ده رویداد مهم گردشگری ایران در سال 1395 در این نوشته معرفی شده و مورد بررسی قرار گرفته اند.
صدور ویزای الکترونیک، برگزاری کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری، برگزاری دو همایش بین المللی سرمایه گذاری در هتلداری و گردشگری، از سرگیری پروازهای 3 ایرلاین اروپایی ایرفرانس و بریتیش و KLM، تغییر رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تسهیل روادید با چند کشور از جمله روسیه و آذربایجان و ارمنستان، قرار گرفتن نام ایران در لیست مقاصد پیشنهادی 2017 نشریه بلومبرگ، اضافه شدن ایرباس به ناوگان هوایی ایران، امضای تفاهم نامه گردشگری با ترکیه و چین و ثبت جهانی بیابان لوت و قنات های ایران 10 رویداد مهمی بودند که در سال 95 در گردشگری ایران به وقوع پیوستند. در این بین شمار گردشگران ورودی به کشور نیز همچنان رو به افزایش است؛ گرچه به باور کاشناسان و فعالان این صنعت، موج ورود گردشگران خارجی به ایران به ثبات رسیده و همچون یکی، دو سال قبل با افزایش های ناگهانی همراه نبوده است. اما هر کدام از این رویدادهای مهم چگونه بر گردشگری کشور اثر گذاشته اند؟
ویزای الکترونیک
صدور ویزای الکترونیک در فرودگاه ها برای تسهیل ورود گردشگران 190 کشور جهان، یکی از وعده هایی بود که در سال 95 محقق شد. باتوجه به مصوبه هیات وزیران، دفاتر گذرنامه و روادید وزارت امورخارجه در فرودگاه های امام خمینی (ره)، مهرآباد، مشهد، شیراز، تبریز، ارومیه و بندرعباس به دارندگان گذرنامه های عادی معتبر 190 کشور، ویزای الکترونیک گردشگری ارائه می شود. همچنین در مرداد ماه سال جاری، معاون امور کنسولی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود مرحله آزمایشی صدور الکترونیک از مبدا آغاز شده و فعلا در اختیار یکی از آژانس های مسافرتی است. پیش از این، یکی از چالش های عمده ورود گردشگران خارجی به کشور دشوار بودن فرآیند دریافت ویزا بود.
کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری
بزرگ ترین گردهمایی دو سالانه راهنمایان گردشگری سراسر دنیا، امسال و در آغاز سال 2017 میلادی در تهران برگزار شد و بیش از 300 راهنمای بین المللی از جاذبه های گردشگری تهران، یزد، اصفهان، شیراز، همدان، زنجان و قزوین دیدن کردند. کنوانسیونی که با شعار «ایران، مردمانی مهربان با آغوشی باز/فرهنگی کهن، پر رمز و راز» و با تلاش دوساله 400 نفر از راهنمایان گردشگری کشورمان در قالب کانون انجمن های صنفی راهنمایان سراسر کشور شکل گرفت، سعی کرد علاوه بر معرفی مقاصد متنوع سفر در ایران، از راهنمایان بین المللی سفیرانی برای گردشگری ایران بسازد. در این گردهمایی همچنین، دبیر ایران این کنوانسیون به هیات مدیره فدراسیون جهانی راهنمایان راه یافت.
دو همایش سرمایه گذاری
11 و 12 مهرماه، تهران میزبان نمایندگانی از 17 برند معتبر هتلداری جهان بود که آمده بودند پاسخ برخی ابهامات خود را پیرامون سرمایه گذاری در بخش گردشگری ایران به ویژه صنعت هتلداری دریافت کنند. رئیس سازمان گردشگری، وزیر راه و شهرسازی، رئیس بانک مرکزی، رئیس سازمان سرمایه گذاری خارجی و معاون وزیر کار و تعاون در این نشست با توضیحات خود، سعی کردند به سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار گردشگری ایران اطمینان خاطر بدهند. حرکت به سوی آزادسازی نرخ هتل ها و ایجاد سازوکار عملی آن، تلاش بانک مرکزی برای ممکن ساختن استفاده از کارت های اعتباری خارجی در ایران، در نظر گرفتن راهکارهایی برای نقل و انتقالات مالی سرمایه گذاران خارجی، نحوه فروش زمین برای احداث هتل در کشور به خارجی ها و … بخشی از نکاتی بود که مسوولان دولتی در پاسخ به ابهامات مطرح کردند. حضور معاون اول رئیس جمهوری نیز در آن همایش، تلاشی در راستای متقاعد کردن سرمایه گذاران خارجی درباره اهمیت گردشگری برای دولت ایران بود؛ گرچه نتایج قطعی این همایش همچنان مبهم است و بسیاری معتقدند این همایش نتوانست به جذب هرچه بیشتر سرمایه گذاران خارجی بینجامد.
19-18 بهمن ماه نیز، پایتخت کشور همایشی را میزبانی کرد که با همکاری یک شرکت انگلیسی برگزار کننده کنفرانس های جهانی برپا شد. سرمایهگذاران خارجی فعال در زمینههای گردشگری و هتلداری، نمایندگانی از شرکت هایی همچون هتلهای آکور، هتلهای روتانا، لینکمی، عربیا مانیتور، دوتچه هاسپیتالیتی، اینکوبما، TRI هاسپیتالیتی، گروه ZAS، هتلهای ملینا و … گرد هم آمدهاند تا تجارب خود را درباره بازار ایران با یکدیگر به اشتراک بگذارند، چالشهای این بازار را بررسی و در راستای امکانسنجی سرمایهگذاری در این بازار اقدام کنند. فعالان گردشگری می گویند برگزاری این نوع همایش ها می تواند سرمایه گذاران خارجی را هرچه بیشتر با بازار ایران آشنا کند و در برخی موارد به جذب سرمایه نیز منجر خواهد شد؛ آن هم در شرایطی که گردشگری ایران از ضعف در زیرساخت هایش رنج می برد.
از سرگیری پروازهای 3 ایرلاین اروپایی
اجرای برجام، شرکت های هواپیمایی خارجی را به از سرگیری پروازهایشان تشویق کرد. فروردین ماه، شهریور ماه و آبان ماه به ترتیب ماه های بازگشت ایرفرانس، بریتیش ایرویز و KLM به آسمان ایران بودند؛ هواپیمایی هایی که روند ورود گردشگران اروپایی را به ایران تسهیل کردند. شرکت هواپیمایی ایرفرانس پس از 8 سال، KLM پس از 5 سال و بریتیش ایرویز پس از 4 سال دوباره همکاری خود را به شرکت های ایرانی از سرگرفتند.
تغییر رئیس سازمان گردشگری
امسال نیز سازمان متولی گردشگری، دستخوش تغییر مدیریتی شد؛ اتفاقی که از آن به عنوان آفت نام برده می شود و همواره پاشنه آشیل این سازمان بوده است؛ کمااینکه در ادوار پیشین نیز تغییر مدیریتی به کرات رخ داده. زهرا احمدی پور درحالی در میانه آبان ماه پا به ارگ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گذاشت که طی یکی، دو هفته قبل از آن فعالان سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در قالب نامه هایی جداگانه، نظرات خود را در مورد ویژگی های شخصی که می تواند در رأس سازمان قرار بگیرد ارائه کرده، مطالبات شان را از این شخص بیان و همگی بر انتخاب فردی که بر سه حوزه اشراف نسبی داشته، از توان مدیریتی و سازماندهی بالایی برخوردار باشد، تاکید کرده بودند. با این همه اما رئیس جدید از اداره تقسیمات کشوری وزارت کشور و با مدرک دکترای جغرافیای سیاسی آمد.
تسهیل روادید با چند کشور
یکی دیگر از رویدادهایی که امسال در راستای سهولت ورود و خروج گردشگران انجام گرفت. مذاکرات تسهیل ویزا بود. این مذاکرات در برخی موارد مانند ارمنستان به لغو ویزا انجامید؛ موضوعی باعث رشد سفر ایرانی ها به ارمنستان شد. در برخی موارد دیگر نظیر جمهوری آذربایجان نیز به تسهیل صدور ویزا و آغاز به کار ویزای الکترونیک جمهوری آذربایجان برای ایرانی ها منجر شد. در مذاکرات با روسیه نیز مقدمات برای لغو ویزای گروهی گردشگری فراهم شده، اما هنوز به مرحله اجرا درنیامده است.
ایران در لیست مقاصد بلومبرگ
همچون سال های گذشته، ایران در برخی لیست های مقاصد سفر راه یافت. بلومبرگ مهم ترین نشریه ای بود که در آستانه سال 2017 میلادی مردم را به دیدن ایران دعوت کرد. این نشریه دست به انتشار 20 مقصد سفر عمده در جهان زد و ایران را نیز در کنار کشورها و شهرهایی همچون پرتغال، مصر، ماداگاسکار، لندن، کیپ تاون و … در این فهرست جای داد. در این لیست به آن دسته از کشورهای جهان که در سال جدید میلادی مورد توجه قرار خواهند گرفت، اشاره شده بود.
یکی دیگر از اتفاقات خوبی که امسال در حوزه حمل و نقل برای کشور به وقوع پیوست، ورود دو هواپیمای ایرباس از مجموع 100 فروند هواپیمای سفارش داده شده به کشور بود؛ امری که با اطمینان بخشی به گردشگران درباره امنیت پروازها، به توسعه سفرهای هوایی کمک خواهد کرد.
امضای تفاهم نامه با ترکیه و چین
در اردیبهشت ماه سال جاری بود که مقامات گردشگری کشورمان تفاهمنامه ای را در راستای توسعه همکاریهای گردشگری، با ترکیه به امضا رساندند. ساخت 10هتل در شهرهای مختلف ایران یکی از مهمترین بندهای این تفاهم نامه بود. اگرچه همچنان با وجود شرایط مذکور جریان تبادل گردشگر بین دو کشور به نفع ترکیه مثبت است، اما طرفین در تفاهمنامه مذکور بر گسترش تلاش ها برای افزایش تعداد گردشگران ترکیهای که ایران را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند، تاکید کردند. ایران با چین نیز بر سر ایجاد تاسیسات و زیرساختهای گردشگری و همچنین بهبود امکانات خدمات عمومی گردشگری در امتداد جاده ابریشم تفاهمنامه امضا کرد. در این تفاهمنامه مسائلی چون بازاریابی و تبلیغات، سرمایهگذاری، خدمات و امنیت، آموزش، تبادل دانش و تجربیات گردشگری و همچنین همکاری در پروژه گردشگری جاده ابریشم مورد تاکید قرار گرفت.
ثبت جهانی لوت و قنات های ایرانی
اواخر تیرماه سالجاری، کویر لوت به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در یونسکو به ثبت رسید. یکی دو روز قبل از آن نیز 11 قنات ایرانی در فهرست جهانی این سازمان بین المللی جا خوش کردند؛ ثبت هایی که آثار ثبت شده از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو را به عدد 21 رساند. استان هایی که در حاشیه کویر لوت واقع شده اند و روستاها و شهرهای دربردارنده قنات های ثبت شده، با استفاده از این ثبت جهانی می توانند فرصت مناسبی برای جذب گردشگران به دست آورند؛ امری که می تواند محرومیت اقتصادی این مناطق را کاهش دهد.
بدقولی های مهم
با این همه برخی موضوعات نیز وعده اش داده شده بود و محقق نشد؛ استقرار سیستم حساب های اقماری گردشگری یکی از این موارد بود. طرح راه اندازی و استقرار نظام یکپارچه آمار گردشگری که تا پیش از این قرار بود تا انتهای سال 95 به پایان برسد، به گفته مدیرکل دفتر برنامه ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث فرهنگی، به دلیل طولانی شدن فرآیند تامین اعتبار، همچنان در دست بررسی است. محمدکاظم خلدی نسب پیش از این در شهریورماه گفته بود که مهلت نهایی برای اجرایی کردن طرح حساب های اقماری گردشگری تا پایان اولین سال برنامه ششم تمدید شده و تعیین بودجه و مشخص کردن شرح وظایف دستگاه ها برای تحقق این پروژه از الزامات محقق شدن این برنامه هستند.
تعلل در استقرار حساب های اقماری در حالی رخ می دهد که به باور کارشناسان عدم دسترسی به اطلاعات آماری دقیق از عمده موانع موجود در مسیر برنامه ریزی، سیاست گذاری های خرد و کلان و سرمایه گذاری در حوزه گردشگری کشور به شمار می رود و طراحی سیستمی برای محاسبه میزان درآمدهای حاصل از این بخش چه در حوزه گردشگری داخلی و چه در حوزه گردشگری خارجی، یکی از الزامات پذیرفتن گردشگری به عنوان صنعت است.دومین بد قولی مسوولان نیز تدوین برنامه جامع گردشگری است. پیش از این قرار بود تا پایان سال 94 این برنامه تدوین شود و پس از آن نیز مسوولان قول داده بودند این اتفاق تا پایان سال جاری رخ دهد اما در جریان تهیه پیش نویس برنامه ششم مقرر شد این اتفاق تا پایان سالِ اولِ اجرای قانون برنامه ششم توسعه به وقوع بپیوندد.
منبع: دنیای اقتصاد
