تاسیسات گردشگری بر حسب نوع، بر اساس مشخصات فنی، تجهیزات، نیروی انسانی و کیفیت ارائه خدمات به شرح زیر درجه بندی می شوند.
از منظر «آیین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها» مصوب 1394، تاسیسات گردشگری شامل کدام موارد می شوند. از هتل ها و مراکز اقامتی گرفته تا دفاتر خدمات مسافرتی از تاسیسات گردشگری برشمرده می شوند. البته این به آن معنا نیست که همه موارد ملحوظ در ماده یک این آیین نامه روند و پروسه اخذ مجوز یکسانی دارند.
شکی نیست که روند قانونی اخذ مجوز یک دفتر خدمات مسافرتی و گردشگری با تاسیس یک هتل متفاوت است؛ منتها احتمالا منظور قانون گذار این بوده است که همگی زیر یک چتر نظارتی قرار می گیرند و برخلاف اینکه از عنوان «ایجاد تاسیسات گردشگری» در تیتر سخن گفته شده، ولی قرار نیست ایجاد همه 16 مورد تاسیسات گردشگری، مشمول آن باشد. البته خود این می تواند باعث ایجاد سوءتفاهم در تفهیم و برداشت های افراد از آیین نامه باشد.
شرایط ایجاد تاسیسات گردشگری
مطابق ماده 7 آیین نامه، بهره بردار تاسیسات گردشگری باید دارای شرایط زیر باشد: دارا بودن گواهی صلاحیت های حرفه ای لازم به تایید مراجع ذی ربط؛ داشتن پروانه اشتغال به کار از مرجع ذی صلاح برای اتباع خارجی؛ داشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم برای اتباع ذکور ایرانی. ضمنا هرگاه متقاضی پروانه بهره برداری شخص حقوقی باشد، باید در اسـاسنـامه آن، زمینه خدمات گردشگری پیش بینی شده باشد.
همچنین، در صورت مشاع بودن مالکیت تاسیسات گردشگری، مالکان موظفند شخص واجد شرایط را به عنوان نماینده رسمی معرفی کنند و پروانه بهره برداری فقط به نام وی صادر خواهد شد. در صورت بروز اختلاف بین ذی نفعان و عدم معرفی نماینده ذی صلاح، پروانه بهره برداری صادر و تمدید نخواهد شد.در صورتی که دارنده پروانه بهره برداری فوت کند، وراث یا نماینده قانونی آنها موظفند تا یک سال تقاضای صدور پروانه بهره برداری مجدد کنند. در این مدت پروانه بهره برداری قبلی به قوت خود باقی خواهد بود.
شرایط اداره کنندگان تاسیسات گردشگری
برابر با ماده 14 این آیین نامه، مسوولیت اداره تاسیسات گردشگری موضوع این آیین نامه به عهده مدیری خواهد بود که:
- متدین به دین اسلام یا سایر ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای اتباع ایرانی.
- دارا بودن گواهی عدم سوء پیشینه کیفری در حدود مقرر در ماده (25) قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392.
- دارا بودن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم.
- اجازه اشتغال به کار از مراجع مربوط برای اتباع خارجی.
- دارا بودن گواهی عدم اعتیاد و داشتن کارت معاینه بهداشتی.
- دارای مدرک تحصیلی متناسب با تاسیسات گردشگری براساس دستورالعملی که به تایید رئیس سازمان می رسد.
- دارا بودن گواهینامه معتبر مربوط به طی دوره آموزشی تخصصی از مراکز آموزشی داخل یا خارج از کشور یا موفقیت در آزمون فنی و تخصصی سازمان.
- تسلط به یکی از زبان های خارجی توسط مدیران هتل های سه، چهار و پنج ستاره و تاسیسات گردشگری ویژه به تناسب درجه واحد در حد لزوم حسب دستورالعمل سازمان
رعایت این موارد برای بهره بردار الزامی است:
- هر شخص فقط می تواند در یک زمان مدیریت یک واحد از تاسیسات گردشگری را عهده دار شود.
- مدیران تاسیسات گردشگری غیر از اشتغال در واحد مربوطه نباید شغل دیگری داشته باشند.
- دارندگان پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری در صورت غیبت مدیر واحد به مدت بیش از دو ماه، موظفند پس از موافقت کتبی سازمان، نسبت به معرفی جانشین واجد شرایط اقدام کنند. جانشین، حداکثر سه ماه می تواند اداره واحد گردشگری را عهده دار شود. در صورتی که مدیر در پایان مدت موافق شده حضور خود را در محل کار کتبا اعلام نکند، سازمان می تواند او را از مدیریت عزل و با واحد مربوط برابر ماده (18) رفتار کند. در همین خصوص ماده 18 بیان می کند: در صورت فوت، استعفا یا لغو کارت مدیریت واحد گردشگری، بهره بردار موظف است ظرف دو ماه نسبت به تعیین و معرفی مدیر واجد شرایط اقدام کند. در صورت عدم اقدام، سازمان می تواند واحد مزبور را تعطیل کند.
ضوابط درجه بندی تاسیسات گردشگری
تاسیسات گردشگری بر حسب نوع، بر اساس مشخصات فنی، تجهیزات، نیروی انسانی و کیفیت ارائه خدمات به شرح زیر درجه بندی می شوند: هتل ها به پنج درجه یک ستاره، دو ستاره، سه ستاره، چهار ستاره و پنج ستاره و سایر تاسیسات گردشگری به تشخیص سازمان به سه درجه یک، دو و سه. درجه بندی، سلب و تغییر درجه، تعطیلی موقت یا لغو پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری بر عهده «کمیسیون درجه بندی» است که با عضویت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یا معاون گردشگری استان، نماینده تشکل صنفی گردشگری و نماینده اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان در استان ها تشکیل می شود.
کمیسیون یادشده موظف است طبق استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری مصوب، ضوابط و دستورالعمل های ابلاغ شده سازمان، تاسیسات گردشگری را در چارچوب این آیین نامه درجه بندی کند و حتی آن را سلب و تغییر درجه دهد. سازمان می تواند از شرکت های صاحب صلاحیت به عنوان عوامل تطبیق استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری استفاده کند. همچنین شیوه نامه درجه بندی، شرح وظایف و نحوه عملکرد شرکت های عامل تطبیق از سوی سازمان تدوین و پس از تایید رئیس سازمان ابلاغ خواهد شد.
منبع: دنیای سفر
