روز کوهنورد بر عاشقان کوهنوردی خجسته باد

29 مهر ماه روز کوهنورد نام گذاری شده است. دلیل و تاریخ این نامگذاری کمی گنگ است و مدرک محکمی برای آن در دسترس نیست. به نظر می رسد این نامگذاری حاصل یک تفکر و انتخاب گروهی، عده ای از کوهنوردان باشد ولی به هر حال روز 29 مهرماه از سوی اغلب کوهنوردان به عنوان روز کوهنورد شناخته می شود.

در این روز کوهنوردان سراسر کشور برنامه های متنوعی اجرا می کنند. برگزاری همایش روز کوهنورد، صعودهای مشترک، تجمع و دیدار در یک مکان خاص مانند کافه کوه، گرامی داشت یاد و خاطره کوهنوردان از دست رفته و … از جمله این برنامه هاست. این برنامه ها می تواند جامعه کوهنوردی را هر ساله به سمت ارزش های والای انسانی و پاسداری از ارکان فرهنگ اصیل کوهنوردی سوق دهد و در راستای ایجاد همدلی در جامعه کوهنوردی مفید واقع شود. هم چنین یکی از ویژگی های این برنامه ها، جلوگیری از انحرافات اساسی و پایمال نشدن ارزش هایی است که سینه به سینه و نسل به نسل توسط پیشکسوتان جامعه کوهنوردی به کوهنوردان نسل حاضر منتقل شده است.

به طور خلاصه اهداف برگزاری مراسم یا همایش در روز کوهنورد توسط افراد، گروه ها، باشگاه ها و هیات های استان ها و شهرستان ها عبارتند از:
1. بزرگداشت تلاش های ارزنده و آرمانی شهدای کوهستان و گرامیداشت یاد و خاطره آن ها
2. بررسی رشد کمی و کیفی ورزش کوهنوردی و مقایسه آن با شاخص های استاندارد کوهنوردی در سطح جهانی.
3. بررسی فعالیت های گروه های کوهنوردی و کوهنوردان هر استان
4. تجلیل و قدردانی از پیشکسوتان مجرب ورزش کوهنوردی
5. ترویج فرهنگ اصیل کوهنوردی با تکیه بر آرمان های انسانی آن
6. مهیا کردن بستر فرهنگی و اخلاقی لازم به منظور ایجاد همدلی و اتحاد کوهنوردان و تبادل اطلاعات گروه های کوهنوردی به دور از رقابت های کاذب.
7. ملاقات جمعی کوهنوردان و دستیابی آنان به تفاهم بیشتر و رسیدن به نقاط مشترک سازنده
8. تبادل نظر و آگاهی از آخرین اطلاعات مربوط به برنامه های کوهنوردی کشوری و برون مرزی
9. ترویج فرهنگ صلح و دوستی با طبیعت در طریق ایجاد انگیزه بیشتر به منظور احترام به کوهستان و تلاش برای حفظ منابع طبیعی
10. ایجاد زمینه مناسب جهت ارائه فعالیت های هنری، فرهنگی و تحقیقاتی کوهنوردان در قالب برگزاری نمایشگاه های عکس، نقاشی، شعر، مقاله و غیره

ظاهرا استان البرز تنها استانی است که هر سال برای روز کوهنورد مراسمی اجرا می کند. هیئت کوهنوردی این استان هر سال به مناسبت هفته تربیت بدنی و گرامیداشت روز کوهنورد، برنامه های متنوعی را تدارک می بیند. برگزاری همایش کوهپیمائی با حضور بانوان و آقایان کوهنورد، برنامه های آموزشی رایگان، برپایی نمایشگاه تخصصی کوهنوردی و … از جمله برنامه هایی است که این هیات در دستور کار خود قرار می دهد.

بر اساس گزارش های سال های قبل همایش گرامیداشت روز کوهنورد در استان البرز، این همایش تلاش مشترکی از سوی هیئت کوهنوردی و اداره کل پشتیبانی شهرداری شهرستان کرج است که با هدف آشنایی هرچه بیشتر شهروندان با این رشته ورزشی برگزار می شود و به اشاعه فرهنگ ورزش های همگانی در جامعه نیز کمک می کند.

امسال نیز در این همایش نیم روزه، 26 غرفه با محوریت فرهنگ سازی، اشاعه آموزش های شهروندی و شناسایی استعدادهای ورزشی فعالیت خواهند کرد. همچنین از شهردار، معاونین وی و اعضای شورای اسلامی شهر کرج و جمع دیگری از مسئولان ارشد استانی، شهرستانی و شهری نیز برای حضور در این همایش و بازدید از غرفه ها دعوت به عمل آمده است.

آموزش مباحث کوهنوردی، آموزش های شهروندی، انتقال توصیه های فرهنگی ورزشی، اشاعه فرهنگ ورزش همگانی، کمک به حفظ محیط زیست، آشنایی مردم با رشته های یخ نوردی و غارنوردی، ایجاد تعامل و همکاری بین گروه ها و باشگاه ها، بسترسازی فرهنگی جهت توسعه کوهنوردی در شاخه های مرتبط و … از جمله موضوعات و محورهای فعالیت غرفه های دایر در این همایش است.

تاریخچه تشکیل روز کوهنورد

استان فارس یکی از پیشگامان ورزش کوهنوردی در کشور است،‌ به طوری که در سال 1318 هیئت کوهنوردی فارس به همت تنی چند از علاقه مندان به ورزش کوهنوردی در شهر شیراز تاسیس شد.

در سوم آبان سال 1356 تعداد 4 نفر از اعضای گروه کوهنوردی زاگرس شیراز جهت اجرای برنامه صعود به قله بل اقلید و بازدید از غار ضحاک ارسنجان، شیراز را به قصد اقلید ترک کردند. در هنگام مراجعت از غار، آقای مجید رضازاده در یک شیب تند سنگی از ارتفاع 15 متری سقوط کرد و به علت شدت جراحات و خونریزی مغزی دار فانی را وداع گفت.

پس از فوت مجید رضازاده، دوستان همنوردش همه ساله در اولین جمعه آبان ماه جهت گرامیداشت یاد و خاطره اش در یکی از مناطق کوهستانی مورد علاقه آن زنده یاد دور هم جمع شده و پس از قرائت فاتحه و دادن نذری و همچنین گرد آمدن بر سر خاک آن مرحوم یاد و خاطره او را گرامی می دارند.

این حرکت نیکو و انسانی مورد حمایت جامعه کوهنوردی فارس از جمله رئیس هیئت کوهنوردی آن زمان، آقای رسول عارف قرار گرفت. تا اینکه در سال 1361 به همت آقای رسول عارف و دوستان آن مرحوم اولین جمعه آبان ماه هر سال به عنوان روز کوهنورد فارس، رسما به کلیه گروه های کوهنوردی استان ابلاغ گردید. از آن به بعد نیز این گردهمایی همه ساله به همت گروه های کوهنوردی استان در یکی از مناطق کوهستانی اطراف شیراز برگزار می شود.

در همین راستا؛ گروهی از وبلاگ نویسان کوهنورد که هر سال صعودی را تحت عنوان صعود قلم برگزار می کنند نیز در سال 90 نظرسنجی ای راه انداختند تحت عنوان “اولین نظرسنجی روز کوهنورد”. در ابتدای این نظرسنجی چنین آمده بود: “پیرو صحبت های صورت گرفته در حین برنامه اجرا شده اخیر صعود قلم، مبنی بر انتخاب روزی به عنوان روز کوهنورد و پیشنهاد این روز به مراجع ذیصلاح خواهشمند است تمامی دوستان اهل قلم (اعم از شرکت کنندگان در صعود و همچنین دیگر افراد اهل قلم) نظرات و پیشنهادات خود را در این رابطه اعلام کنند. پس از جمع آوری کلیه نظرات 3 نظر از بهترین نظرات مجددا به رای عمومی گذاشته خواهد شد و گزینه منتخب جهت هماهنگی های بعدی استفاده خواهد شد.”

یکی از پیشنهادات ارائه شده این بود: در تاریخ 15/11/1388 نزدیک به 20 کوهنورد، از شهرهای مختلف با قومیت های متفاوت برای نجات جان چند بهمن زده و حادثه دیده جان خود را در خطر بزرگی قرار دادند و برای نجات آنها شجاعانه شتافتند که این فداکاری سبب نجات جان چند نفر و پرواز روح چند نفر از آنها شد. در این روز، حضور داوطلبانه، عاشقانه و شجاعانه کوهنوردان شهرهای مختلف (بیش از 150 کوهنورد) در قالب های انفرادی، تیمی، باشگاهی و حتی صنف فروسگاه های لوازم کوهنوردی و … در اسرع وقت، برای یاری و همدلی با همنوردان شان قابل تقدیر بود که به راستی موثر بود و موجب ایجاد فرهنگ همدلی و هماهنگی در تمام زمینه های خوب و خوش و یا بحران و سختی، در اذهان حاضران و شنوندگان و کوهنوردان شد. نام گذاری چنین روزی به نام روز کوهنورد، موجب قوت فرهنگ همنوردی، همدلی، همیاری و فداکاری و … در میان کوهنوردان می شود. با توجه به بازتاب جهانی این روز و حضور طیف وسیعی از تمام فعالان کوه اعم از حرفه ای، آماتور، باشگاهی، گروهی، هیاتی، فدراسیونی، انجمنی، پیشکسوت، مربی، خانم، آقا، وبلاگ نویس، کوهنوردان منفرد، فروشندگان لوازم کوهنوردی، کوهنوردان دانشجو و … جایی برای گله گذاری به دلایل مختلف برای کسی باقی نمی گذارد. امیدوارم از این پیشنهاد، پس از بررسی کامل خودتان حمایت نمایید.

این نظرسنجی با توجه به اختلاف نظر فراوان و عدم همکاری و نبود اراده قوی جمعی در نهایت بدون نتیجه ماند.

در سال های گذشته تعداد روزهایی که به نام روز کوهنورد نامگذاری شده اند متفاوت بوده اند. به طوری که هر فرد، گروه و استانی، روز خاصی را به عنوان روز کوهنورد اعلام کرده و آن را در شبکه اجتماعی و ارتباطی به اشتراک گذاشته است. اما بیش ترین همگرایی و اتفاق نظر برای تاریخ 29 مهر ماه هر سال به عنوان روز کوهنورد است. به نظر می رسد انتخاب هفته اول آبان ماه به عنوان روز کوهنورد استان فارس در این نامگذاری بی تاثیر نیست.

به نظر می رسد با توجه به خیل عظیم کوهنوردان و طبیعت گردان، اختصاص یک روز خاص و مشخص و حتی روزی تحت عنوان “روز ملی کوهنورد” به این قشر لازم و ضروری است. در این خصوص مرجع اصلی کوهنوردی کشور یعنی فدراسیون باید دست به چنین انتخابی بزند.

روز کوهنورد روز یادمان ها و یادها، روز تجلی اصالت کوهنوردی، که گذشته اش در پیوند با آینده رسالت خود را معنی می بخشد.

کوهنوردی یک انتخاب است. آنگاه که آسایش خانه و شهر را رها می کنی و پنجه در پنجه سنگ و صخره  فراز و فرود طبیعت را در می نوردی. این انتخاب توست که جسم را در تب و تاب سنگ و صخره صیقل دهی تا به ازای آن روح و روان خویش را آزاد و رها سازی و آنرا سب کتر به پرواز در آوری و این گونه است که کوهنوردی می شود هنر مبارزه با سستی ها، کاستی ها و کاهلی های درون.

کوهستان مظهر پاکی، دهش، و بخشش است و کوهنوردی آیین زندگی، آیینی مبتنی بر روح جمعی و پایبندی به اصول اخلاقی. کوهنوردی که درک صحیحی از کوهستان و کوهنوردی دارد هیچگاه منافع خود را بر منافع جمع ارجح نمی شمارد و از موقعیت و موفقیت های تحصیل شده به نفع خود بهره برداری نمی کند.

منبع: دنیای سفر