همانطور که معمولا عکس پاسپورت تان عکس جذابی نیست، رنگ پاسپورت تان هم دست شما نیست. به طور کلی شکل و شمایل گذرنامهٔ شما خیلی به انتخاب شما بستگی ندارد.
گذرنامه ها تنها در رنگ های قرمز، آبی، سبز و سیاه هستند. این امر به خاطر دسته بندی خاصی برای کشورها نیست، اما این رنگ بندی ها بی معنا هم نیست.
رنگ اکثر گذرنامه ها بر اساس رنگ های اصلی آبی و قرمز هستند، با این حال رنگ گذرنامه ها می تواند بسیار متفاوت باشد. از عناصری که در انتخاب رنگ پاسپورت توسط دولت دخیل هستند می توان به جغرافیا، سیاست، و حتی دین اشاره کرد، اما هیچ دستورالعمل خاصی برای انتخاب این رنگ ها وجود ندارد. پاسپورت ها تفاوت های دیگری هم دارند. فرمت، اندازه جلد و تکنولوژی به کار رفته در ساخت گذرنامه ها استاندارد ها و تفاوت هایی دارد.
اما به راستی ما از رنگ گذرنامه چه برداشتی می توانیم داشته باشیم؟ مسئلهٔ رنگ گذرنامه، مسئلهٔ هویت ملی است.
گذرنامه های قرمز
پاسپورت های سرخ رنگ عمدتا توسط کشور های عضو اتحادیه ٔ اروپا (به جز کراوسی) استفاده می شوند، و کشور هایی که مایل به عضو شدن هستند (مثلا ترکیه) نیز برای هماهنگی رنگ گذرنامه های خود را تغییر داده اند. پاسپورت های کشور سوییس هم طبق معمول با پرچمش هماهنگ است. کشورهای عضو جامعهٔ آند (بولیوی، کلمبیا، اکوادور و پرو) که اهدافی چون آرمان های اتحادیهٔ اروپا داشتند نیز از رنگ قرمز استفاده می کنند.
گذرنامه های آبی
این رنگ از گذرنامه در کشورهای حاشیهٔ دریای کارائیب و به طور کلی برِّ جدید (جهان نو یا همان قاره ٔ آمریکا) استفاده می شود. کشورهای برزیل، آرژانتین، پاراگوئه، اوروگوئه و ونزوئلا که به عنوان بلوک مرکوسور هم شناخته می شوند، به پاسپورت های آبی خود می بالند؛ البته به جز ونزوئلا که از زمانی که عضو جامعهٔ آند بود، هنوز پاسپورت های قرمز را به یادگار دارد.
پاسپورت های ایالات متحدهٔ آمریکا در سال 1976 به رنگ آبی تیره درآمدند تا همرنگ با سایهٔ آبی پرچم این کشور شوند. قبل از این، گذرنامه های آمریکایی قرمزرنگ بودند. هنوز هم پاسپورت های قرمز در آمریکا برای برخی مقامات سیاسی و خانواده هایشان استفاده می شوند.
گذرنامه های سبز
بیشتر کشورهای اسلامی از پاسپورت های سبزرنگ استفاده می کنند، چرا که رنگ سبز در دین اسلام اهمیت بسیاری دارد. کشورهای غرب آفریقا، شامل نیجر و سنگال، هم از گذرنامه های سبزرنگ استفاده می کنند.
گذرنامه های سیاه
شاید یک دلیل دیگر برای انتخاب رنگ گذرنامه این باشد که گذرنامه های تیره تر (حتی آبی و قرمز تیره) کثیفی را کمتر نشان می دهند و همچنین رسمی تر به نظر می آیند. از این دست کشورها می توان بوتسوانا، زامبیا و نیوزلند را مثال زد. در نیوزلند رنگ مشکی نیز یکی از رنگ های ملی است.
در مورد رنگ ها هرچه بخواهید می توانید استنباط کنید، اما گذرنامه ها چیزی بیشتر از روابط اقتصادی و جغرافیایی-سیاسی به ما می گویند. فراموش نکنیم که پاسپورت ها متعلق به افراد هستند. برای بعضی، گذرنامه یک مانع است و برای بعضی دیگر، اجازهٔ عبور. آمریکا و سوریه هر دو گذرنامه هایی به رنگ آبی دارند، اما شما با گذرنامهٔ سوری تنها می توانید به 32 کشور بدون ویزا سفر کنید، در حالی که با گذرنامهٔ آمریکا می توانید به 155 کشور بدون نیاز به روادید سفر کنید.
کشورهای مختلف حق انتخاب رنگ و طراحی گذرنامهٔ خود را دارند، ولی آن چه که از رنگ و اندازهٔ گذرنامه مهم تر است، قدرت آن است که به نوعی برندی هویتی برای آن کشور به حساب می آید.
در این میان می توان به کشور نروژ اشاره کرد که اخیرا طراحی جذابی برای گذرنامه هایش ارائه داده است که برندهٔ یک رقابت ملی بوده اند.
گذرنامهٔ ایالات متحده نیز در شرف تغییر و تحولی مجدد است. البته آمریکا در تاریخ خود چندباری این کار را انجام داده است.
