صعود به قله دماوند از جبهه شمال شرقی

صعود به قله دماوند از طریق بسیاری از یال های آن امکانپذیر است. دماوند دارای مسیرها و پناهگاه های زیادی است. متداول ترین مسیر صعود به قله دماوند مسیر جنوبی است.

مسیر شمال شرقی دماوند (از روستای ناندل) اما از زیباترین مسیرهای صعود به قله دماوند است. زیبایی های مسیر شمال شرقی دماوند قابل توصیف نیست و فقط بایستی با چشم خودتان آن را ببینید و لمس کنید تا زیبایی های آن را درک کنید.

آغاز مسیر شمال شرقی، از روستای گزانه (گزنه) است. این مسیر در امتداد رودخانه «تلخ رود» و با عبور از میان باغ ها و مزارع در دشتی فراخ به چشمه اسپه می رسد. ادامه مسیر، در بالای تپه ای مرتفع در زیر قله منار و روبروی دره یخار، به گوسفندسرا و چشمه معروف استله سر می رسد که مکان مناسبی برای شب مانی است. در ادامه، مسیر شیب تندی دارد که با زیگزاگ های بلند پشت سر گذاشته می شود و پس از عبور از «قله منار» به پناهگاه «تخت فریدون» متصل می شود. پس از ادامه مسیر در امتداد دره یخار به ارتفاع 5400 متری رسیده که با مسیر شمالی در این نقطه مشترک شده و به قله می رسد.

جغرافیای دماوند

کوه دماوند در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران و 75 کیلومتری جنوب غربی شهر آمل، در البرز مرکزی، بخش لاریجان استان مازندران قرار دارد و «جاده هراز» که تهران را به مازندران متصل می سازد از نزدیکی آن عبور می کند.

قله دماوند به ارتفاع 5609 متر، به عنوان بام ایران و با شهرتی جهانی یکی از منحصر بفردترین جاذبه های طبیعی ایران به شمار می رود. دماوند بلندترین شیب را در بین قله های آتشفشانی دنیا دارد که این کوه را در رده ی دوازدهم بلندترین قله های دنیا از نظر ارتفاع نسبی قرار می دهد. در عین حال دماوند به عنوان بلندترین قله مخروطی جهان کم‌گذرترین قله مخروطی جهان توسط کوهنوردان خارجی به‌شمار می‌رود.

برنامه ریزی نوع سفر

اگر قصد سفر با ماشین شخصی دارید، باید از تهران به سمت آمل حرکت کنید و وارد جاده هراز شوید. پس از عبور از پلور، گزنک، تونل وانا، بایجان و پاسگاه و عبور از تونل شماره 8، در سمپ چپ تابلویی در اول مسیر وجود دارد که بر روی آن نوشته شده به سمت خانه کوهنورد ناندل. این خروجی نه چندان هموار، 16 کیلومتر تا روستای حاجی دلا، 18 کیلومتر تا میان ده و 19 کیلومتر تا ناندل فاصله دارد. روستای زیبای ناندل در ارتفاع حدود 2700 متری قرار دارد.

اگر برای صعود به قله دماوند، قصد سفر بدون ماشین شخصی را دارید، قبل از شروع سفرتان با مسئول خانه کوهنورد ناندل هماهنگی های لازم را انجام دهید. در این صورت مسئول پناهگاه با شما قراری تنظیم می کند و با نیسان به دنبال شما آمده و شما را به ناندل می رساند.

هماهنگی با خانه کوهنورد ناندل

در ابتدای روستای ناندل یک خانه 2 طبقه برای کوهنوردان در نظر گرفته شده است که به آن «خانه کوهنورد ناندل» گفته می شود. شامل یک حیاط که برای پارکینگ خودروها استفاده می شود و دو اتاق (یکی بزرگ و یکی کوچک)، حمام، سرویس بهداشتی نیز موجود هستند.

ظرفیت خانه کوهنورد ناندل حدود 20 نفر است. در صورت کمبود فضا برای تیم های بالای 20 نفر، با هماهنگی صورت گرفته با مسئول خانه کوهنورد، می توانید خانه ی دیگری را در روستا برای استقرار اعضای تیم اجاره کنید.

شماره آقای هوشنگ صالحی (مسئول خانه کوهنورد): 09119181425

روستای ناندل سیستم گازکشی ندارد و اگر قصد استفاده از حمام را دارید، باید با مسئول خانه کوهنورد هماهنگی های لازم را صورت دهید تا آبگرمکن گازوئیلی را برای شما راه اندازی کند.

اگر برنامه فشرده ای ندارید، پیشنهاد می کنیم یک روز قبل از آغاز صعود، در روستای ناندل بمانید، چراکه هم می توانید از زیبایی های روستا و دشت های اطراف لذت ببرید و همچنین با توجه به ارتفاع ناندل که حدود 2700 متر است؛ بدن تان هم هوا شده و به عبارتی با شرایط ارتفاع تطبیق خواهد یافت.

روستای ناندل مقصد کوهنوردانی که قصد صعود به دماوند از جبهه شمالی را دارند، نیز هست. با این تفاوت که برای رسیدن به جبهه شمالی بعد از خروج از روستای ناندل و رسیدن به دوراهی مسیر را به سمت راست ادامه می دهند و خود را به سنگ بزرگ (آلمیوم) و ابتدای جبهه شمالی می رساند و در ادامه به جانپناه های 4000 هزار و 5000 هزار می رسند.

حمل و نقل با نیسان

برای رسیدن به گوسفندسرای «گردنه سر»، یعنی ابتدای مسیر شمال شرقی (از ناندل)، می توانید با هماهنگی با مسئول خانه کوهنورد و یا دیگر روستائیانی که خدمات حمل و نقل کوهنوردان و گردشگران را ارائه می دهند، از نیسان استفاده کنید.

شماره آقای اسماعیل رمضانی (راننده نیسان): 09119180618

مدت زمانی که از روستا به پای کار (ابتدای مسیر کوهنوردی) برسید حدودا 40 دقیقه است. همچنین می توانید مسیر را پیاده با کوله پشتی سنگین طی کنید و خود را به گوسفندسرا برسانید و بعد عازم پناهگاه تخت فریدون شوید و صد البته یک روز به مدت زمان برنامه شما افزوده می شود. توصیه می شود این مسیر را با نیسان طی کنید تا انرژی لازم برای صعود ذخیره شده و روز اول با خستگی مواجه نشوید.

آخرین نقطه ای که در کل طول مسیر صعود، دسترسی به آب آشامیدنی پاک دارید گردنه سردر است که ارتفاعی در حدود 2870 متر دارد. برای کل زمان صعود به قله دماوند که بطور نرمال سه روز است؛ به اندازه کافی آب به همراه داشته باشید.

قاطر و قاطرچی

در این مسیر می توانید از قاطر استفاده کنید. هر قاطر تنها سه کوله پشتی را حمل می کند. برای کاهش هزینه های سفرتان، وسایل سنگین اعضای تیم را در چند کوله پشتی بزرگ جمع آوری کرده و آنها را به قاطرچی بسپارید و با کوله های سبک خودتان را به پناهگاه تخت فریدون برسانید.

شماره آقای علی قنبری (قاطرچی): 09119155088

پس از عبور از گردنه سر و شروع یال شمال شرقی، مسیر پاکوب را در پیش دارید. 6 ساعت کوهپیمایی شما را به پناهگاه تخت فریدون می رساند. در طول مسیر دو نقطه وجود دارد که می توان از آب حاصل از ذوب برفچال ها استفاده کرد. البته اگر به خوردن آب برفچال عادت ندارید بهتر است از این آب ها جهت آشامیدن استفاده نکنید. آخرین نقطه ای که می شود از آب یخچال ها استفاده کرد در فاصله 50 متری پناهگاه تخت فریدون و در مسیر شیب منتهی به پناهگاه است.

پناهگاه تخت فریدون

پناهگاه تخت فریدون در کمرکش یال شمال شرقی و بر فراز خاک های زرد رنگ، در ارتفاع 4320 متری توسط گروهی از کوهنوردان دانشکده فنی در سال 1355 ساخته شد که دارای طبقه های چوبی است. تمامی مصالح این بنا از سنگ است. این پناهگاه دو طبقه می باشد و آب مصرفی کوهنوردان از چشمه کوچکی در جناح شمالی آن تامین می شود. پناهگاه تخت فریدون گنجایش 25 نفر را دارد و در پیرامون آن امکان چادر زدن وجود دارد. این مسیر به سوی قله، پر از صخره، قلوه سنگ، برف و یخ است و دارای چشمه های زیادی است. فشار هوا در این نقطه 530 میلی متر جیوه است.

بهتر است بعد از رسیدن به پناهگاه اندکی استراحت کرده و وسایل را خود را در پناهگاه جایگذاری کنید و به سمت یال یخار مسیر پاکوب را ادامه دهید و خود را به ارتفاع حدود 4800 متری برسانید و یک ساعت در آن ارتفاع به سر کنید تا بدن تان با شرایط ارتفاع خودش را وفق دهد.

پس از هم هوایی به پناهگاه بازگردید و شام سبکی میل کنید و آماده صعود فردا شوید. شب قبل از صعود کوله یک روزه (کوله صعود نه کوله حمله) خود را بچینید و آماده کنید که در وقت شما صرفه جویی شود.

شروع صعود نهایی

بنده به دلایلی از به کار بردن واژه «حمله به قله» استفاده نمی کنم. توصیه می کنم شما نیز از به کار بردن چنین واژه ای خودداری کنید. به جای «حمله به قله» یا «حمله نهایی» من واژه «صعود نهایی» را پیشنهاد می کنم. ما با کوهستان جنگ نداریم که به آن حمله ور شویم.

مسیر پاکوب بالای پناهگاه را ادامه دهید و بر یال یخچال یخار سوار شوید. مسیر پاکوب از میان صخره های سست و سنگ های ریزشی می گذرد و این مسئله بارها باعث آسیب دیدن کوهنوردان شده است. لذا تا جای ممکن از مسیر پاکوب فاصله نگیرید و مراقب آن بخش از مسیر یال مشرف به یخچال یخار باشید. بعد از عبور از یال یخار به زیر بام برفی می رسید. مسیر رفته رفته پر شیب تر می شود.

اگر باد سمت شما بوزد با خود گاز گوگرد به همراه می آورد لذا حتما دستمال یا ماسکی بر روی صورت خود ببندید. به بام برفی که رسیدید مسیر دو جبهه شمالی و شمال شرقی تلاقی می کنند و راه پاکوب شمارا تا بام ایران می برد.

در شرایط ارتفاع بالای 5000 متر مراقب به ضربان قلب خود باشید، سعی کنید تنفس تان ریتم داشته باشد و ریتم را به صورت مصنوعی نگه دارید. ممکن است هر نیم گام مجبور شوید یک بار نفس کنید اما ارزشش را دارد زیرا با این روش سردرد و گیجی شما تسکین می یابد.

مسیر پر شیب بام برفی را به آرامی طی کنید و خود را به قله دماوند برسانید. سعی کنید خود را از دهانه گوگردی دماوند دور نگه دارید. سعی کنید ماندن تان بر روی قله بیشتر از نیم ساعت نشود، چراکه هم شرایط ارتفاع 5700 متری شما را خسته می کند و همچنین گاز گوگرد باعث ایجاد مسمومیت در شما می شود.

قانون ساعت 14

اگر موفق شدید به قله صعود کنید، بهتر است قبل از ساعت 2 بعد از ظهر (ساعت 14:00) راه بازگشت را در پیش بگیرید. اگر بعد از این ساعت هنوز موفق به صعود قله نشدید، بهتر است بازگردید، استراحت کنید و خود را برای تلاشی دیگر در روز بعد آماده کنید و یا در صورت خستگی و نداشتن زمان کافی قید صعود به قله را بزنید. هرچند بازهم تصمیم نهایی با خود شماست و می توانید با توجه به ساعات در طول روز (تابستان و زمستات)، شناختی که از توانایی های خود و افراد تیم تان دارید، شرایط روحی و جسمی افراد تیم و موارد دیگری مانند شرایط جوی تصمیم دیگری بگیرید.

بازگشت از قله

مسیر شمال شرقی دماوند به خاطر یال کم عرض و سنگ های ریزشی و مسیر سستی که دارد، همواره مشکلاتی را به وجود می آورد. اعضای گروه کوهنوردی تان را به خوبی آگاه و توجیه کنید که در هنگام راهپیمایی، فاصله ی خود را با نفر جلویی و عقبی خود حفظ کنند، بهتر است فاصله افراد از هم کمتر از یک متر باشد.

سه عامل ارتفاع، خستگی و سرما می توانند انرژی یک کوهنورد را تخلیه کنند، لذا تمرکز خود را حفظ کنید و بصورت استوار گام برداری کنید تا دچار لغزش نشوید.

پس از بازگشت به پناهگاه، بهتر است که یک شب را در پناهگاه بمانید. حدود 500 متر پایین تر از پناهگاه دشت کوچکی واقع شده که برخی از کوهنوردان شب دوم را در میان چمن های زیبای این دشت کمپ شان را برپا می کنند.

دسترسی به آنتن موبایل

در پایان این مورد را نیز مد نظر داشته باشید که از گوسفندسرای گردنه سر تا پناهگاه تخت فریدون آنتن دهی ایرانسل و همراه اول برقرار و خوب است. با آگاهی از این مورد می توانید برای هماهنگی های لازم با مسئول خانه کوهنورد، قاطرچی و راننده نیسان استفاده کنید و همچنین خبر سلامتی خود را به خانواده تان برسانید.