به دنبال محدود شدن دسترسی کوهنوردان و گردشگران ایرانی و خارجی از پرتردد ترین مسیر صعود به قله دماوند، این بار ضوابط جدیدی برای ورود به حریم این اثر طبیعی ملی تدوین شده است.
اوایل مهر ماه امسال با تصمیم اداره محیط زیست شهرستان آمل و حمایت استانداری مازندران، ورود کوهنوردان و گردشگران به محدوده اثر طبیعی ملی دماوند (از ارتفاع ۴۵۰۰ متر تا قله) تا زمان سامان دهی نحوه حضور افراد در این محدوده، ممنوع شد.
این تدبیر در پایان فصل صعود به دماوند و اتفاقا در محدوده ای که میزان تخریب آن کمترین حد را دارد، اجرا شد. با این حال به عنوان نخستین گام برای حفاظت از اثری که پرونده آن برای ثبت جهانی آماده شده است، اقدامی مثبت تلقی شد.
این مدت با آن که انجمن دوستداران دماوند و دیگر تشکل های کوهنوردی از مراجع مرتبطی همچون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که حریم گسترده تری از این کوه را به نسبت محیط زیست (از ارتفاع ۲۲۰۰ متر تا قله) در فهرست آثار طبیعی ملی کشور ثبت کرده اند، درخواست کردند وارد عمل شده و ضوابط جامع تری را برای ورود به حریم دماوند تعیین کنند، با این حال جز آنچه اداره محیط زیست شهرستان آمل در حد نصب «بنر ابلاغ دستور منع ورود از ارتفاع ۴۵۰۰ متر به قله» انجام داد، اقدام حفاظتی دیگری در این مدت صورت نگرفت.
اینک رییس فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در نامه‌ای خطاب به معاون امور عمرانی استانداری مازندران، طرح ساماندهی حضور افراد و ضوابط ورود به حریم این اثر طبیعی ملی را تعیین و ابلاغ کرده است. هرچند که این طرح تنها برای یک مسیر درنظر گرفته شده و به ساماندهی دیگر مسیرهای صعود توجهی نشان داده نشده است.
همچنین با توجه به انتقادهایی که گردشگران و کوهنوردان خارجی به وضعیت امکانات و خدمات بهداشتی و رفاهی در پناهگاه های تحت نظارت و مسؤولیت فدراسیون کوهنوردی وارد شده اما در این طرح به وظایف این فدراسیون به عنوان یکی از خدمات دهندگان در دماوند اشاره ای نشده است.
گردشگران و کوهنوردان خارجی سال هاست برای دریافت جواز صعود به قله دماوند ۵۰ دلار به فدراسیون کوهنوردی پرداخت می کنند. کوهنوردانی که از این فدراسیون گواهی نامه صعود دریافت می کنند نیز هر سال مبالغ متفاوتی را می پردازند که این پرسش را برای آن ها ایجاد کرده است فدراسیون کوهنوردی در ازای دریافت این مبالغ برای بهبود زیرساخت ها و ارتقاء سطح خدمات در پناهگاه ها چه اقدامی انجام می دهد؟
طرح جدید سامان دهی فدراسیون کوهنوردی تنها برای مسیر «جنوبی» طراحی شده است که پرترددترین به شمار می آید و با توجه به آمد و شد خودروهای حامل کوهنوردان و جاده کشی تا ارتفاع ۳۰۰۰ متر با تخریب های گسترده تری روبرو شده است.
زمان اجرای این طرح از اول خردادماه تا ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۹۸ تعیین شده است. در این طرح، «بسته شدن محل پارکینگ ورودی به جاده خاکی دماوند و مسیر خاکی خودروها، الزامی اعلام شده است. محل پارک خودروها، «رینه»، محل قدیمی پادگان با نظارت شورای شهر رینه پلور و قرارگاه فدراسیون کوهنوردی مشخص شده است.
ظرفیت هر روز، ۱۰۰ کوهنورد پس از ثبت نام در سامانه رزرواسیون فدراسیون با اخذ مدرک رزرو کنترل و تایید توسط عوامل قرارگاه پلور در شهرستان پلور و عوامل قرارگاه رینه در شهرستان رینه تعیین شده است.
مدارک لازم برای حضور تیم‌ها (کوهنوردان و گردشگران) در منطقه شامل تایید رزرواسیون پناهگاه سوم، نامه رسمی باشگاه مبنی بر تایید مدارک آموزشی اعضای تیم، حضور سرپرست دارای مدرک مربیگری یا مربی راهنما و حضور مربی تیم دارای مدرک مربیگری یا مربی راهنما، است.
اعضای تیم شامل ۱۰ نفر باید باشد که دستکم باید دارای مدرک کارآموزی کوهنوردی شامل (کارآموزی کوهپیمایی، کارآموزی سنگنوردی، کارآموزی برف، ناوبری، محیط زیست و پزشکی کوهستان) باشند.
استقرار تیم‌های کنترل، ستاد پیشیگیری از حوادث هلال احمر و ستاد حفاظ محیط کوهستان فدراسیون در محل بارگاه سوم الزامی دانسته شده است.
همچنین تاکید شده است: حمل بار کوهنوردان توسط مال (قاطرها) از محل دوراهی تا بارگاه سوم انجام شود. مجوز تعداد مال های حمل بار، اخذ و از حضور مالداران فاقد مجوز جلوگیری شود.
مبلغ هر کیلوگرم بار برای حمل توسط مالداران و مبلغ حمل و نقل کوهنوردان از پلور و رینه تا محل دوراهی مشخص شود.
کنترل تخلیه زباله های کوهنوردان توسط تیم‌های صعودکننده توسط عوامل فدراسیون مستقر در محل بارگاه سوم با مسؤولیت سرپرست هر تیم انجام شود.
علاه بر این درخواست شده از انتقال کوهنوردان توسط خودروهای سرباز فاقد بیمه شخص ثالث و از فعالیت راننده های فاقد گواهی‌نامه معتبر جلوگیری شود.
تاکید شده است: با توجه به حضور تیم های کوهنوردان خارجی الزامی است این گروه ها از طریق آژانس های رسمی دارای مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وارد منطقه شده و حضور راهنمایان کوهستان دارای مجوز آن سازمان به همراه ایشان الزامی است.
