فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان نیرویی بسیار قوی عمل می کند و به صنعت گردشگری شکلی جدید می دهد و می تواند شرکت ها را در صحنه رقابت نگه دارد.
امروزه ارتباطات در شکل دادن به زندگی و خواسته های افراد نقش اساسی بازی می کند. طراحی، تدوین و اجرای برنامه های منسجم اطلاع رسانی همگانی از سوی رسانه ها، مشارکت عموم مردم و افزایش درک و برداشت آنها از گردشگری را به دنبال دارد. گردشگری و نگرش علمی و همه جانبه به آن در ایران، از اولویت هایی است که توسعه پایدار را به همراه خواهد داشت.
جاذبه های طبیعی و فرهنگی خاص کشورمان این استعداد را دارد تا با رویکردی جامع تر و همه جانبه تر به آن نگریست و از تمامی امکانات و توانمندی های موجود در این راستا بهره برد؛ یکی از این فرصت ها قوانین و مقرراتی است که در این راستا تنظیم شده است. بخشی از این مقررات به صورت کلان بوده و بخشی دیگر به طور خاص به توسعه گردشگری از طریق رسانه ها تاکید دارد. همچنین با توجه به اینکه در اهداف کمی سند چشم انداز 20 ساله گردشگری، جذب 20 میلیون نفر گردشگر، به صورت کلی عنوان شده، و دسترسی به آن نیازمند پرداختن به راهبردهای اجرایی و تدوین برنامه ها و استراتژی هایی است که هدف فوق را محقق سازد.
در همین رابطه، راهبردها و استراتژی های رسانه ای نیز باید معین و مشخص شوند، بنابراین ارائه چنین الگوها و تحقیقاتی از جانب سیستم علمی کشور مورد انتظار بوده و دسترسی به اهداف را عملی تر می سازد. ضمن اینکه به لحاظ جدید بودن، زمینه هایی را برای تحقیقات بیشتر، عمیق تر و گسترده تر فراهم می سازد.
نتیجه یک تحقیق
مطابق نظریه رسانه های قدرتمند، رسانه ها باید از مرزهای سازمانی عبور کرده و با حرفه ای گری و تخصص مدیران و کارکنان، سازمان های گردشگری را از فواید حضور گردشگر در جامعه آگاه سازند و شیوه های برخورد با آنان را بیاموزند؛ چراکه رسانه ها در تمامی مراحل از زمان شروع سفر و بعد از آن همراه گردشگر بوده و جامعه میزبان نیز تحت تاثیر رسانه ها پذیرای ایده آل گردشگران است. در این میان، فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان نیرویی بسیار قوی عمل می کند و به صنعت گردشگری شکلی جدید می دهد و می تواند شرکت ها را در صحنه رقابت نگه دارد. طبق نتایج یک تحقیق داخلی، رسانه های نوین بر توسعه استراتژی های گردشگری اثر مثبت داشته و براساس اینکه رسانه های نوین کارکردهای خود را به درستی ایفا کنند می توانند از نقش واسط بودن گامی فراتر نهاده و در تمامی فرآیندهای توسعه استراتژی های گردشگری نقش داشته باشند.
در این صورت، رسانه ها تنها به عنوان ابزار به کار نمی روند، بلکه به لحاظ اهمیت جزو یکی از ارکان مهم توسعه استراتژی های گردشگری به حساب می آیند. این تحقیق همچنین نشان می دهد از میان کارکردهای رسانه ها، کارکرد بسیج کنندگی و پس از آن کارکرد همبستگی رسانه های نوین بیشترین تاثیر را از بین کارکردهای رسانه های نوین در توسعه استراتژی های گردشگری مبتنی بر فناوری اطلاعات داشته است. از سوی دیگر، نتایج تخمین استاندارد توسعه استراتژی های گردشگری مبتنی بر فناوری اطلاعات نشان می دهد استراتژی توسعه محصولات و خدمات گردشگری و عناصر هماهنگی بین صنعتی در سطوح مختلف گردشگری، کانال های توزیع جهانی خدمات گردشگری، برون سپاری فعالیت های خدمات گردشگری، همکاری های استراتژیک منطقه ای برای استفاده مشترک از منابع موجود و نیز استراتژی توسعه زیرساخت های عمومی فناوری اطلاعات، عناصر، قوانین گردشگری در حوزه الکترونیکی، امنیت الکترونیکی کاربران گردشگری، تبادلات مالی الکترونیکی در بخش گردشگری و نام های تجاری در بخش گردشگری بیشتر تحت تاثیر رسانه های نوین قرار دارند اما استراتژی توسعه سیستم های اطلاعاتی و اطلاع رسانی نیز نشان می دهد رسانه های نوین در بخش های نظارت بر عملکرد برنامه های گردشگری، هماهنگی طرح های گردشگری، جمع آوری و طبقه بندی آمار گردشگری، تورهای مجازی مقاصد گردشگری و اشتراک گذاری تجربیات سفر در فضای مجازی دارای نقش موثرتری هستند.
در همین حال نتایج کارکردهای رسانه های نوین نشانگر آن است که این رسانه ها در بخش گردشگری نتوانسته اند کارکردهای خود را به خوبی ایفا کنند و در این بین، کارکرد اطلاع رسانی رسانه های نوین که شامل اطلاع رسانی منسجم، تخصصی بودن، نوآورانه بودن، تعامل و اعتماد است در پایین ترین حالت قرار داشته و بسیار ضعیف عمل کرده است. اما از سوی دیگر، مثبت بودن کارکرد فراهم کنندگی تفریح و سرگرمی رسانه ها شامل ایجاد شوق و علاقه به تفریح و سرگرمی، کاهش دهنده تنش های اجتماعی، افزایش بهره مندی از جاذبه های گردشگری و غنی سازی اوقات فراغت نشانگر آن است که رسانه های نوین توانسته اند شوق و علاقه به تفریح و سرگرمی ایجاد کنند و باعث افزایش بهره مندی از جاذبه های گردشگری شوند.
نویسندگان: دکترحمید ضرغام بروجنی و دکتر اصغر حیدری
