10 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان به گردشگری تعلق دارد. از هر 11 شغل، یک شغل مربوط به گردشگری می شود. در سال 2014، صادرات گردشگری بین المللی 1.5 تریلیون دلار درآمد داشته است. صادرات گردشگری که ایران در زمینه آن تا به حال خیلی موفق نبوده است. البته که مسئولان در پی رسیدن به موفقیت هایی در این زمینه هستند. اما هنوز هم گردشگران زیادی وارد ایران نمی شود.
زمانی که گردشگر وارد کشوری می شود، «صادرات گردشگر» صورت گرفته است، چرا که این توریست ها با خود ارز می آورند و درآمد حاصل از آن عاید کشور می شود. در طرف مقابل هم زمانی که ایرانی ها به کشورهای دیگر مسافرت می کنند، «واردات گردشگر» صورت گرفته است، چرا که ارز از کشور خارج می شود.
سوال اینجاست که ایران چقدر می تواند روی صادرات گردشگری کار کند و کسب درآمد داشته باشد؟
مثال: شما زمینی برای کشت دارید. اگر این زمین، آب، خاک مناسب برای کشت و به اندازه کافی نور داشته باشد و شما بدانید که چه محصولی باید بکارید، بذر کاشته شده، حتما به بار می نشیند. حالا اگر هر کدام از این عوامل نباشد، یعنی آب، خاک و نور وجود نداشته باشد، محصولی هم سبز نمی شود. گردشگری نیز یک مزرعه است که اگر عوامل مورد نیازش را فراهم کنیم، جواب می دهد. برای اینکه ایران پایه های گردشگری را دارد.
دبی تقریبا بیابان است. اما مسئولانش سعی می کنند با خرج هزینه های زیاد توریست جمع کنند. حتی یک درخت نخلی که در آن جا کاشته می شود، هزینه های زیادی دارد، در صورتی که همین درخت در ایران به راحتی رشد می کند. اما در دبی، باید بذر درخت را بخرند، خاک مناسب وارد کنند و آب شیرین کنند تا یک درخت نخل رشد کند. البته گردشگری که در دبی به وجود آمده با گردشگری که ایران مدنظرش است، خیلی متفاوت است.
چه عواملی باعث شده گردشگری مکان هایی مثل دبی بهتر از ایران باشد؟
اولین مساله این است که هتلداری بلد نیستیم و از طرفی هم هتل خوب نداریم. به عبارتی زمین و نور و آب که گفتم یعنی آثار تاریخی، تنوع جغرافیایی و آب و هوای خوب داریم، اما ابزار استفاده درست از این عناصر را نداریم. برای رسیدن به آنها باید هتل خوب داشته باشیم. باید به اندازه کافی افرادی وجود داشته باشند که بتوانند راهنمای توریست های خارجی در کشور باشند. برای گردشگر هم ایجاد مزاحمت نکنیم. شرایط آرام، مطلوب برای گردشگر داشته باشیم و ابزار اقامت آنها را فراهم کنیم. حالا هرچه قدر این موارد کم باشد، میزان صادرات گردشگری کاهش پیدا می کند. اما اگر این موارد را تکمیل تر کنیم، ارز بیشتری وارد می شود، یعنی صادرات گردشگری هم بیشتر می شود.
هیچ چیزی بهتر از گردشگری برای صادرات خوب نیست. این کار می تواند به راحتی معادل درآمد نفتی را برای ایران به ارمغان بیاورد، اما بستگی به خودمان دارد که رویکردمان درباره توریست چیست.
مطالب بالا صحبت های آقای رضی حاجی آقا میری، رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران بود که در باره صادرات گردشگری اظهار نظر کرده بود.
