آشنایی با آپا شرپا کوهنورد افسانه ای

آپا شرپا با نام اصلی لهاکپا تنزینگ شرپا ملقب به «اَبَر شرپا» کوهنورد و شرپای نپالی است که با 21 بار صعود، رکورد بیش ترین صعود به قله اورست را دارد. آپا شِرپا، در کشور نپال یک قهرمان است.

زندگینامه

لهاکپا تنزینگ شرپا در اوایل دهه 60 میلادی در دهکده تیم (ارتفاع 3800 متری) در منطقه اورست، در نزدیکی مرز نپال با چین زاده شد. اما او دقیقا تاریخ تولد خود را نمی داند، به احتمال زیاد او در سال 1960 میلادی به دنیا آمده است. 12 ساله بود که پدرش درگذشت و مسئولیت خانواده شامل مادر، دو خواهر و سه برادر کوچکتر بر دوش او افتاد.

آپا ترک تحصیل کرد و پس از انجام کارهای مختلف، بالاخره تصمیم گرفت به عنوان یک “شرپا” فعالیت کند و به همین منظور به عنوان باربر برای گروه های کوهپیمایی مشغول کار شد. آغاز صعودهای او در سال 1985 بود که به عنوان باربر و کمک آشپز برای گروه های مختلف کار می کرد اما فرصت صعود به قله را تا سال 1990 نیافت.

آپا شرپا پس از انجام کارهای مختلف، بالاخره تصمیم گرفت به عنوان یک “شرپا” فعالیت کند. آپا در سال 1988 با هم دهکده ای خود یانگجین ازدواج کرد و آن دو صاحب دو پسر و یک دختر شدند. آنها سپس برای دستیابی به فرصت های شغلی و آموزش بهتر فرزندان شان با کمک دوست شان “جری میکا” به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کردند و اینک در دریپر ایالت یوتا ساکن هستند.

در آوریل 2009 آپا بنیاد آپا شرپا را به منظور بهبود توسعه اقتصادی و آموزشی در نپال بنیان گذاشت. او همچنین در زمان هایی که صعود نمی کند برای شرکت Diamond Mold در سالت لیک سیتی که در زمینه ماشین کاری و قالب گیری تزریقی فعال بوده و در عین حال حامی بنیاد آپا نیز بوده است کار می کند.

تاریخچه صعود

نخستین صعود آپا شرپا به قله اورست در چهارمین تلاشش و همراه با تیم کوهنوردی نیوزیلند به سرپرستی راب هال و همراه با پیتر هیلاری، پسر ادموند هیلاری در 10 مه 1990 رقم خورد. پس از آن آپا به عنوان سردار یا سرشرپا در بسیاری از کوهنوردی های در ارتفاعات بالا به کار خود ادامه داد و در فاصله سال های 1990 تا 2011 هر ساله به استثنای 1996 و 2001 به قله اورست صعود کرد.

او در 21 مه 2009 همراه با تیمی به سرپرستی بیل برک برای نوزدهمین بار به قله اورست صعود کرد. هدف آنان آگاهی بخشی در زمینه تغییر اقلیم بود و اعضای تیم با گذراندن نیم ساعت بر فراز اورست پرچمی را با نوشته “Stop Climate Change” به اهتزاز درآوردند. آنها همچنین با خود 5 تن زباله کوهستانی شامل قطعات هلی کوپتری سقوط کرده، قوطی های فلزی و اقلام کوهنوردی همچون نردبان، چادر و طناب های قدیمی را به پایین آوردند.

آپا شرپا در صعود خود در 22 مه 2010 عنوان داشت که صعود به اورست به دلیل ذوب یخ ها و بیرون آمدن سطوح صخره ها دشوار شده و او به وضوح شاهد دگرگونی قله اورست در نتیجه گرم شدن زمین است.

آپا در یازدهم مه 2011 با شکستن رکورد قبلی خود برای 21مین بار قله اورست را فتح کرد.

شرپا کیست؟

مردمان بومی نپال که به منظور کمک به کوهنوردان در صعودها شرکت می کنند، را “شرپا” می نامند. آنها از 500 سال پیش تا کنون در کوه ها زندگی می کنند. واژه “شرپا” به معنی “مردمان شرق” است. امروزه حدود 180 هزار شرپا در قسمت مرکزی و جنوبی هیمالیا ساکن هستند. در اصطلاح کوهنوردی “شرپا” به افرادی گفته می شود که در ازای دستمزد، به کوهنوردان اورست در حمل بارشان کمک می کنند.

“آپا شرپا” نیز یکی از این افراد است که علاوه بر شرپا بودن، کوهنورد ماهری نیز است، با وجود 21 بار صعود به اورست، ایستادن بر بام دنیا برای “آپا شرپا” هنوز هم بسیار جالب و هیجان انگیز است. او می گوید که در آن ارتفاع احساس می کند که در آسمان است. اما با این که آپا شرپا رکورد اورست را دارد، همواره تاکید می کند که بالا رفتن از اورست امری بدیهی نیست: «اورست به هیچ وجه آسان نیست. اما من اکنون اعتماد به نفس بیشتری دارم و هر سنگ و صخره اورست را می شناسم». وی می گوید: «تمام کار سخت بر دوش ما شرپاهاست. بالا رفتن بدون بار خوش می گذرد و یک نوع ماجراجویی است».

اگر کسی جثه ظریف و یک متر و 60 سانتی متری آپاشرپا را ببیند، گمان نمی کند که او در میان شرپاها به عنوان محبوب ترین شرپا محسوب می شود.

شکسته شدن رکورد آپاشرپا

در حالی که پس از بهار 2011 آپا شرپا با 21 بار صعود به بام دنیا (اورست) برای همیشه از صعود این کوه کناره گیری داد، به فاصله دو سال شرپای جوان دیگری توانست به رکورد او دست یابد. پوربا تاشی شرپا مندوا Phurba Tashi Sherpa Mendewa کوهنورد و شرپای پرتوان نپالی که با 30 صعود به قلل هشت هزار متری، دارای بالاترین رکورد 8 هزار متری ها است، توانست با دو بار صعود قله در بهار 2013 تعداد صعودهای خود به اورست را به عدد 21 رساند.

بدین شکل با احتساب 21 صعود وی به اورست، 5 صعود به چوآیو، 2 صعود به ماناسلو و 1 صعود به شیشاپانگما و لوتسه، شمار صعودهای وی به عدد 30 صعود به قلل 8000 متری می رسد. در میان این صعودها شاید 3 صعود به اورست در سال 2007 و 2 صعودش به این کوه در سال 2011 و 2013 تاثیر زیادی در دستیابی زودهنگامش به این رکورد بالا داشته است.

پوربا تاشی در سال 2007 نخستین صعود خود را همراه کرد با حمل مارک انگلس کوهنورد معلول به پائین. این صعود از رخ شمالی اورست صورت گرفت. وی سپس توانست نخستین “دبل تراورس” اورست را به نام خود ثبت کند. بدین شکل با صعود به قله از مسیر شمالی و بازگشت از مسیر جنوبی به مدت 3 روز در کمپ اصلی جبهه جنوبی استراحت کرد، سپس صعود خود از جبهه جنوبی و بازگشت از مسیر شمالی را عملی کرد.

اینک با توجه به خداحافظی آپا شرپای افسانه ای از دنیای اورست انتظار می رود پوربا تاشی، مرز صعودهای اورست را به اعداد بالاتر از عدد فعلی برساند.