نتایج یک پژوهش دانشگاهی در حوزه گردشگری نشان داد: بهره مندی از شبکه های ارتباطی مهم ترین عامل حیاتی موفقیت در جذب گردشگر ورودی است.
با توجه به توسعه روز افزون گردشگری در دنیا، روند رو به رشد تعداد گردشگران بین المللی و تاثیرات مطلوب اقتصادی حضور گردشگران ورودی به یک منطقه، ضرورت توانمندی کسب و کارهای گردشگری در جذب این نوع گردشگران بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد. یکی از گام های اساسی در مدیریت کسب و کارهای گردشگری، آشنایی با عوامل حیاتی موفقیت (CSFs) در جذب گردشگر است.
حسین صفری دانشیار دانشکده دانشگاه تهران به همراه حکیمه نصیری، حمید برازنده و میرسید محمدمحسن امامت دانشجویان کارشناسی ارشد این دانشکده در پژوهشی توصیفی-پیمایشی، به شناسایی عوامل حیاتی موفقیت کسب و کارهای گردشگری پرداختند تا تصمیم گیرندگان این حوزه با شناخت این عوامل و اولویت بندی آنها به موفقیت در این راستا نایل شوند.
با استخراج چهارچوب نظری از ادبیات پژوهشی موجود و دسته بندی عوامل استخراج شده براساس تحلیل عاملی اکتشافی و در نهایت رتبه بندی براساس رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، نتایج پژوهش نشان می دهد که در کسب و کارهای گردشگری ایران 17 عامل حیاتی موفقیت وجود دارد که در 5 دسته کلی قرار می گیرند که از این میان، بهره مندی از شبکه های ارتباطی مهم ترین عامل حیاتی موفقیت در جذب گردشگر ورودی است.
براساس نتایج به دست آمده، رتبه بندی شاخص های اصلی در جذب گردشگر ورودی شامل شبکه های ارتباطی، محصول (تجربه سفر)، نیروی انسانی، توانمندی کسب و کار الکترونیک و بازاریابی شد. هم چنین در میان تمام زیرشاخص ها، زیرشاخص ارتباط با آژانس های مبدا (خارج از کشور) به دلیل اینکه در ارتباط مستقیم با گردشگران کشور مبدا هستند حیاتی تر به نظر می رسد.
همچنین کیفیت خدمات ارایه شده در گروه زیرشاخص های مربوط به محصول (تجربه سفر)، اسخدام کارکنان با انگیزه و آموزش دیده در گروه زیرشاخص های مربوط به نیروی انسانی، برخورداری از وب سایت به روز و حرفه ای در گروه زیرشاخص های مربوط به توانمندی در کسب و کار الکترونیک و در نهایت برندسازی در گروه زیرشاخص های مربوط به بازاریابی نسبت به سایر زیر شاخص ها حیاتی تر هستند.
از آنجا که مهم ترین محصول سفر، تجربه ایجاد شده ناشی از مسافرت است، لزوم توجه ویژه مدیران کسب و کارهای گردشگری به افزایش کیفیت خدمات گردشگری و طراحی برنامه های سفر به گونه ای که گردشگران در روند سفر در رویدادها و مراسم های محلی مشارکت داشته باشند نمایان می شود. همچنین توجه مدیریت ارشد کسب و کارهای گردشگری به عامل نیروی انسانی و به طور خاص استخدام کارکنان ماهر و پرانگیزه حائز اهمیت است.
از دسته بندی زیرشاخص ها چنین می توان نتیجه گیری کرد که تاکنون کسب و کار الکترونیک آنچنان که لازم است در میان آژانس های مسافرتی توسعه نیافته و مورد توجه بسیاری از مدیران کسب و کارهای گردشگری قرار نگرفته است. نظر به اهمیت و کارآیی کسب و کارهای الکترونیک و پیشرفت سریع تکنولوژی لازم است مدیران وجود این فرصت را در کسب و کار خود در نظر بگیرند. از میان زیرشاخص های مربوط به توانمندی کسب و کار الکترونیک، مدیران ایرانی بیش از سایر عوامل به داشتن وب سایت به روز و حرفه ای توجه دارند.
جالب آنکه از نظر خبرگان صنعت گردشگری، داشتن شبکه های ارتباطی آنچنان موثر است که از تلاش برای بازاریابی خدمات قابل ارایه، به طور قابل ملاحظه ای پیشی می گیرد. در حوزه بازاریابی، برندسازی بیشتر مورد توجه مدیران قرار دارد، افزون بر این اگرچه شرکت در نمایشگاه های بین المللی در رده های نخست این رتبه بندی جای نگرفته است اما خبرگان صنعت گردشگری بر این باورند که رسیدگی به این عامل نیز در راستای دستیابی به موفقیت عمل می کند.
از آن جهت که صرفا شناسایی عوامل حیاتی موفقیت، کسب و کارها را به موفقیت نمی رساند بلکه تلاش و حرکت به سوی بهبود و افزایش این عوامل می تواند سازمان را به سوی موفقیت رهنمون سازد، به مدیران آژانس های مسافرتی توصیه می شود هنگام برنامه ریزی جذب گردشگر ورودی، تمرکز خود را به لحاظ تخصیص منابع سازمانی به ترتیب اولویت عوامل حیاتی موفقیت به این عوامل اختصاص دهند. به علاوه از صرفا پرداختن به عوامل حیاتی موفقیت که دارای بالاترین اولویت هستند و غافل شدن از سایر عوامل پرهیز کنند و از رویکردی جامع نگرانه و هم پیوند بین عوامل حیاتی موفقیت بهره گیرند. چون این عوامل اگرچه در اولویت های مختلفی قرار دارند اما تمام آ نها به نوبه خود در موفقیت سازمان سهم بسزایی داشته و حذف هر یک از این عوامل در موفق شدن کسب و کار خلل وارد می کند.
همچنین توصیه می شود ماموریت و اهداف استراتژیک خود را بر این اساس تدوین و بر روی ایجاد شبکه های ارتباطی سرمایه گذاری کرده تا با ارایه محصولی با کیفیت و استخدام نیروی انسانی ماهر بتوانند زمینه های ایجاد و توسعه کسب و کار خود به صورت الکترونیک را مهیا نموده و با بازاریابی مناسب سهم قابل توجهی از گردشگران ورودی را به ایران جذب کنند. به مدیران کسب و کارهای گردشگری که موفقیت های چشمگیری در این زمینه کسب نکرده اند نیز پیشنهاد می شود برای بهبود عملکرد خود رویه یاد شده را در پیش گیرند.
در کنار دستاوردهای کاربردی، نتایج علمی ای که از این مطالعه برای محیط آکادمیک حاصل می شود نیز شامل شناسایی عوامل حیاتی موفقیت کسب و کارهای گردشگری با مطالعه ادبیات و پیمایش میدانی، توسعه چارچوب مناسب برای دسته بندی این عوامل و توسعه ادبیات نظری گردشگری در این زمینه است.
منبع: ایرنا
