لازمه گریز از پیامدهای نامطلوب گردشگری و دستیابی به الگوی بهینه توسعه گردشگری، برنامه ریزی زمین و ارزیابی توان اکولوژیکی است. اکوتوریسم به طور عمده بر منابع و جاذبه هایی استوار است که محیط طبیعی در اختیار گردشگر قرار می دهد که بهره گیری از آن هم به امکانات و شرایط مناسب نیاز دارد و هم مستلزم حفاظت از منابع طبیعی می باشد، این امر از طریق ارزیابی توان و ظرفیت محیط زیست طبیعی برای جذب گردشگران قابل تحقق است.
همچنین موقعیت جغرافیایی ویژه و تنوع پدیده های طبیعی باعث شده که ایران به عنوان پنجمین کشور دارای تنوع طبیعی جهان شناخته شود، اما برنامه ریزی برای استفاده از این شرایط هنوز در ابتدای راه است و کار مهم و اساسی برای بهره برداری از جاذبه های طبیعی صورت نگرفته است.
همچنین وضعیت اکوتوریسم کشور با مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فراوانی همراه است که برای برنامه ریزی در زمینه رفع آن ابتدا باید این چالش ها را شناسایی کنیم و با در نظر گرفتن فرصت هایی که در این زمینه داریم از وقوع مشکلات در آینده جلوگیری کنیم.
پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی در پی هدف شناسایی و بررسی مهم ترین چالش های صنعت اکوتوریسم ایران می باشد. یافته های پژوهش نشان دهنده وجود چالش های زیاد در صنعت اکوتوریسم در کشور ایران است، که از جمله چالش های اجتماعی موجود در این صنعت می توان به عدم عدالت اجتماعی، عدم امنیت، عدم مشارکت و … اشاره کرد و در بحث چالش های زیست محیطی نبود حفاظت طبیعی، عدم شناخت کامل پدیده های اکوتوریستی کشور مشکلاتی ایجاد کرده است.
علاوه بر این در زمینه چالش های اقتصادی هم با نبود راه های ارتباطی مناسب در جاذبه ها، نبود امکانات اقامتی، خدماتی و رفاهی، ضعف تبلیغات و عدم تمایل مردم جهت سرمایه گذاری روبرو هستیم که برنامه ریزی در راستای دستیابی به توسعه پایدار می تواند به نوعی این چالش ها را رفع کند.
