محمد اوراز در شهریور سال 1348 در شهرستان نقده از توابع استان آذربایجان غربی در یک خانواده کُرد متولد شد.
از سال 67 به صورت حرفه ای کوهنوردی را شروع و تا پایان عمر کوتاهش کوه های بی شماری را صعود کرد. کوهنورد کرد ایرانی پس از هومن آپرین، ایرانی آمریکایی تبار – که در سال 1990 میلادی به قله اورست صعود کرد – دومین فرد ایرانی محسوب می شود که به این قله صعود کرده است.
صعود به قلل هشت هزار متری، بدون کپسول اکسیژن نشان از توانایی های این کوهنورد بزرگ دارد. محمد اوراز پس از سال ها کسب افتخار برای کشور و ملتش و بالاخره در سال 1382، هنگام صعود به قله گاشربروم 1 در پاکستان، به همراه مقبل هنرپژوه بر اثر سقوط بهمن سقوط کردند. مقبل هنرپژوه سالم ماند ولی محمد اوراز پس از انتقال به بیمارستان شفا در اسلام آباد پاکستان در گذشت و برای همیشه جاودانه شد.
اوراز در سال 1367 در اولین تجربه پیش از ورود به دنیای حرفه ای کوهنوردی گروه قندیل را پایه گذاری کرد و بعد از آن فعالیت های خود را در گروه کوهنوردی سامرند شهرستان نقده ادامه داد تا بالاخره در سال 1373 به همراه جمعی از کوهنوردان پیشکسوت، گروه کانون کوهنوردان نقده را تأسیس کرد و آغاز فعالیت های این گروه را می توان سر آغاز ورود محمد اوراز به دوران زندگی حرفه ای در رشته کوهنوردی قلمداد کرد.
سال 1376 برای اولین بار پس از فراخوان فدراسیون کوهنوردی در اردوهای آماده سازی تیم ملی جهت اعزام به قلل گاشربروم 2 و راکاپوشی در کشور پاکستان شرکت کرد و با نشان دادن توانمندی های لازم موفق به عضویت در تیم اعزامی به قله راکاپوشی با ارتفاع 7788 شد. در همان سال به اتفاق 6 نفر از دوستان و اعضای تیم موفق به صعود این قله شد و اولین تجربه هیمالیانوردی اش را با موفقیت پشت سر گذاشت.
سال 1377 را می توان نقطه عطف تاریخ زندگی محمد اوراز دانست. در این سال او به همراه سه نفر از اعضای تیم ملی کوهنوردی ایران توانست به قله اورست بلندترین قله جهان صعود کند. به این ترتیب وی به عنوان اولین صعود کننده تیم ملی ایران به قله اورست شناخته شد. بعد از صعود به قله اورست هر روز برگ زرین دیگری بر افتخارات این قهرمان نامی اضافه شد و هر قدمی را که پشت سر می گذاشت پله ای بود در جهت رشد و تعالی و آشکار شدن هر چه بیشتر توانمندی های ذاتی بزرگمرد کوهنوردی ایران زمین و به طبع آن در جهت رشد و تعالی ایران عزیز.
با توجه به گزارش فدراسیون کوهنوردی از حادثه گاشربروم1 و فیلم از صعود تا صعود، مشخص است که اوزار و مقبل هنرپژوه از حدود ارتفاع 7800 متری روی یک شیب برفی و یخی سرخورده و تا ارتفاع 7200 متر، سقوط کرده اند. علت این سقوط هر چه بوده (ریزش بهمن، رانش برف و یخ و سنگ، و یا احتمالا لغزش پا)، دو نفر نامبرده در زیر برف مدفون نشده اند و پس از پیدا شدن توسط تیم پشتیبانی، محمد در قسمت سر آسیب دیدگی ظاهری نداشته اما ظاهرا دچار اشکال جدی در ناحیه کمر بوده است. در مرحله انتقال به کمپ 3، او بار دیگر سقوط می کند (همراه دو نفر دیگر) و این بار دچار آسیب دیدگی و خونریزی شدید در ناحیه سر می شود. به این ترتیب می توان حدس زد که اوراز در این مرحله، آسیبی بیشتر از سقوط اول را دیده است. محمد اوراز پس از انتقال به بیمارستان شفا در اسلام آباد پاکستان در گذشت.
صعودهای شاخص
1376 – صعود به قله راکاپوشی / ارتفاع 7788 متر
1377 – صعود به قله اورست / ارتفاع 8848 متر
1378 – صعود به قله چوآیو / ارتفاع 8201 متر
1378 – صعود به قله شیشاپانگما / ارتفاع 8012 متر
1378 – صعود به قله مون بلان بلندترین قله رشته کوه آلپ / ارتفاع 4808 متر
1380 – صعود به قله ماکالو بدون کپسول اکسیژن / ارتفاع 8463 متر
1381 – صعود به قله لوتسه بدون استفاده ازکپسول اکسیژن / ارتفاع 8516 متر
1382 – صعود به قله آرارات / ارتفاع 5137 متر
1382 – صعود به قله گاشربروم 1 / تا ارتفاع 7900 متر
مدارک و افتخارات دیگر
مربیگری تیم های ملی جوانان و بزرگسالان
مرد سال کوهنوردی در سال های 78، 79 و 80
1377 – دارنده اولین مدال طلای تاریخ ورزش آذربایجان غربی
1379 – اخذ گواهینامه رشته کارشناسی تربیت بدنی محض از دانشگاه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ارومیه
1378 – کسب مربیگری درجه 1
1379 – اخذ گواهینامه دوره مربیگری درجه 2 یخ و برف
1382 – اخذ گواهینامه مربیگری درجه 2 سنگنوردی
پیکر مرحوم محمد اوراز فرزند بزرگ کردستان در کوه سلطان آباد نقده به خاک سپرده شده است.
روحش شاد و یادش گرامی
