اتحادیه جهانی کوهنوردی (UIAA) با در نظر گرفتن مسایل زیست محیطی و فرآیندهای ناشی از حضور انسان در این مناطق به پیشنهاد کمیسیون حفاظت محیط کوهستان، اجلاس فوق العاده ای را در سال 1982 در کاتماندو برگزار کرد که حاصل آن 10 نکته زیر است.
متن منشور کاتماندو:
- کمپ: همیشه بخاطر داشته باشید که پس از شما گروه دیگری هم به کمپ خواهد آمد. بنابراین کمپ را تمیزتر از وقتی که وارد آن شده اید ترک کنید.
- آتش: آتش افروختن را محدود کنید. هرگز آتش بدون سرپناه روشن نکنید و به دیگران هم توصیه کنید از روش پسندیده شما پیروی کنند. در مصرف چوب صرفه جویی کنید و در حد امکان از وسایل نفت سوز استفاده کنید. چقدر زیباست اگر با خود نهال ببرید و در مسیر خود بکارید.
- زباله: نایلون ها و پاکت های اضافی را در محل امنی بسوزانید. کاغذ و دیگر مواد قابل تجزیه را در زمین دفن کنید. زباله و پس مانده های غیرقابل تجزیه را با خود حمل کنید. اگر در مسیر خود به زباله های بجا مانده از دیگران برخوردید، آنرا نیز با خود به پایین حمل کنید.
- آب: محل چشمه های آب را پاکیزه نگه دارید و از بکار بردن آلوده کننده هایی مثل مواد پاک کننده در رودها و چشمه ها پرهیز کنید. اگر محلی برای توالت وجود ندارد، مطمئن شوید که حداقل سی متر از منابع آب دور هستید و مواد زائد را هم فورا دفن کنید.
- عکاسی: وقتی عکس می گیرید، حدود دیگران را رعایت کنید. اجازه بگیرید و جانب احتیاط را نگهدارید. برخی از اهالی کوه پایه نشین تعصب خاصی در مورد عکاسی از خانواده شان دارند.
- گیاهان: گیاهان باید حفاظت شوند تا در محیط خود رشد کنند. بریدن شاخه، برداشتن دانه و ریشه و … در بسیاری از جاها عملی ناخوشایند و غیر مسئولانه محسوب می شود.
- آموزش: به راهنماها و باربرهای خود آموزش دهید که از اصول و مقررات حفاظت محیط کوهستان پیروی کنند. هرگز اجازه ندهید آشغال ها و مواد زائد را نزدیک جوی ها و رودها بریزند.
- احترام: احترام نقاط مقدس را نگه دارید. به دیدن قناعت کنید و هرگز اشیای مقدس را لمس نکنید. در هنگام ورود به نقاط مقدس حتما کفش خود را از پا در آوردید.
- کمک: به بچه ها بیهوده پول ندهید. کمک به یک پروژه عمرانی، مرکز درمانی یا مدرسه به مراتب بهتر است.
- رفتار: از رفتار و همچنین پوشیدن لباس های نامناسب خودداری کنید. این موضوع احترام شما را نزد اهالی بیشتر خواهد کرد.
اینک که گردشگران بسیاری به سوی طبیعت هجوم می آورند، اکنون که بیش از دو دهه تخریب مناظر بی بدیل طبیعت ایران را به بهانه های واهی شاهد بوده ایم، حال که کمیته های راهبردی و خبرگزاری های اختصاصی در خصوص طبیعت گردی ایجاد و افتتاح می شوند و به سرعت شاهد رشد قارچ گونه موسسات گردشگری و آموزش راهنمایان گردشگری طبیعت هستم! از همه کسانی که خود را متولی بر حق طبیعت گردی می دانند! سازمان های عریض و طویل دولتی و موسسات خصوصی یا مراکزی که نام و پیشه خود را در راه آموزش اصولی طبیعت گردی نهاده اند، مصرانه می خواهیم منشور جهانی کاتماندو را مبنای کارهای خود برای حفط محیط زیست کشور قرار دهند.
الزام رعایت این مفاد و همگانی کردن آموزش آن باید که اولین قدم متولیان پرادعای این بخش باشد. امید که در آشفته بازار طبیعت گردی، این یک قدم که احترام به تجربه جهانی است، محقق شود.
چه زیباست اگر با در نظر گرفتن این نکات به حفظ طبیعت کمک کنیم.
