین مرگ ها روی قله در سال 1922، تاکنون 235 نفر جان خود را در مسیر این قله از دست داده اند.
28. بهمن و سپس یخچال ها، دو دلیل اصلی مرگ در اورست هستند.
29. اولین کوهنورد نابینایی که بر قله پاگذاشت، اریک واینمایر آمریکایی در سال 2001 است.
30. در مطالعه ای در سال 1976 مشخص شده که شرپاها به این دلیل که طی هزاران سال در یکی از مرتفع ترین مناطق دنیا زندگی کرده اند، از سازگاری ژنتیکی فوق العاده ای برخوردارند.
31. در ارتفاع 26.000 پایی این کوه باید از کپسول اکسیژن استفاده کرد.
32. در سال 1924، جورج مالوری و اندرو اروین در اورست ناپدید شدند. مشخص نیست آیا آن ها به قله رسیدند یا خیر اما جسد مالوری در ارتفاع 27.000 پایی در سال 1999 پیدا شد.
33. اولین زوج صعود کننده به قله که بر سر قله هم ازدواج کردند، پم دورجی شرپا و مونی مولپاتی بودند.
34. حدود 400 کیلوگرم زباله انسانی در طول پاکسازی های سال های 2008 تا 2011 از این کوهستان به پایین انتقال داده شد.
35. بیش از 33 هزار فوت طناب ثابت هر ساله در مسیر South Col مورد استفاده قرار می گیرد.
36. در سال 1934، سرباز ماجراجو موریس ویلسون تلاش کرد که علارغم فقدان تجربه کوهنوردی، به صورت انفرادی قله را صعود کند اما پیکر وی را در سال 1935 در نقطه 23 هزارپایی پیدا کردند.
37. اولین فاتح سولو (انفرادی) قله اورست، رینولد مسنر ایتالیایی است.
38. رینهولد مسنر در کنار پیتر هابلر اتریشی اولین فاتحان بدون اکسیژن قله اورست هستند.
39. گاهی دمای هوا در اورست به منفی 60 درجه سانتی گراد هم می رسد.
40. در ماه های گرم سال، دما تا مرز 38 درجه هم افت می کند و در همین دما بیش ترین صعودها به قله انجام می شود.
41. سریع ترین صعود به قله توسط کریستین اشتانگل اتریشی صورت گرفت: از کمپ سه بدون اکسیژن به سمت قله: 12 ساعت و 42 دقیقه. و فرود وی هم 6 ساعت و 48 دقیقه طول کشید.
42. بزرگ ترین صعود گروهی صعود کننده به قله در سال 1993 رخ داد: 40 کوهنورد تنها در یک روز به قله رسیدند.
43. در سال 2006، مارک اینگلیس نیوزلندی اولین فرد بدون پای فاتح اورست شد. در طول صعود، یکی از پاهای مصنوعی وی هم شکست و او مجبور شد موقتا پا را با چسب به هم وصل کند و به قله برسد.
44. تقریبا 120 تن زباله از قبیل: مخازن اکسیژن، چادر، و سایر تجهیزات توسط کوهنوردان در اورست رها شده است.
45. رکورددار قربانیان اورست، کشور نپال است با مرگ 46 تن.
46- به 848 متر آخر قله اورست “منطقه مرگ” می گویند.
47. شرپا نام قبیله ای در شرق نپال است. نام آنها معمولا روزی از هفته است که در آن متولد روز متولد شده اند.
48. مسن ترین صعود کننده به قله، میورای 80 ساله ژاپنی است.
49. تنها کوهنوردی که از هر چهار سمت قله صعود کرده است، کوشانگ شرپا است که در نهاد کوهنوردی هیمالیا مشغول تدریس است.
50. صعود به قله تقریبا دو ماه طول می کشد.
منبع: ایندیپندنت
مترجم: محسن امجدیان
