کلوت به کوه های شنی کویر گفته می شود که بر اثر عامل فرسایشی کویر یعنی باد ایجاد می گردد و فرم ها و شکل های مسحور کننده ای را ایجاد می کند که کمتر کسی می تواند پس از دیدن این مناظر، انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.
وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشم تان به سازه های خاکی عجیب و غریب بیافتد و این سازه های خاکی تا چشم کار می کنند دیده می شوند، انگار وارد یک شهر شده اید. شهری بدون هیچ سکنه ای که انگار تنها برای ارواح ساخته شده است. شاید برای همین است که می گویند اینجا شهر جن و پری است.
«شهداد» تا کرمان 100 کیلومتر فاصله و تا شهر افسانه‌ای «کلوت ها» 40 کیلومتر فاصله دارد. این منطقه در بین زمین شناسان به یکی از «قطب های گرمایی زمین» معروف است. همین خشکی کویر ممکن است گردشگران را از اروپای سبز به ایران بکشاند. در نزدیکی شهداد، «نبکا»ها (گلدان های کویری) وجود دارد که گاه طول آنها به 10 متر می رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهاى صحراهاى آفریقا 3 متر طول دارند.
شهر افسانه ای کلوت ها 11 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و فاصله اش با شهداد تنها 40 کیلومتر است؛ و حدود 20 هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادى، به وجود آمده است. در کویر شهداد، 100 هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جاى دنیا مشابه آن نیست. در محدوده ای 30 هزار کیلومتری، در دل لوت، هیچ حیاتی وجود ندارد. شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در زمستان سال 1365 در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت 15 سال از آن زمان، جسد این گاو (در حالی که بر اثر نور شدید آفتاب خشک شده بود) بدون هیچ تغییری پیدا شد.
این گرما و خشکی بی نظیر می شد تا بهترین منبع درآمد برای بومیان منطقه باشد، اما اکنون جز آزار و اذیت هیچ چیزی برایشان ندارد. افزایش شدید دمای هوا در تیر ماه، در بخش محروم شهداد کرمان، شمار زیادی از خانواده های محروم این منطقه را وادار به کوچ کرده است. عوارض افزایش دما تأثیر نامطلوب خود را در بخش کشاورزی بر جای گذاشته است.
«خبیص»، یا نام قدیم شهداد، در حاشیه غربی و دامنه شرقی کوهستان سیرچ واقع شده است. این بخش در پای بلندترین کوه های این ناحیه، یعنی سیرچ و جفتان، قرار گرفته است و ارتفاع بلندترین قله آن به 3 هزار و 990 متر می‌رسد. قلل ارتفاعات این کوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف است؛ از این رو، آب های فراوانی به طرف دشت جریان دارد. در حاشیه غربی دشت لوت، جز در منطقه بم، هیچ مکانی به این اندازه از آب دائمی برخوردار نیست. به نظر می‌رسد که از هزاران سال پیش، اطراف خبیص بزرگ ترین ناحیه برای تمرکز جمعیت بوده است.
شهداد در ارتفاع 430 متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود 30 کیلومتر و مشرف به جلگه ای است به نام تکاب که بخش اصلی خبیص را تشکیل می‌دهد. آب دائمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین می‌شود. این رودخانه از ارتفاعات «هی‌نامان» سرچشمه می گیرد و از راه دره درختنگان عبور می کند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف می شود، سپس از طریق آبادی ابراهیم آباد به سوی لوت جریان می‌یابد. آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان کم می شود. در تنگه چهار فرسخ، شعبه ای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.
شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوت های موازی حاشیه لوت منتهی می‌شود. زمین های شهداد تمام پوشیده از باغ های مرکبات و خرماست. اکنون، تنها وجود آب است که مردم شهداد را به این منطقه پایبند کرده است.
