صعود به قله دماوند از طریق بسیاری از یال های آن امکانپذیر است. متداول ترین مسیر صعود به قله دماوند مسیر جنوبی است که پناهگاه بارگاه سوم در این مسیر قرار دارد. در ادامه این مطلب به معرفی متداول ترین مسیرهای صعود و پناهگاه های آن می پردازم.
مسیر جنوبی
مسیر جنوبی از ساده ترین و قدیمی ترین مسیرهای دست یابی به قله دماوند است. دسترسی به مسیر جنوبی صعود، از طریق پلور و رینه امکانپذیر است. در نیمه های جاده آسفالتی متصل کننده این دو نقطه به یکدیگر، مسیری خاکی و ناهموار به سمت شمال وجود دارد که با تابلویی کوچک مشخص شده است. این مسیر به گوسفندسرا و مسجد صاحب الزمان واقع در ارتفاع 3050 متری منتهی شده که مبدا صعود به قله دماوند از مسیر جنوبی است. پس از آن، مسیر به سمت بارگاه سوم در ارتفاع 4150 متری ادامه می یابد. برای حمل بار در این فاصله می توان از چهارپایان استفاده کرد. پس از بارگاه سوم و ادامه مسیر از سمت چپ آبشار یخی، تپه ای بنام تپه گوگردی وجود دارد که حاصل آخرین فعالیت های آتشفشان دماوند است. گاز گوگرد از حفره های متعدد سنگ های گوگردی پراکنده در این ناحیه متصاعد شده و سبب سوزش چشم و گلو می شود. ادامه مسیر در یک شیب نسبتا تند به قله ختم می شود.
میانگین زمان لازم برای طی کردن فاصله گوسفندسرا تا بارگاه سوم 6 ساعت و از بارگاه سوم تا قله 7 ساعت است.
1. قرارگاه پلور
قرارگاه پلور، در ارتفاع 2270 متری از سطح دریا، در زمین بزرگی واقع در ابتداری جاده سد لار، نرسیده به دوراهی رینه و به صورت سالن سوله با وسایل و تجهیزات مناسب ساخته شده است. این بنا شامل خوابگاه، سرویس های بهداشتی، دیواره سنگ نوردی و پارکینگ است که توسط فدراسیون کوهنوردی کشور ساخته شده است. کوهنوردان معمولا به این مکان قرارگاه فدراسیون می گویند.
2. قرارگاه رینه
قرارگاه رینه که به مکان چای خوری موسوم بود، بعد از شهریور سال 1320 به صورت متروکه باقی مانده بود و سپس به فدراسیون کوهنوردی واگذار شد. این مکان به همت فدراسیون کوهنوردی در سال 1348 به عنوان پناهگاه بازسازی شد. ساختمان اصلی آن در سال 1366 ساخته شده که مکانی است برای مستقر شدن صعود کنندگان از رخ جنوبی. زنده یاد علی فرامرزپور و شادروان فرامرز فرامرزپور سال ها به عنوان مسئول این قرارگاه در راهنمایی کوهنوردان سراسر کشور به قله دماوند سهم بسزایی ایفا کردند.
این پناهگاه و استراحتگاه در جنوب خیابان اصلی شهر، در ارتفاع 2080 متری قرار دارد. این مکان نخستین نقطه صعود از جنوب یا جنوب شرقی کوه است و گنجایش 30 نفر را دارد.
3. گوسفندسرا و مسجد صاحب الزمان
دومین مکان برای صعود به کوه دماوند از رخ جنوبی، ساختمان مسجد صاحب الزمان است. این مکان در ارتفاع 3050 متری قرار دارد و در نزدیکی گوسفندسرا واقع شده است. این مکان گنجایش 50 نفر را دارد و دارای نمازخانه، سرویس بهداشتی و محل استراحت کوهنوردان است. هر چند در زمستان ها اصلا برای ماندن جای مناسبی نیست و چادر زدن بهتر از پناه گرفتن در داخل مسجد است. فشار هوا 610 میلی متر جیوه است. این مسجد در سال 1371 ساخته شده است.
4. بارگاه سوم
سومین پناهگاه در یال جنوبی دماوند، بارگاه سوم با ارتفاع 4150 متر است. بنای فلزی این پناهگاه در سال 1345 در ارتفاع 4150 متری ساخته شد که در زمان خود پناهگاهی مجهز به شمار می آمد. این پناهگاه به علت سقوط بهمن بزرگی در زمستان سال 1351 از بین رفت و دوباره یک سال پس از آن، یک بنای سنگی جایگزین آن شد. گنجایش آن حداکثر برای 30 نفر است و در پیرامون آن مکان هایی برای چادر زدن وجود دارد. فشار هوا در بارگاه سوم 540 میلی متر جیوه است.
5. مجتمع کوهنوردی دماوند
این پناهگاه 50 متر بالاتر از پناهگاه بارگاه سوم قرار دارد. کار ساخت این مجتمع از سال 1385 شروع شد و در 8 شهریور 1387 گشایش یافت. مساحت آن 460 مترمربع است و 200 نفر ظرفیت دارد. این بنا در ارتفاع 4200 متر ساخته شده است. امکانات آن عبارت است از: اتاق های کمک های اولیه، انبار کوله، انبار عمومی، غذاخوری، آشپزخانه، ظرفشویی کوهنوردان، اتاق مدیریت، اتاق خواب عمومی، اتاق خواب اختصاصی و سرویس بهداشتی عمومی.
مسیر شمالی
برای رسیدن به روستای ناندل، پس از ادامه مسیر در جاده هراز به سمت شمال کشور و پس از عبور از گزنک و پشت سر گذاشتن تقریبا 7 کیلومتر از روستای بایجان، یک دوراهی در سمت چپ جاده اصلی وجود دارد که به روستای ناندل و دلارستاق منتهی می شود. پس از ورود به مسیر خاکی، مسیر تا رسیدن به روستای ناندل ادامه پیدا می کند. روستای ناندل آخرین روستای ماشین رویی است که بایستی در آن توقف کرد و ادامه راه را با وانت یا پیاده طی کرد.
مسیر شمالی از یال شمالی کوه دماوند واقع در دشت چم بن با شیبی ملایم و خاکی آغاز شده و در پی سینه کشی ملایم به جان پناه اول و در ادامه بر روی یال سیاه رنگی در میان صخره های سنگلاخی بزرگ و کوچک در فاصله نزدیکی با یخچال دوبی سل، به جانپناه دوم می رسد. پس از آن، مسیر یال با قوسی به سمت شمال شرق مایل شده و از طریق صخره های آتشفشانی کوچک و بزرگ به مسیر شمال شرق متصل می شود و به قله می رسد.
دسترسی به آب آشامیدنی در جبهه شمالی کمی مشکل تر از مسیرهای دیگر است و ممکن است برای تهیه آب، نیاز به ذوب کردن برف باشد.
1. خانه کوهنورد ناندل
خانه کوهنورد ناندل با مساحت حدود 50 متر مربع در روستای ناندل قرار دارد و در سال 1358 ساخته شد. ظرفیت آن بین 30 تا 40 نفر است که دارای آب، برق، تلفن و امکانات رفاهی دیگر است. از این مکان می توان به جبهه شمالی و شمال شرقی کوه دماوند و یال سرداغ دسترسی داشت.
2. اکوکمپ شمالی دماوند در روستای ناندل
در در تاریخ 29 مرداد ماه 1394 پیشرفته ترین کمپ کوهنوردی کشور و همچنین اقامتگاه بومی ناندل؛ تحت عنوان مجتمع خدمات اقامتی و کوهنوردی شمالی دماوند (اکوکمپ شمالی دماوند)، رسما افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت. این مجتمع که با هدف ارائه “خدمات صعود قله دماوند” برای کوهنوردان و گردشگران خارجی و داخلی که مایل به صعودی مطمئن و با امکانات رفاهی در سطح استانداردهای جهانی هستند در 2 بخش راه اندازی شده: 1. اقامتگاه بوم گردی و 2. کمپ کوهنوردی پیشرفته.
3. جانپناه های مسیر شمالی
در مسیر شمالی دو پناهگاه وجود دارد که به صورت فلزی ساخته شده اند. نخستین پناهگاه در ارتفاع 3850 متری قرار دارد که در سال 1360 ساخته شده و مجهز به دو طبقه تخت چوبی است و گنجایش 15 نفر را دارد. فشار هوا در این مکان 550 میلی متر جیوه است.
دومین پناهگاه در ارتفاع 4800 متری قرار دارد که بدون طبقه و تخت چوبی است و 15 نفر گنجایش دارد. فشار هوا در این پناهگاه 490 میلی متر جیوه است.
مسیر شمال شرقی
آغاز مسیر شمال شرقی، از روستای گزانه (گزنه) است. این مسیر در امتداد رودخانه تلخ رود و با عبور از میان باغ ها و مزارع در دشتی فراخ به چشمه اسپه می رسد. ادامه مسیر، در بالای تپه ای مرتفع در زیر قله منار و روبروی دره یخار، به گوسفند سرا و چشمه معروف استله سر می رسد که مکان مناسبی برای شب مانی است. ادامه مسیر شیب تندی دارد که با زیگزاگ های بلند پشت سر گذاشته می شود و پس از عبور از قله منار به پناهگاه تخت فریدون متصل می شود. پس از ادامه مسیر در امتداد دره یخار به ارتفاع 5400 متری رسیده که با مسیر شمالی در این نقطه مشترک شده و به قله می رسد.
1. پناهگاه تخت فریدون
پناهگاه تخت فریدون در کمرکش یال شمال شرقی و بر فراز خاک های زرد رنگ، در ارتفاع 4320 متری توسط گروهی از کوهنوردان دانشکده فنی در سال 1355 ساخته شد که دارای طبقه های چوبی است. تمامی مصالح این بنا از سنگ است. این پناهگاه دو طبقه می باشد و آب مصرفی کوهنوردان از چشمه کوچکی در جناح شمالی آن تامین می شود. پناهگاه تخت فریدون گنجایش 25 نفر را دارد و در پیرامون آن امکان چادر زدن وجود دارد. این مسیر به سوی قله، پر از صخره، قلوه سنگ، برف و یخ است و دارای چشمه های زیادی است. فشار هوا در این نقطه 530 میلی متر جیوه است.
مسیر غربی
برای استفاده از مسیر غربی باید در جاده هراز از طریق پلور وارد جاده سد لار شده و از کنار تابلوی پناهگاه سیمرغ وارد جاده خاکی و ناهموار منتهی به پارکینگ در منطقه ورارو شویم. مسیر در سینه کش ملایم رودخانه ای کوچک به سمت پناهگاه سیمرغ ادامه می یابد. پس از پناهگاه سیمرغ با عبور از یخچال و از میان سنگلاخ ها و تکه سنگ ها و خاک های گوگرد، راه ادامه می یابد و با صعود از یک شیب تند سنگلاخی به قله می رسد.
1. پناهگاه سیمرغ
این پناهگاه در جبهه غربی دماوند و در ارتفاع 4200 متری قرار دارد. پناهگاه سیمرغ در سال 1372 از سنگ و آهن در دو طبقه و مساحت مفید 50 متر ساخته شده است و گنجایش 40 کوهنورد را دارد که دارای استحکام خوبی است. فشار هوا در پناهگاه سیمرغ 540 میلی متر جیوه است.
ممنون از اطلاع رسانی