وب سایت المانیتور در گزارشی به بررسی وضعیت هاستل های نوین در گردشگری ایران پرداخته و روند رو به رشد توریسم ایران را مورد بررسی قرار داده است.
به گزارش این وب سایت، گردشگری در میان مهم ترین بخش های اقتصاد ایران قرار گرفته است که پس از برداشته شدن تحریم های بین المللی به عنوان بخشی از توافق هسته ای صورت گرفته در سال 2015، رشدی سریع را تجربه کرد. این وب سایت در ادامه خاطرنشان کرده است: «با رشد صنعت گردشگری در ایران، نسل جدیدی از هاستل ها برای مسافران جوان تر در سراسر این کشور شکوفا شده اند.»
طرح چشم انداز گردشگری کشور برای سال 2025 گویای این است که هدف از آن افزایش سهم این کشور از گردشگران بین المللی از 0.9 درصد در سال 2004 به 1.5 درصد در سال 2025 است؛ رقمی معادل 20 میلیون گردشگر و 30 میلیارد دلار درآمد سالانه. این رسانه، با اشاره به اظهارات مقامات رسمی ایران، اظهار کرده که بیش از 6 میلیون گردشگر خارجی در سال گذشته شمسی (یعنی سال 1395) از کشور بازدید داشته اند و درآمدزایی معادل 8 میلیارد دلار از این محل ایجاد شده است.
طبق این گزارش، میانگین سن گردشگرانی که در چند سال گذشته از ایران بازدید کرده اند، حدود 60 سال بوده است، حال آن که بنا بر اظهارات رسمی مقامات ایران، میانگین سنی گردشگران خارجی در سال های اخیر به 45 تا 50 سال تقلیل یافته است. این به معنی آن است که بازدیدکنندگان از ایران جوان تر شده اند. در واقع، ایران که در 3 گزارش متوالی مجمع جهانی اقتصاد ارزان ترین مقصد جهان عنوان شده بود، تبدیل به مقصدی برای گردشگران بک پکر (گردشگران کوله به پشت) شده است که ترجیح می دهند با هزینه کمی سفر کنند و از هتل ها و خدمات مجلل استفاده نکنند. این رسانه در ادامه افزوده است: «با این رویکرد، هاستل هایی که خدمات اقامتی ارزان تر و کم هزینه تری نسبت به هتل ها ارائه می کنند، توجه سرمایه گذاران و گردشگران را به خود جلب کرده اند.»
روایت صاحبان هاستل در ایران
در ایران هاستل ها هنوز مرحله نوزادی و نوپایی خود را طی می کنند و در سال های اخیر تنها چند مورد از آنها در تهران و برخی از شهرهای مهم توریستی دیگر ایجاد شده اند. المانیتور افزایش تعداد گردشگران خارجی جوانی را که از ایران دیدن می کنند یک عامل کلیدی در رشد تعداد هاستل ها در سراسر کشور دانسته و تاکید کرده که درحالی که ایران با تعداد ناکافی هتل های با استاندارد بالا روبه رو است، اقامتگاه های ارزان تر و سنتی نیز در جذب گردشگران خارجی موفق نبوده اند. اقامتگاه های سنتی ایران که با عنوان «مسافرخانه» شناخته می شوند، مدت ها است که توسط مردم بومی مورد استفاده قرار می گیرد. این تسهیلات به طور گسترده در شهرهای مذهبی مانند قم، مشهد و شیراز مورد استفاده قرار می گیرند که در آن شهرها زائران برای بازدید سفر می کنند. در یک مسافرخانه، میهمانان می توانند اتاقی را اجاره کنند که یک یا چند تخت دارد و هر اتاق دارای حمام و آشپزخانه ای است که با اتاق های دیگر در این امکانات مشاع است.
جلال راشدی یکی از فعالان گردشگری در مصاحبه با المانیتور تاکید کرده است: «به رغم تعداد زیاد این اقامتگاه های سنتی و کم هزینه در سراسر ایران، به ندرت مورد استفاده گردشگران خارجی قرار می گیرند. مسافرخانه ها در واقع برای این گردشگران محبوب نیستند. آنها فاقد حس زندگی، جوانی و پذیرایی بین المللی هستند که به طور معمول در یک هاستل معمولی از آن لذت می برید. جالب ترین چیز در مورد ماندن در یک هاستل، دیدن مسافران جوان از کشورهای دیگر و تعریف داستان ها برای یکدیگر است. این به وضوح چیزی است که نمی توانید در یک مسافرخانه معمولی تجربه کنید.» وی اضافه کرده است: «مسافرخانه های ایرانی وب سایت های مناسبی به زبان انگلیسی ندارند و گردشگران نمی دانند که در این مکان ها چه چیزی انتظار آنها را می کشد.»
به همین دلیل است که کارآفرینانی مانند گلنار زمانی و حبیبه فتحی، باور دارند ساده ترین راه برای شرح دادن مسافرخانه ها استفاده از برچسب ها و عناوین مناسب است. زمانی معتقد است: «هاستل ها در سراسر جهان توسط گردشگران کوله به پشت و مسافران جوانی که این روزها اکثر گردشگران را تشکیل می دهند، شناخته شده هستند.» این دو معتقدند اقامتگاه های ارزان و سنتی ایران به خوبی به گردشگران خارجی معرفی نشده اند. فتحی به المانیتور گفته است: «بدون اینکه محل قرار گرفتن هاستل ها در جهان مهم باشد و صرف نظر از اختلاف هایی که دارند، محدوده قیمت ها، فضا، خدمات و تجربه هاستل ها برای گردشگران مشخص است. مسافرخانه های سنتی در ایران در جهان شناخته شده نیستند زیرا در معرفی خدمات خود در چارچوب مناسبی در وب سایت های اطلاع رسانی، مجامع سفری، بلاگ ها و رسانه های اجتماعی که جوانان را هدف قرار می دهند، موفق عمل نکرده اند.»
با وجود این، دشواری هایی نیز برای مالکان و گردانندگان هاستل ها در ایران وجود دارد. زمانی در این باره به المانیتور گفته است: «هنوز هم مقررات بسیار زیادی در راه کسب و کار هاستل ها وجود دارد.» با وجود این، وی معتقد است چنین قوانینی مانع از رشد هاستل ها که پاسخی به حرکت دولت به سوی دستیابی به درآمدهای بیشتر غیرنفتی در سال های اخیر بوده، نشده است. به گزارش المانیتور، با انتخاب مجدد روحانی انتظار می رود دولت وی سیاست خارجی مشابهی را در دور دوم خود تعقیب کند و یک محیط بازتر برای رشد بیشتر صنعت گردشگری و زیربخش های مرتبط با آن فراهم سازد. با این انتظارات، کارآفرینان این حوزه هاستل ها را همانند «یک اقیانوس که پتانسیل زیادی دارند و با سرعت بسیار زیادی توسعه می یابند» دانسته اند. المانیتور در پایان تاکید کرده است: «ظرفیت اقامتی ناکافی یکی از مهم ترین معضلاتی است که ایران باید به آن توجه کند تا گردشگران خارجی بیشتری را جذب کند و رشد کسب و کارهای جدید مانند هاستل ها یک نشانه آشکار است که اگر این کشور بخواهد مسافران خارجی بیشتری به ویژه جوانان را جذب کند، ساختن هتل های 4 تا 5 ستاره جدید تنها راه حل الزامی این کار نیست.»
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
