جهان به واسطه اثرات قابل مشاهده و فزاینده گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات به مرحله جدیدی گام نهاده است. به واسطه این تحولات تغییرات عمده ای در حوزه اهداف، مفاهیم و شیوه های گردشگری شاهد هستیم.
امروز انقلابی عظیم در فنون ارتباطی و اطلاعاتی مشکل گیری یک نظام جدید مبتنی بر زبان دیجیتالی بنیادهای مادی جهان را چنان دگرگون کرده است که هیچگونه انزوا گزینی و کناره گیری را بر نمی تابد. این دوره که عصر اطلاعات نام گرفته نیازهای جدیدی را به وجود آورده است بطوری که دیگر اداره و مدیریت بخش های مختلف به ویژه حوزه گردشگری و جاذبه های توریستی با روش های سنتی مربوط به زمان گذشته لطمات جبران ناپذیری به همراه دارد و جوابگوی انتظارات بشر امروزی نیست.
بررسی های اخیر، فناوری اطلاعات را یکی از عوامل تولید دانسته و به منزله دارائی محسوب می کند بطوری که هزینه های مرتبط بر آن نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود و حتی برخی آن را جزء اصلی عوامل تولید می دانند. به عبارت دیگر، فناوری اطلاعات را منبعی برای افزایش توان و بهینه سازی عواملی چون نیروی انسانی، ابزار و سرمایه تلقی می کنند و نتیجه گیری می کنند که تمدن حاصل فعالیت های آموزش و پرورش است و در جنبه مثبت آن بیش از آنکه به زمین، سرمایه و ماده اولیه متکی باشد بر نیروی خلاقیت بشری، نبوغ و ابتکار او متکی است.
سال هاست حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی آغاز شده و از اوایل دهه 90 به بعد شتابی فزآینده یافته به گونه ای که سرعت این حرکت در کشورهای کمتر توسعه یافته، از جمله ایران، به خوبی نمایان است. اصطلاحاتی همچون تجارت الکترونیکی، دولت الکترونیکی، آموزش الکترونیکی، جامعه الکترونیکی و … به گوش مردم آشناست. چنین چشم اندازی لزوم بکارگیری فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف را بیشتر می کند.
در سال های اخیر انقلابی مشابه انقلاب صنعتی جهان را وارد عصر اطلاعات ساخته و بسیاری از جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حیات بشر را دستخوش تحول عمیقی کرده است به گفته امئلسون و واریان (2002) چشم انداز جهان با بهره گیری از فناوری اطلاعات بسیار متفاوت از زندگی امروزی است. فرزندانی که در این قرن متولد خواهند شد شهروندان جامعه اطلاعاتی نامیده می شوند.
امروزه صنعت جهانگردی به یکی از شکوفاترین صنایع جهانی تبدیل شده است. آمارها و رشد سریع و پویای گردشگری جهانی را نشان می دهد. تعداد گردشگران در سال 2006، 750 میلیون بوده است و تا سال 2020 به پیش بینی سازمان جهانی گردشگری به 1600 میلیون نفر می رسد. در سال 2007 از ژانویه تا آوریل 2007 با 6 درصد رشد به 252 میلیون نفر رسیده یعنی 15 میلیون نفر بیشتر از مدت مشابه در سال 2006 رسیده است.
گردشگری امروزه سعی بر این دارد بسته های مسافرتی پویا عرضه کند این بسته ها باید با یک برنامه سفر کامل مطابقت داشته باشد با قابلیت تغیر مناسب با خواست گردشگر و علائق گردشگر.
توریسم الکترونیک یا “E-tourism” بخشی از تجارت الکترونیک است که در برگیرنده استفاده از فناوری های رو به توسعه سریع؛ مانند ارتباطات، صنایع اطلاعاتی و همچنین برنامه ریزی های راهبردی مهمان نوازی، مدیریت و بازاریابی است. فعالیت های ویژه توریسم الکترونیک باید به متصدیان گردشگری، آژانس های گردشگری و دیگر ساختارهایی که مستقیما با استفاده از وب سایت های تخصصی، به گردشگری مجازی علاقه مندند، تکیه کند. این پدیده (توریسم الکترونیک)، هم مصرف کنندگان و هم تولیدکنندگان کالاها و خدمات گردشگری را در چرخه خود وارد می کند.
بر اساس مطالعات دقیق اروپایی نهاد بین المللی (IPK)، در سال 2007 بالغ بر 30 میلیون اروپایی برای برنامه ریزی مقاصد گذران تعطیلات شان از اینترنت استفاده کرده اند و حدود 8 میلیون نفر نیز به صورت آنلاین بلیط های خود را رزرو کرده اند. تا پایان سال 2008 درآمد جهان از طریق توریسم الکترونیک به بالای 40 بیلیون یورو رسیده است. گزارش های ناظر مسافرت های اروپایی در سال 2007، رشد 47 درصدی کسانی که بلیط هایشان را به صورت آنلاین رزرو کرده اند نشان می دهد.
در حقیقت 80 درصد از کاربران اینترنت علاقه مند به رزرو اینترنتی هستند. بر اساس پژوهش های آمریکایی، کل مبلغ به دست آمده از طریق رزرو مسافرت های شخصی یا تجاری (بلیط هواپیما، قطار، رزرو هتل و …)، با استفاده از ابزار اینترنت در سال 2004، در تمام دنیا، بالغ بر 13 بیلیون یورو؛ و در سال 2007 نیز 75 بیلیون یورو بوده است. نتیجه آن است که هیچ تکنولوژی دیگری، به جز تلویزیون، چنین تأثیر شگرفی، آن چنان که اینترنت بر مسافرت و مسافران ایجاد کرده، به وجود نیاورده است.
یکی از اساسی ترین کاربردهای فناوری اطلاعات در بخش خدمات است. در سال 1997 صنعت گردشگری مسئول 20 تا 30 درصد از فروش های مجازی بوده است و این رقم به 30 میلیون دلار رسیده است.
