ظرفیت تحمل (carrying capacity) به ظرفیت یک مکان؛ اعم از مقصد گردشگری یا هر مکانی که افراد به دلایلی در آنجا حضور پیدا می کنند تا از آن بازدید یا خدماتی دریافت کنند، گفته می شود.
این ظرفیت از سوی کارشناسان با توجه به فضای موجود از لحاظ فیزیکی تعیین می شود و دلیل آن رضایت مشتری و آسیب نرساندن به آن مکان به جهت ازدحام است. به منظور رعایت این ظرفیت، مدیریت مقصدهای گردشگری تصمیم هایی می گیرند؛ به عنوان نمونه مکان گردشگری را می بندند و منتظر می مانند تا بازدیدکنندگان مکان را ترک کرده و سپس، بازدیدکنندگان جدید را می پذیرند یا مدیران مکان گردشگری، زمان بازدید از مکان را کاهش می دهند که این عمل به واسطه هدایت کردن گردشگران از سوی کارکنان مستقر در آن مکان انجام می شود.
متاسفانه در مکان هایی که به دلیل درآمدزایی بیشتر یا بی اطلاعی، به ظرفیت تحمل توجه نمی شود، هم گردشگر ناراضی از مکان خارج و هم به مکان موردنظر آسیب هایی وارد می شود که در طول زمان موجب تخریب آن مکان خواهد شد. حال اگر مکان گردشگری که مورد بی توجهی از نظر ظرفیت تحمل قرار می گیرد بنایی باستانی باشد، ممکن است دچار آسیب های جبران ناپذیری شود.
در مکان هایی که بازدید و حضور گردشگران به واسطه فروش اقلام خوراکی یا صنایع دستی طولانی تر می شود کنترل گردشگران نیز مشکل تر است اما این مسئله دلیل بر داشتن اوقات خوشی برای بازدیدکنندگان نمی شود و ممکن است حتی گردشگران با خاطره ای بد آن مکان را ترک کنند.
بنابراین لازم است کارشناسان میراث فرهنگی و متولیان مکان های گردشگری، ظرفیت تحمل را مدنظر داشته باشند و براساس آن اقدام به پذیرش مسافران کرده و زمان بازدید آنها را تعیین کنند. به هر روی هیچ گردشگری در مکانی شلوغ و پر ازدحام اوقات خوشی را سپری نخواهد کرد.
نویسنده: احمد مقنی زاده / کارشناس گردشگری
