با وجود آنکه صحبت از ثبت دماوند در فهرست میراث طبیعی یونسکو سالهاست که ادامه دارد اما تحقق این مهم در میان فعالیت معادن پوکه، تلاش های سازمان محیط زیست و علاقه سازمان میراث فرهنگی محصور مانده و محقق نشده است.
با وجود آنکه چهار معیار از 10 معیاری که برای ثبت جهانی مورد نظر قرار می‌گیرد مربوط به آثار طبیعی است و ما می توانیم هر سال یک اثر طبیعی را برای ثبت در فهرست جهانی معرفی کنیم اما تاکنون چنین امری محقق نشده است و حتا یک اثر طبیعی نیز از ایران در یونسکو به ثبت نرسیده است.
مدتهاست که چالش بر سر ثبت جهانی دماوند وجود دارد. از علاقه مسئولان برای ثبت گرفته تا مشکلات بسیاری که بر سر راه این امر وجود دارد. کوه دماوند دارای 20 گونه «اَندُمیک» است و تنها یک اثر طبیعی نیست بلکه از نظر زمین شناسی نیز بسیار اهمیت دارد. در این میان دماوند قابلیت ثبت جهانی را داراست که به دلیل مسائل موجود تاکنون محقق نشده است.
طبق گزارشات کارگروه کوهستان، فعالیت معادن پوکه در منطقه مانع ثبت جهانی دماوند می شود. در این میان تعطیلی تمامی معادن واقع در ارتفاع بالای 2200 متری قله دماوند الزامی است.
پس از انتشار این اخبار و مشکلات پیش روی ثبت دماوند در میراث طبیعی یونسکو، رییس قوه قضاییه با دستوری که به رییس کل دادگستری استان مازندران مبنی بر ممانعت از فعالیت این معادن داد، رای مثبت خود در خصوص ثبت جهانی دماوند را اعلام کرد. اما با وجود گذشت بیش از 9 ماه از صدور دستور رییس قوه قضاییه، همچنان شاهد ادامه فعالیت معادن پوکه در منطقه مذکور هستیم.
از یک سو «محمدعلی فیاضی» دبیر کمیته ملی طبیعتگردی تاکید دارد تمام تلاش ها برای تحقق این مهم انجام می شود و از دیگر سو می گوید: «با ارسال نامه های متعدد به دفتر کل ثبت آثار تاریخی و فرهنگی سازمان میراث فرهنگی خواستار تسریع این امر شده ایم.»
اما، “فرهاد نظری” مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی، بر در اولویت بودن ثبت جهانی قله دماوند تاکید می کند و می گوید: «به تازگی اقداماتی را در پیش گرفته‌ایم. در واقع یک سری فعالیت‌ها در منطقه دماوند وجود دارد که ممکن است اصالت‌های طبیعی آنرا خدشه دار کند. با توجه به اهمیت هایی که دماوند چه از نظر اسطوره ای و چه از نظر تاریخی برای ما دارد، مصمم هستیم تا دماوند را در فهرست جهانی ثبت کنیم. از این رو باید فعالیت‌های منطقه ضابطه مند شود به نحوی که از نظر قوانین یونسکو خطری برای دماوند به حساب نیاید. در این میان ممکن است برخی از این فعالیت‌ها محدود شود.
البته نظری در خصوص حکم رییس قوه قضاییه مبنی بر تعطیلی معادن پوکه که مانع ثبت جهانی دماوند می شود اظهار کرد: «سازمان محیط زیست در حال پیگیری این مورد است. ما مسئول ثبت جهانی دماوند هستیم و سازمان محیط زیست مسئول حفاظت از آن. اگر ما بخواهیم این اثر طبیعی را ثبت کنیم، حتما با محیط زیست در تعامل کامل هستیم و حفاظت انجام خواهد شد. علت این تاخیر باید از محیط زیست پرسیده شود. ثبت جهانی دماوند در اولویت‌های ما وجود دارد و به زودی تدوین پرونده را آغاز خواهیم کرد.
منبع: CHN
