کوهنوردی در زمستان

گروه های کوچکی از کوهنوردی مصداق این سخن “کریس بانینگتون” (کوهنورد و کوه نویس) هستند: «یک جاذبه بزرگ کوهنوردی، لذت تشنه آور خطر کردن است». دست و پنجه نرم کردن با سخت ترین شرایط (هوای سردتر، برف سنگین تر، بادهای سخت تر، روزهای کوتاه تر)، دیدن آن روی با شکوه تر و وحشی تر کوهستان و برخورداری از سکوت آسمانی آن و به جا گذاشتن رکورد، از انگیزه های کوهنوردانی است که در زمستان به کوه می زنند.

اما صعود زمستانی برای کسانی است که در کوهنوردی تابستانی مهارت یافته اند، آموزش کافی دیده اند و به وسایل مناسب مجهزند. اهمیت و اولویت این سه عاملی که به آن اشاره شد، به همین ترتیب است. یعنی برای کار زمستانی، پیش از هر چیز باید تجربه خوبی در کوهپیمایی عادی به دست آورد، آموزش های تئوریک (با مطالعه و شیوه چهره به چهره) را دوره کرد و دست آخر تجهیزات لازم را تهیه و به آن ها اعتماد کرد. به بیان دیگر، این وسایل خوب نیست که شما را قادر به اجرای یک برنامه موفق یا کم خطر زمستانی می کند، بلکه تجربه و دانش شماست که بخش عمده کار را تضمین می کند.

تجربه و دانش، دفع کننده حتمی خطرهای کوهنوردی زمستانی (و به طور کلی هر نوع کوهنوردی دیگر) نیست، بلکه سبب آن می شود که در میدان سخت و بی ترحم این ورزش، خوب بازی کنید و مرتکب خطاهای فاحش نشوید (شاید!). رفتن به کوه در زمستان، بدون تمرین و بی آنکه بر جزئیات فنی کار مسلط باشید، اقدام به خودکشی است، حتی اگر جدیدترین و گرانبهاترین وسایل را با خود داشته باشید، اما اگر بهترین پوشاک و چادر را نداشته باشید، ممکن است که تجربه و دانش تان شما را زنده نگه دارد؛ چه با فرمان به موقعی که برای برگشت می دهد و چه با اجرای ریزه کاری های فنی یا ابتکار زدن های مکارانه.

کوه در زمستان جلوه ای پرشکوه و دیدنی دارد، اما وای اگر آن روی تندخوی اش بالا بیاید! هیچ کس نمی تواند بگوید که «کوه مرا دوست دارد و آزارم نمی دهد». در واقع کوه همه را دوست دارد و زیبایی و نعمت های خود را به همگان چه پا بر آن بگذارد یا نه، عرضه می دارد، اما او به راه خود می رود و معصومیت آن خالی از خصلت وحشیانه و خشن نیست. “جرزی کوکوشکا” کوهنورد اعجوبه ای که اندک زمانی پس از “رینهولد مسنر” و در مدتی بسیار کمتر از او موفق به صعود 14 قله بالای هشت هزار متر شد، به جز اولین هشت هزار متری خود، بقیه را در زمستان یا از مسیرهای نو صعود کرد.

او گفته بود که کوه ها با او مهربانند. ولی او در سال 1989 در برنامه صعود جبهه جنوبی لوتسه سقوط کرد و کشته شد.

ذوق دیدن ستیغ ها و دامنه های پر برف و اشتیاق درگیری با مشکلات، نمی تواند جایگزین تمرین هایی که لازمه رو به رو شدن با شرایط سخت زمستانی است بشود. برای داشتن یک صعود زمستانی خوب، باید مسیر را در تابستان صعود و یا دست کم اطلاعات مسیر مورد نظر را خوب جمع کرده باشید و کوهنوردی مشابه را در جاهای دیگر به انجام رسانده باشید. رفتن به کوه در زمستان بدون تمرین و بی آنکه بر جزئیات فنی کار مسلط باشید، اقدام به خودکشی است، حتی اگر جدیدترین و گرانبهاترین وسایل را با خود داشته باشید.

برای یادگیری کوهنوردی، به ویژه ریزه کاری های کار فنی و زمستانی، هیچ جا بهتر از گروه ها و باشگاه های کوهنوردی نیست. در این جاها می توان از تجربه دیگران برخوردار شد و با دیدن کارهای آن ها انگیزه یافت. برای اجرای برنامه خود «پا» پیدا کرد و با تأثیر «هم افزایی»، synergic و کار گروهی به توانی بالاتر از جمع ساده توانایی های فردی دست یافت. حتی کسانی که کارهای برجسته انفرادی انجام داده اند، دانش و تجربه خود را در جریان کار گروهی و در گروه های کوهنوردی به دست آورده اند. این افراد پس از رسیدن به حدی از قابلیت، ممکن است به دلایلی و در چند روز کاری هم به برنامه های انفرادی دست بزنند.

چند نکته برای کوهنوردی در زمستان:

– کوهنوردی در زمستان کاری جدی است که خطرهایی در بر دارد. بدانید که چه می کنید و بکوشید که خانواده و نزدیکان شما هم از واقعیت های کار مورد علاقه تان اطلاعاتی داشته باشند. خود را با بیمه های مناسب پوشش دهید.

– بدون آن که در کوهنوردی غیرزمستانی مهارت یافته باشید، در زمستان کوهنوردی نکنید.

– گاه کوهنوردی در ماه های خارج از فصل رسمی زمستان هم می تواند به اندازه ای و حتی بیشتر از صعود زمستانی دشوار یا خطرناک باشد. فروردین ماه می تواند هوای بسیار متغیر و پرخطری داشته باشد، چند نفر از برترین کوهنوردان دماوندپیمای ایران در فروردین جان خود را در راه صعود به قله دماوند از دست داده اند: مجید بنی هاشمی، فرامرز فرامرزپور، مرتضی فرامرزپور و جلال فروزان.

– گروه های کوچک (6-5 نفره) ترکیب خوبی برای صعود زمستانی هستند. در چنین گروهی هم قابلیت تحرک زیاد است، هم امکان امداد در شرایط اضطراری و همچنین به راحتی می توان پسماندها را جمع آوری و از آلوده سازی و تخریب محیط جلوگیری کرد.

– در انتخاب وسایل خوب دقت کنید، لازم نیست جدیدترین کفش و پوشاک موجود در بازار را بخرید. با کوهنوردان با تجربه مشورت کنید و وسایل خود را در برنامه های یک روزه زمستانی یا در مسیرهای شناخته شده و مطمئن امتحان کنید و چیزهای اضافه با خود نبرید. بارکشی در شیب های پوشیده از برف طاقت فرسا است.

– حدود سه برابر زمانی که صرف یک صعود در تابستان می کنید، برای همان صعود در فصل زمستان در نظر بگیرید.

– شیوه های مقابله با سرمازدگی و دیگر خطرها را فرا بگیرد. اصول جست و جو و نجات را در برنامه هایی پیش از صعودهای بزرگ تمرین کنید.

– یاد بگیرید که کارهایی مانند بستن بند کفش، عکاسی، حمایت کردن و هر کار دیگری با وسایل کوهنوری را با دستکش انجام دهید.

– عینک مناسب (ضد UV) و کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید.

– جانورانی مانند بز کوهی و میش، در زمستان باردار هستند و در مواردی ممکن است به علت گرسنگی و خستگی توان فرار نداشته باشند. با آن ها مهربان باشید و آسوده شان بگذارید. حیواناتی مانند خرس هم ممکن است در سوراخ ها و غارها در حالت نیمه خواب باشند، به این گونه مکان ها نزدیک نشوید.

– از سوزاندن شاخه درختان و بوته ها برای گرم کردن خود بپرهیزید.

نویسنده: عباس محمدی