حضور و پیشرفت روزافزون شبکه های اجتماعی به ویژه در زمینه اطلاع رسانی و جریان سازی های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و غیره، باعث شده است تا رسانه های رسمی حضور یک رقیب تازه نفس را در کنار خودشان احساس کنند.
امروز (27 اردیبهشت ماه) روز جهانی «ارتباطات» نامیده شده است؛ جهان ارتباطاتی که با ظهور و حضور رسانه های نوین و به ویژه شبکه هایی اجتماعی بیان گر معنای متفاوت و جدیدتری است؛ از جریان سازی های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی که بگذریم، بارها شاهد بودیم که اتفاقات مهمی در دنیا به مدد همین شبکه های اجتماعی رقم خورده است. در بسیاری موارد شبکه های اجتماعی همگام با رسانه های رسمی در سرتاسر دنیا ناقل اخبار مهم بوده اند.
حال این سوال پیش می آید که با توجه به تغییر دنیای ارتباطات، تا چه اندازه رسانه ها باید با شبکه های اجتماعی همگام شوند؟
سعید خال یکی از اساتید حوزه رسانه می گوید: این موضوع را باید از منظر جدیدی بررسی کنیم که بر می گردد به ویژگی های رسانه ای شبکه های احتماعی؛ همه ما به خوبی واقف هستم که این شبکه ها دربرگیری و سرعت انتشار بالایی دارند، ولی از طرف دیگر میزان اعتبارشان اصلا بالا نیست و اخبار عمقی و تحقیقی منتشر نمی کنند.
این استاد رسانه با بیان اینکه شبکه های اجتماعی نمی توانند منبع دقیق و موثقی برای یک روزنامه نگار باشند، متذکر شد: از این جهت که یک روزنامه نگار حداقل از جریان های اجتماعی دور نماند، خیلی خوب است با شبکه های اجتماعی در ارتباط باشد؛ اما معتقدم روزنامه نگاری که در یک رسانه مکتوب، خبرگزاری و صداوسیما کار می کند، جایگاه و اعتبار منبع خبری که تهیه می کند، باید خیلی بالا باشد؛ چراکه کوچک ترین اشتباهی در این زمینه می تواند اعتبار یک رسانه را از بین ببرد. برای آنکه خبرنگاران بتوانند اعتبار رسانه شان را حفظ کنند، باید در زمینه منبع اخبار مقداری محتاطانه تر عمل کنند تا به آبرو و اعتبار رسانه ای که در آن فعالیت دارند، لطمه وارد نشود.
خال با تاکید بر اینکه شبکه های اجتماعی نمی توانند منبع موثقی برای اهالی رسانه باشند، بیان کرد: رسانه های معتبر نمی توانند مرتبا خبر از خروجی شان بردارند یا تکذبیه بدهند؛ این در حالی است که شبکه های اجتماعی به دلیل سهل الوصول بودن شان، اگر خبر اشتباهی را منتشر کنند، به راحتی و سریع می توانند آن را تکذیب کنند. حتی بعضا دیده می شود که برخی از این شبکه ها اخبار زمان گذشته را به بیان دیگری منتشر می کنند و از ویژگی تازگی خبر محرومند؛ ولی چون دربرگیری و دامنه انتشار بسیار بالایی دارند، اخبارشان جامعه را فورا فرا می گیرد، در حالی که هیچ صحتی ندارد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا شبکه های اجتماعی رقیب رسانه های رسمی محسوب می شوند، به انتخابات هفتم اسفند و تاثیر شبکه های اجتماعی بر این جریان سیاسی اشاره و اظهار کرد: واقعا نقش شبکه های اجتماعی در جریان سازی بسیار بالا است؛ ولی همچنان معتقدم که فعلا رسانه های رسمی کشور، رسانه های اقلیت آگاه جامعه هستند؛ بنابراین شبکه های اجتماعی نمی توانند جای آنها را بگیرند. این شبکه های اجتماعی بیشتر در جریان های تبلیغاتی و موجی مثل انتخابات می توانند نقش مهمی را ایفا کنند، ولی هنور نتوانستند جایگاه اطلاع رسانی رسانه های رسمی را پر کنند.
به اعتقاد بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی حضور و فعالیت در این شبکه ها لزوما به معنی تأیید محتوای مطالب آن ها نیست، اما عدم حضور در شبکه های مجازی مساوی است با همگام نشدن با فضایی که روز به روز دنیا را بیشتر تحت تاثیر خود قرار می دهد.