برای «ثبت جهانی دماوند» در فهرست یونسکو باید وضعیت گردشگری، کوهنوردی و بوم گردی و حریم دماوند مشخص شود.
محمدحسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور – اظهار داشت: شهر رینه در بخش لاریجان شهرستان آمل، که نزدیک ترین شهر به قله دماوند است، به عنوان پایگاه معرفی و ثبت جهانی بام ایران انتخاب شده است، همچنین قصد داریم فعالیت در این پایگاه را برای جمع آوری اطلاعات و انجام دادن کارهای مربوط به ثبت جهانی دماوند هم زمان با گرامیداشت دهه مبارک فجر آغاز کنیم.
طالبیان گفت: منتظریم تا مسئولان شهرستان آمل مکانی را در شهر رینه برای انجام گرفتن این کارها در اختیار میراث فرهنگی قرار دهند تا ما بتوانیم کارهای زیربنایی و جدی تری را برای ثبت جهانی بام ایران پی بگیریم، همچنین پادگان قدیمی شهر رینه، که اکنون بدون استفاده است، می تواند به عنوان پایگاه معرفی نامزدی ثبت جهانی قله دماوند راه اندازی شود و با هماهنگی هایی که در سطح ملی صورت گرفته روند کار رو به جلو تر پیش برود.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: البته ما منتظر کارهای عملیاتی و زیربنایی در استان مازندران برای ایجاد زیرساخت های لازم در شهر رینه هستیم و نیاز است ضوابط و برنامه مدیریتی برای ثبت قله دماوند انجام شود و در دهه فجر این اقدام را به طور رسمی شروع خواهیم کرد تا اطلاعاتی را که در راه ثبت جهانی قله دماوند جمع آوری کرده ایم کامل تر کنیم و به این ترتیب به الزاماتی که یونسکو از ما خواسته پاسخ مثبت دهیم.
برای حفظ طبیعت این قله باید عزم ملی و عمومی ایجاد کرد
طالبیان از قله دماوند به عنوان نماد هویت و سرافرازی ایران یاد کرد و با تأکید بر ضرورت حفاظت از آن، گفت: برای حفظ طبیعت این قله باید عزم ملی و عمومی ایجاد کرد و لازمه این کار استفاده از افراد باتجربه محلی و ایجاد زیرساخت های لازم است. همچنین با این کار روند جمع آوری اطلاعات و پاسخگویی به الزامات یونسکو در ثبت قله دماوند شتاب خواهد گرفت.
طالبیان گفت: متأسفانه عده ای از افراد کوهنورد هم هستند که نمی دانند در کوه باید چه کاری انجام دهند و ضرورت دارد برنامه مدیریتی برای «صعود به قله دماوند» نوشته شود.
وی بر ضرورت توجه دستگاه ها به وظایف شان در قبال کوه دماوند اشاره کرد و افزود: انتظار است اداره کل میراث فرهنگی مازندران هر چه سریع تر نشستی برای عملیاتی کردن کارها برگزار کند تا براساس نقشه و ضوابط لازم، کار پیش برود.
معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: انتظار جدی و درخواست در این طرح و هدف مهم ملی این است که هر دستگاهی در حوزه قله دماوند وظایف خود را به درستی بداند تا بتواند برای انجام دادن درست آن بکوشد و درنهایت نتیجه شایسته به دست آید.
طالبیان از پژوهشگران و دوستداران طبیعت خواست تا در این طرح مهم همکاری میدانی داشته باشند، و افزود: ثبت جهانی دماوند گام مهمی برای حفظ این میراث طبیعی بشر است و همکاری های جمعی در چارچوب مشخص و کمک گرفتن از محققان و دوستداران طبیعیت و سازمان های مردم نهاد فعال در این عرصه و افراد کاربلد محلی سبب شتاب بخشی در ثبت این اثر می شود.
بیش از یک دهه انتظار برای ثبت جهانی دماوند
نام دماوند به عنوان بلندترین نقطه خاورمیانه و بلندترین آتشفشان آسیا 13 اردیبهشت 1387 به عنوان نخستین اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شد، دماوند به همراه کویر لوت و جزیره قشم به عنوان سه نامزد ایران برای ثبت در فهرست جهانی آثار طبیعی یونسکو انتخاب شدند ولی پرونده «دیو سپید» قصه های شاهنامه برای ثبت جهانی ناقص تشخیص داده شد. کوه دماوند در خرداد سال 1381، با مصوبه شماره 221 شورای عالی محیط زیست، به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست پیوست.
یکی از مشکلات ثبت دماوند در فهرست میراث طبیعی یونسکو فعالیت تعدادی واحد معدنی در دامنه های کوه دماوند و نبود زیرساخت های لازم اعلام شده بود. همچنین برای قرار گرفتن نام دماوند در فهرست میراث طبیعی جهان باید وضعیت گردشگری، کوه نوردی و بوم گردی در منطقه و حریم قله دماوند مشخص و ضابطه مند، و برای مشکلاتی چون زباله و ساخت و ساز ها در حاشیه چاره اندیشی شود.
