کوه ماترهورن به ارتفاع 4478 متر در مرز بین سوئیس و ایتالیا یکی از زیباترین، فنی ترین و خطرناک ترین کوه های دنیا است. دیواره شمالی ماترهورن یکی از مشکل ترین و بزرگ ترین دیواره های آلپ و اروپا و جز 6 دیواره شمالی بزرگ آلپ است.
ماترهورن با اینکه بلندترین کوه آلپ نیست اما به نماد کوهستان آلپ و یکی از نمادهای کشور سوئیس تبدیل شده است. شکل ظاهری این کوه به شکل یک هرم چهار وجهی است که هر وجه آن رو به یکی از جهات جغرافیایی است. هر چهار رخ ماترهورن به وسیله یخچال های بزرگ احاطه شده است.
اولین صعود موفق بر روی ماترهورن در سال 1865 میلادی انجام شد. در این صعود چهار تن از اعضای تیم صعود کننده در هنگام پایین آمدن از کوه دچار سانحه شدند و جان خود را از دست دادند. دیواره شمالی ماترهورن یکی از دشوارترین مسیرهای کوهنوردی در آلپ است که تا سال 1931 بدون صعود بود.
به لحاظ آمار تلفات و کشته شده ها ماترهورن یکی از پرتلفات ترین و خطرناک ترین کوه های دنیاست. تا کنون در حدود 500 کوهنورد در ماترهورن جان خود را از دست دادند.
ماترهورن دارای چهار رخ است که هر یک به سمت یکی از جهات اصلی قرار دارد. رخ شمالی، شرقی و غربی در کشور سوئیس و رخ جنوبی در کشور ایتالیا قرار دارد.
ماترهورن یک کوه منفرد است. به دلیل انفرادی بودن کوه و موقعیت جغرافیایی دارای آب و هوایی بسیار متغیر است به طوری که آب و هوای ماترهورن با سرعت بسیار زیادی تغییر می کند. ظاهر هرمی شکل ماترهورن و قرار گیری در عرض جغراقیایی 45 درجه باعث تغییرات آب و هوایی سریع در کوه ماترهورن می شود.
در قرن هجدهم میلادی کوهستان آلپ برای گردشگران و به خصوص کوهنوردان روز به روز جذاب تر شد. شکل ظاهری منحصر به فرد ماترهورن و تبدیل شدن آن به نماد آلپ، در راس توجهات گردشگران قرار گرفت. یکی از شهرهای معروف برای صعود به ماترهورن شهر زرمات در سوئیس است. هرم زیبای ماترهورن از این شهر چشم هر گردشگری را به خود خیره می کند.
مسئولین شهر زرمات و دولت سوئیس برای جذب بیشتر گردگر مسیرهای رسیدن به ماترهورن را راحت کردند. از این رو خط ریلی و ایستگاه راه آهن و همین طور تله کابین برای رسیدن به ارتفاعات ماترهورن راه اندازی شده است. ایستگاه راه آهن زرمات که تا کوه پایه های ماترهورن امتداد دارد مرتفع ترین سیستم حمل و نقل ریلی در اروپا است.
اولین تلاش برای رسیدن به قله در سال 1857 انجام شد. سال های بعد تلاش های بسیاری در این کوه انجام شد تا اینکه سرانجام در سال 1865 میلادی این کوه صعود شد. اولین صعود زمستانی ماترهورن در سال 1882 انجام شد.
دیواره شمالی ماترهورن سال ها بدون صعود بود تا اینکه در سال 1931 سرانجام صعود شد. در سال 2006 کوهنورد مشهور اولی اشتک مسیر دیواره شمالی ماترهورن را در 1 ساعت و 56 دقیقه صعود کرد.
برای بزرگنمایی تصویر اینجا کلیک کنید
مسیرهای صعود
امروزه ماترهورن از تمام مسیرها در تمام فصل ها بارها صعود شده است. راهنمایان آلپ در فصل تابستان و فصل صعود هر ساله تعداد زیادی کوهنورد را به ماترهورن می برند.
ماترهورن دارای 4 یال (شمال شرقی، شمال غربی، جنوب شرقی، جنوب غربی) و 4 دیواره (شمالی، جنوبی، غربی، شرقی) برای صعود است. مسیر اصلی و پر طرفدار صعود به قله ماترهورن “مسیر هورنلی” یعنی یال شمال شرقی است. این مسیر با طناب های ثابتی که در برخی نقاط نصب می شود برای کوهنوردان حرفه ای آلپ چندان صعود دشواری نیست اما بازهم مسیر چالش انگیزی است.
یال شمال شرقی: مسیر شمال شرقی یا مسیر هورنلی (Hörnli) مسیر اصلی صعود به ماترهورن است. کوهنوردان بعد از شهر زرمات با استفاده از تاسیسات تله کابین تا ارتفاع 3260 متر می روند. قرارگاه هورنلی با امکانات رفاهی مناسب در ابتدای مسیر قرار دارد و کمپ اصلی کوهنوردان در این صعود از یال شمال شرقی است. کوهنوردان شب را در این نقطه سپری می کنند و صبح روز بعد در حدود ساعت 3:30 صبح صعودشان به ماترهورن را آغاز می کنند. اگر همه چیز یاری کند و هوای متغیر ماترهورن و ابرهای طوفانی مجال دهند کوهنوردان در همان روز قله را صعود می کنند و قبل از غروب به محل کمپ اصلی باز می گردند. در این مسیر جانپناه یا کلبه سولوای (solvay) در ارتفاع 4003 متری قرار دارد. از این جانپناه فقط برای مواقع اورژانسی و ویژه استفاده می شود.
کلبه سولوای در ارتفاع 4000 متری ماترهورن در یال شمال شرقی (مسیر هورنلی)، از این جانپناه فقط در شرایط اورژانسی استفاده می شود و داخل آن لوازم ضروری بقا و نجات موجود است.
مسیر اصلی (مسیر هورنلی) که نقطه شروع قرارگاه هورنلی در ارتفاع 3260 متر است و زمان رسیدن به قله از این مسیر حدود 6 ساعت است.
هزینه صعود به ماترهورن از پناهگاه هورنلی و مسیر شمال شرقی برای راهنما و 6 شب اقامت در پناهگاه هورنلی به همراه تامین تمامی لوازم فنی که در طول مسیر ممکن است نیاز شود برای هر نفر 1850 یورو است.
یال شمال غربی: مسیر زومات (Zmutt) که نقطه شروع قرارگاه هورنلی در ارتفاع 3260 متر یا قرارگاه شونبیِل (Schönbiel) در ارتفاع 2694 متر است. رسیدن به قله از این مسیر بین 7 تا 10 ساعت است.
یال جنوب غربی: مسیر لیون در ایتالیا که نقطه شروع پناهگاه کارل در ارتفاع 3828 متر است. از این مسیر حدود 5 ساعت زمان برای رسیدن به قله لازم است.
مسیر جنوب شرقی: در مسیر جنوب شرقی یا مسیر فورگن حدود 7 ساعت زمان برای رسیدن به قله لازم است.
دیواره های ماترهورن
دیواره شمالی: نقطه شروع این مسیر پناهگاه شونبیِل در ارتفاع 2694 متری است. رسیدن به قله از این مسیر دشوار به طور نرمال برای کوهنوردان حدود 14 ساعت طول می کشد. اولی اشتک کوهنورد نامدار سوئیسی در سال 2006 این مسیر را در 1 ساعت و 56 دقیقه صعود کرد.
دیواره غربی: نقطه شروع این مسیر پناهگاه شونبیِل در ارتفاع 2694 متری است. کوهنوردان و دیواره نوردان حدود 12 ساعت زمان برای رسیدن به قله از این دیواره نیاز دارند.
دیواره جنوبی: از مسیر دویاره جنوبی که در کشور ایتالیا قرار دارد 15 ساعت زمان برای رسیدن به قله نیاز است.
دیواره شرقی: نقطه شروع این مسیر نیز پناهگاه هورنلی است. حدود 14 ساعت زمان برای رسیدن به قله از این دیواره نیاز است.
شکل ظاهری ماترهورن و تبدیل شدن به نماد آلپ، همچنین خطرناک بودن، مشکل بودن و حوادث ناگواری که در این کوه اتفاق افتاده سبب شده که ماترهورن سوژه بسیاری از فیلم های سینمایی بشود.
ماترهورن یکی از زیباترین کوه های آلپ و شاید دنیا هر ساله پذیرای تعداد زیادی کوهنورد و گردشگر از سرتاسر دنیا است. دولت سوئیس و ایتالیا به همراه باشگاه های کوهنوردی این دو کشور امکانات بسیار زیادی را به کوهنوردان برای صعود به این کوه زیبا ارائه می دهند. در سال 2015 جشن بزرگی به مناسبت صد و پنجاهمین سالروز اولین صعود به ماترهورن در پناهگاه هورنلی برگزار شد. تبلیغات گسترده دولت سوئیس و ایتالیا سبب شده که امروزه ماترهورن به یکی از شناخته شده ترین کوه های دنیا و همین طور به یکی از مهم ترین جاذبه های طبیعی اروپا تبدیل شود.
گردآوری: مسعود فرح بخش
منابع: wikipedia.org ، telegraph.co.uk ، climbing.com
