دولت ژاپن برای جامه عمل پوشاندن به شعار «ملت دوستدار گردشگری» است، بر گسترش مبادلات بین المللی دوجانبه تاکید دارد.
گردشگری یکی از بخش های مهم اقتصاد ژاپن است. در حال حاضر امور گردشگری این کشور در وزارتخانه زمین، زیرساخت، حمل و نقل و گردشگری پیگیری می شود. در اکتبر سال 2008، ذیل این وزارتخانه، اداره گردشگری ژاپن تاسیس شد. همکاری با بخش های خصوصی و دولتی و تقویت روابط دیپلماتیک و تبلیغ اثربخش کشور به عنوان یک مقصد گردشگری از جمله وظایف این نهاد به شمار می روند. در همین حال، قانون اصلی ارتقای گردشگری ژاپن از ژانویه 2007 اجرا شد. این قانون جدید، گردشگری را یکی از ارکان مهم کشور بر می شمارد. براساس این قانون، دولت برنامه اصلی ترفیع گردشگری ملی را آماده کرده که در آن به اهداف و خط مشی های اساسی تبدیل ژاپن به کشور گردشگری اشاره شده است. این برنامه خط مشی ها و اقدامات مدنظر را به شیوه ای جامع و نظام مند مشخص می کند.
روندهای بازار
در سال 2008، سرانه سفرهای داخلی دارای اقامت شبانه، 1.55 سفر برای هر نفر و سرانه شب-اقامت در سفرهای داخلی 2.44 شب بوده است. همچنین برنامه تبلیغاتی بازدید از ژاپن با مشارکت بخش خصوصی و دولتی در دست اجرا است. هدف این برنامه افزایش بازدیدکنندگان درون مرزی عنوان می شود. از سوی دیگر، به دلیل افزایش ارزش ین و نیز بحران جهانی اقتصاد در اواخر 2008، تعداد بازدیدکنندگان درون مرزی در همان سال در رقم 8.35 میلیونی سال قبل، ثابت ماند. دولت ژاپن برای جامه عمل پوشاندن به شعار «ملت دوستدار گردشگری» که هدفش رسیدن به 20 میلیون بازدیدکننده برون مرزی تا پایان سال 2010 بود، بر گسترش مبادلات بین المللی دوجانبه تاکید داشت. آنها برای تحقق این امر، اقداماتی در همکاری نظام مند با بخش های دولتی و خصوصی انجام دادند؛ نظیر در نظر گرفتن سال های معادل گردشگری با دیگر کشورها و توسعه راهبردی مقاصد گردشگری برای گردشگران برون مرزی ژاپن. خط مشی ابلاغی از سوی نخست وزیر حاکی از آن است که شمار کنفرانس های بین المللی مهم باید تا 50 درصد افزایش یابد و این کشور به بزرگ ترین مقصد برگزاری کنفرانس در آسیا تبدیل شود. از این رو برنامه تبلیغاتی بازدید از ژاپن تلاش برای جذب کنفرانس های بین المللی بیشتر را در دستور کار خود قرار داده است.
در حوزه منابع انسانی، در طول سال های گذشته ظرفیت ورود به مدارس و دانشگاه هایی که به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز بخش گردشگری پرداخته اند، یک هزار و 665 نفر افزایش داشته است. این تعداد در 16 دپارتمان دارای مقاطع تحصیلات تکمیلی توزیع شده است. در سال مالی 2007، موسسات آموزشی کشور، 3520 ظرفیت برای دانشجویان گردشگری در 34 گروه آموزشی و 33 دانشکده مهیا کردند. در همین حال دولت ژاپن «شورای بررسی بین بخشی آموزش منابع انسانی گردشگری» را تاسیس کرد که این شورا اقدامات لازم را برای آموزش منابع انسانی گردشگری بررسی می کند و اطلاعات به دست آمده را در اختیار دولت قرار می دهد. کارگروه بهره برداری از دوره های کارآموزی نیز به منظور بررسی چالش ها، راه های بهبود پذیرش دانشجویان کارآموز توسط منابع مرتبط با گردشگری تاسیس شد. از سوی دیگر، به منظور افزایش رقابت پذیری بین المللی مقاصد گردشگری، دولت ژاپن در همراهی با دیگر ذی نفعان نظیر سازمان های خصوصی، دولت های محلی، کارکنان گردشگری و ساکنان از اقدامات و فعالیت هایی که با هدف ارتقای گردشگری صورت پذیرد، حمایت می کند.
چالش های جدید
دولت ژاپن جذب 20 میلیون گردشگر در سال 2020 را از طریق افزایش جذابیت ژاپن به وسیله مهمان نوازی، به عنوان راهبرد میان مدت و بلندمدت گردشگری درون مرزی تدوین کرده است. این استراتژی به دنبال تحقق دیدگاه تبدیل ژاپن به کشوری دوستدار گردشگری است. این پیشنهاد سه بخش اصلی دارد؛ ارتقای برون مرزی، بهبود مهمان پذیری و سیستم های اقامتی و جذب میزبانی کنفرانس ها و رویدادهای بین المللی. برای تحقق این هدف اقداماتی به شرح زیر تعریف شده اند: ارتقای برون مرزی: ساخت برند ژاپن که بر مبنای تنوع این کشور ایجاد شده است، ژاپن را به عنوان مقصد مطلوب با کیفیت که ارائه دهنده تجارب مسافرتی شگفت انگیزی فراتر از انتظار است، ارتقا می دهد.
بهبود مهمان پذیری و سیستم های اقامتی: به منظور اثبات مهمان پذیری ملت ژاپن صدور ویزا (نظیر اعطای ویزاهای گردشگری انفرادی به اتباع چینی بدون تورگردان)، بررسی های پلیس مهاجرت، اطلاع رسانی، علائم راهنما و سیستم های اقامت بهبود می یابد.
جذب میزبانی کنفرانس ها و رویدادهای بین المللی: خط مشی گردشگری بر جذب گردشگران مایس (گردهمایی، کنفرانس، رویدادها و نمایشگاه های گردشگری ترفیعی) تاکید دارد.
یکی از برنامه های موفق اخیر
در عین حال، بخش های دولتی و خصوصی ژاپن برای برنامه بازدید از ژاپن که هدفش تبلیغ جاذبه های گردشگری ژاپن در خارج کشور و توسعه و حمایت از محصولات گردشگری جذاب است، با یکدیگر همکاری می کنند. دولت ژاپن، 12 کشور کره، تایوان، چین، هنگ کنگ، تایلند، سنگاپور، ایالات متحده، کانادا، انگلستان، آلمان، فرانسه و استرالیا که بیشترین بازدیدکننده را به ژاپن می فرستند، به عنوان بازارهای هدف و دارای اولویت خود تعیین کرده است و فعالیت های ارتقایی خود را در آنها انجام می دهد. بین سال 2003 یعنی زمانی که «برنامه بازدید از ژاپن» شروع شد و سال 2007 تعداد اتباع خارجی که از ژاپن بازدید کردند، حدود 3.14 میلیون نفر افزایش یافت. البته از این تعداد 90 درصد برای اهداف گردشگری به ژاپن آمده بودند. این در حالی است که بدون اجرای برنامه مذکور، 17 سال طول می کشید تا چنین رشدی محقق شود. ژاپن سال 2010 را «سال بازدید از ژاپن» تعیین کرد و تبلیغات گسترده ای برای جذب گردشگران انجام داد.
نویسندگان: حمید ضرغام بروجنی / علی اصغر شالبافیان
منبع: کتاب سیاست های گردشگری کشورها (مطالعه تطبیقی)
