آزاد کوه شاهزاده کج گردن البرز مرکزی

آزادکوه در جنوب روستای نسن (Nesen) و جنوب غرب روستای کلاک بالا (kelak) از توابع شهرستان نور در استان مازندران است.

قله مرتفع آزادکوه یا به قولی شاهزاده کج گردن با ارتفاع 4345 متر قله صخره ای بزرگ و چهارمین قله مرتفع البرز مرکزی پس از دماوند و علم کوه و خلنو در سلسله جبال البرز و البرز مرکزی ناحیه کوهستانی نورد کجور قرار دارد. آزادکوه در محدوده شهرستان نور که به وسیله گردنه چورن قله سرماهو و گردنه سرماهو به شکل خط راُس نعل واری در جهت شرق جنوب و غرب به قله یخچال و کمانکوه به خط رأس متصل است و از دیگر جهات آزاد است.

بر خلاف اکثر دیگر قله های البرز که توسط یال های مرتفع به قله های اطراف خود زنجیر می شوند آزاد کوه قله ای “آزاد” و مغرور است که بر فراز دره های عمیق اطراف قد علم می کند. اسم آزادکوه توسط محلیان ساکن اطراف برای این کوه گذاشته شده ‌است و شاید دلیل این نام‌گذاری این باشد که این کوه به صورت مخروطی بوده و با ارتفاعات اطراف ارتباطی ندارد.

نام گذاری
اسم آزادکوه توسط محلیان ساکن اطراف برای این کوه گذاشته شده ‌است و شاید دلیل این نام‌گذاری این باشد که این کوه به صورت مخروطی بوده و با ارتفاعات اطراف ارتباطی ندارد. علت نامگذاری با نام شاهزاده کج گردن هم کج بودن این کوه به سمت شمال است.

مسیر صعود
صعود به آزاد کوه کار فنی و تکنیکی ندارد، ارتفاع این کوه 4345 متر و در هنگام صعود در تابستان نیاز به استفاده از وسایل فنی نیست. مناسب ترین مسیر صعود به قله مرتفع آزادکوه آبادی کلاک بالا از مسیر جاده بلده می باشد. جبه شمالی این کوه دارای سوزنی ها و پرتگاه های خطرناک می باشد این قله دارای دو شاخک شمال غربی و شمال شرقی است که روی هر دو آثار خرابه های باستانی موجود است.

دو مسیر برای صعود به آزاد کوه وجود دارد
1. از روستای کلاک بالا که کوتاه ترین مسیر و بیشترین شیب را دارا بوده و در یک برنامه فشرده یک روزه و یا دو روزه می توان از این مسیر به قله صعود کرد. آدرس: جاده کرج – چالوس (کیلومتر تقریبی 110)، پل زنگوله، کیلومتر 40 جاده یوش – بلده، سه راهی روستای میناک به سمت راست، روستای کلاک بالا

2. از روستای وارنگه رود که طولانی ترین مسیر بوده و نیاز به یک برنامه دو روزه برای صعود می باشد. کیلومتر 80 جاده کرج – چالوس، دو راهی دیزین، کیلومتر 3 جاده دیزین، جاده وارنگه رود در سمت چپ (بطول 3 کیلومتر)، روستای وارنگه رود.

راه آسانتر و کوتاهتر از مسیر روستای کلاک بالا (جاده چالوس بعد از تونل کندوان پل زنگوله روستای کلاک بالا) و راه سخت‌تر و بلندتر از مسیر روستای وارنگرود است. صعود از راه کلاک بالا بین 1 تا 2 روز و صعود از راه وارنگرود 2 تا 3 روز طول می‌کشد. هیچ پناهگاهی در هیچ‌یک از راه‌ها وجود ندارد و هر کس که قصد صعود دارد باید با خود چادر حمل کند. صعود به این کوه در زمستان آسان نیست زیرا خطر ریزش بهمن وجود دارد. صعود از کلاک تا گردنه چورن به 3 ساعت زمان و از گردنه تا قله به 2 ساعت زمان نیاز دارد و شیب انتهائی مسیر بسیار تند و سنگلاخی است.

آب و هوا
قله آزادکوه همچون سایر قلل البرز مرکزی تابع آب و هوای این ناحیه کوهستانی می باشد باد غالب روی آن از جناح غربی می وزد در پائیز و زمستان فوق العاده سردسیر با ریزش برف سنگین همراه که تا اواخر اردیبشهت ماه در منطقه باقی می ماند. بهار آزادکوه از خرداد شروع تا اواخر مرداد ماه به طول می انجامد و آب مصرفی در اغلب دامنه های مسیر صعود به وفور یافت می شود. منطقه جنوبی این ناحیه حفاظت شده تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست است.

اولین صعودها
اولین صعود زمستانی توسط عباس حسینی محمد خسرو شاهی بهمن شهوندی و ناصر حیدر پور از کانون کوهنوردان تهران 1344. صعود اولین بار توسط برادران میناسیان سال 1329 و دومین صعود توسط کوهنوردان باشگاه آرارات به سرپرستی امیل مارکاریان انجام گرفت.

آنچه بر ما گذشت
هیئت کوهنوردی خراسان رضوی هر سال یکی دو تا صعود سراسری در برنامه خود دارد. اگه در طی سال برنامه صعود سراسری در خراسان نباشد همه تعجب میکنند چون خراسان واقعا توی کوهنوردی کشور تاثیر گذار است و به عبارتی قطب کوهنوردی کشور است. امسال تیم کلنی وظایف بیشتری برای صعود سراسری به عهده داشت و کل مراحل ثبت نام و پذیرش هم چنین مسئولیت فنی و کمک به سرپرستان و مربیان تیم های صعود کننده بر عهده اعضای تیم کلنی بود.

من به همراه مجید زحمتکش (خلیل آباد) و عماد عباسیان (مشهد) مسئولیت تیم 3 آقایان را بر عهده داشتیم. بعد از مراسم افتتاحیه به همراه عماد وسایل لازم را تهیه کردیم و سوار اتوبوس شده و بهمراه تیم مان که اکثریت آنان را ایثارگران و جانبازان تشکیل می دادند راهی مازندران شدیم. توی مسیر خیلی خوش گذشت و کلی صحبت و تبادل نظر و اطلاعات در باره صعود و باقی مسائل روز داشتیم. برنامه 3 روزه پیش بینی شده بود در حالی که امکان داشت 4 روزه هم تمام شود. دلیل آنرا نمی دانم!

فردای دگر روز در شمال کشور بودیم. مقصد اصلی ما روستای نسن بود ولی آخرین منطقه شهری که در مسیر بود شهر بلده بود. بعلت کولی بازی راننده نیم ساعتی توی بلده منتظر ماندیم. مسافت شهر بلده تا روستای نسن 32 کیلومتر است. در طی مسیر از روستای یوش زادگاه نیما یوشیج هم باید گذشت تا به روستای نسن رسید. نسن آخرین روستایی است که باید تیم آقایان در آن مستقر شده تا برنامه طبق زمانبندی قبلی شروع شود. تیم بانوان نیز از مسیر روستای کلاک برنامه صعودشان را شروع کرده بودند. همیشه مسیر آسون تر به خانمها می رسه! ولی دمشون گرم خیلی قوی هستند.

تمامی تیم های آقایان به محض رسیدن به روستای نسن در حسینیه روستا جمع شده و صبحانه خوردند و بعد از یک ساعت آماده حرکت شدند. آقایان به 5 گروه تقسیم شده و در قالب 5 تیم جداگانه و با سرپرست و مسئول فنی مشخص راهی کمپ اصلی شدند. از دست بعضی ها من حرصم می گرفت با سوال های بچه گانه و مکرری که از هر رهگذری می پرسیدند. مسیر مد نظر با عبور از دره نسن تا دامنه کوه آزادکوه را با حدودا 6 ساعت پیاده روی در پیش داشتیم که با موفقیت و بدون مشکلات آنرا طی کردیم و به کمپ اصلی رسیدیم. من بخاطر اینکه چندین نفر عقب افتاده بودند دیرتر به کمپ رسیدم. عماد داشت چادر را بر پا می کرد که منم رسیدم. یه چایی خوردیم و به همراه ایمان لحظات خوشی را سپری کردیم.

گشتی توی کمپ زدم و با دوستانی که میدانستم توی صعود هستند دیداری کردم و از دیدن بعضی دوستان که خبر از بودنشان نداشتم خوشحال شدم. آقای علیزاده و حاجی زاده از تربت حیدریه علیرضا و خوشانی و تیموری از تیم کلنی آقایان عرفانی مبارکی ابراهیمی سلطانی خدادادی و حیرانی از همشریان درگزی ام و استاد علیان و جواد و ناصر اکبری و … را دیدم و خیلی خوش گذشت. نزدیکی های عصر با آقای علیزاده برای عکاسی رفتیم تپه روبرویی کمپ و طی این مدت کلی درباره صعود و کوهنوردی صحبت کردیم. هوا تاریک شده بود و ما از همدیگر جدا شده و به چادر برگشتیم. شب هنگام به چادر همشهریانم رفتم و حدود دو ساعتی گفتیم و خندیدیم. شبی به یاد ماندنی بود.

صبح روز بعد ساعت 4 صبح حرکت به سوی قله شروع شد. وقتی جانبازان را می دیدم که با چه جرات و جسارتی پای در راه قله گذاشته اند کلی انرژی میگرفتم و توی دلم بهشون مبگفتم دمت گرم دلاور. در ساعت 7:45 اولین نفرات به قله رسیدند. کمی صبر کردم تا استاد عزیزم آقای عرفانی برسد تا با هم قله را فتح کنیم. چند تا عکس یادگاری گرفتیم و راه بازگشت را در پیش گرفتیم. دماوند هنوز داشت خودنمایی می کرد تحت تاثیر ابهتش قرار گرفتم و از مناظر زیبای اطراف و قله دماوند عکس گرفتم.

نزدیکی های ظهر کمپ جمع شد و همگی کوهنوردان گروه گروه به سمت روستای نسن حرکت کردند. راه بازگشت انگار تمامی نداشت. قبل از رسیدن به روستا با دوستانم ناهار را زیر درختی زیبا و کنار رودخانه نسن صرف کردیم. یک ساعت بعد توی اتوبوس منتظر حرکت بودیم. خداحافظ آزادکوه خوشگل و زیبا. امیدوارم باز هم بیام پیشت و نازت کنم.