صعود به بام ایران دماوند

کوه دماوند به ارتفاع 5609 متر، به عنوان بام ایران و با شهرتی جهانی یکی از منحصر به فرد ترین جاذبه های طبیعی ایران است.

دماوند یکی از کوه‌هایی است که از زمان های قدیم سودای صعود به آن مطرح بوده است. قدمت صعود به آن بیش از هزار سال است و در سده اخیر نیز با توسعه ورزش کوهنوردی علاقه مندان زیادی از سراسر گیتی برای صعود به بلندترین مخروط جهان به کشورمان سفر  می‌کنند.

قله دماوند به ارتفاع 5609 متر، به عنوان بام ایران و با شهرتی جهانی یکی از منحصر به فرد ترین جاذبه های طبیعی ایران به شمار می رود.

کسب آمادگی بدنی، راه صعود به دماوند

این کوه در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران و 75 کیلومتری جنوب غربی شهر آمل در البرز مرکزی و بخش لاریجان قرار دارد و جاده گردشگری هراز که تهران را به مازندران متصل می‌کند، از نزدیکی آن عبور می‌کند.

با این حال دماوند به عنوان بلندترین قله مخروطی جهان با کمتر از 3000 نفر صعود کننده خارجی، کم گذرترین قله مخروطی جهان به شمار می رود. این در حالی است که از رقیب آن یعنی فوجی یاما در ژاپن با 3776 متر ارتفاع، سالانه 300.000 گردشگر خارجی بازدید می کنند. وبگاه رصدخانه زمین ناسا، ارتفاع 5 هزار و 609 متر را برای قله این کوه ذکر کرده است.

صعود به قله دماوند، آرزوی هر کوهنورد ایرانی است، آرزویی که البته جز با کسب آمادگی بدنی میسر نیست. آمادگی بدنی کافی، نخستین شرط لازم برای صعود به قله کوه دماوند است. صعود به قله  از جبهه جنوبی، برای افرادی که به طور منظم به کوهپیمایی می‌پردازند و دارای آمادگی جسمانی کافی هستند، صعود چندان مشکلی نیست.

چه وقت به دماوند صعود کنیم؟

آب و هوای کوه دماوند در دو ماه فروردین و اردیبهشت زمستانی، بسیار ناپایدار و همراه با طوفان های شدید است و برنامه های صعود را مختل کرده و احتمال بروز حوادث مختلف بالا می‌رود. بهترین زمان برای صعود به قله دماوند ماه های تیر و مرداد است. هر چه از مرداد ماه به سمت شهریور می‌رویم، این منطقه خشک تر شده و با تغییرات ناگهانی آب و هوایی روبه‌رو می‌شویم.

در این میان جبهه جنوبی آسان ترین مسیر صعود به قله دماوند است و حضور بی شمار کوهنوردان در یال جنوبی در این ماه ها، شلوغی بیش از حد و سر و صدای زیادی به همراه داشته و ضمن ایجاد مشکلات دیگر، مانع استراحت و صعود آسان می‌شود. این مسأله در روزهای آخر هفته کاملاً قابل مشاهده است. بنابراین توصیه می‌شود، برنامه های صعود از این جبهه، حتماً در روزهای اول هفته انجام شود.

در بارگاه سوم به جز دو پناهگاه موجود، فضاهایی مسطح و مناسب برای برپا کردن چادر نیز ایجاد شده است. با این حال به دلیل حضور کوهنوردان از تمامی نقاط ایران در روزهای آخر هفته، ممکن است کمبود جا برای برپا کردن چادر در این فضاها نیز وجود داشته باشد.

در مسیر صعود، چه بخوریم؟

بهترین غذاها برای کوهنوردی غذاهای کم حجم و پر انرژی است تا ضمن کمتر شدن وزن وسایلی که باید حمل شوند، فضای معده بیش از حد انباشته نشده و تنفس و صعود را با مشکل مواجه نکند. همچنین از مواد غذایی باید استفاده شود که فاسد نشوند، به ویژه در فصل های گرم‌تر سال. اصلی ترین قسمت هر وعده از غذا، می توانند این موارد باشند: عسل، مربا و خرما.

بهتر است از حمل وسایل سنگین، اضافی و دست و پا گیر خودداری کنید. برای حمل بار تا آخرین پناهگاه می‌توانید از چهارپایان استفاده کرده تا انرژی بیشتری برای صعود نهایی داشته و خستگی کمتری ایجاد شود. در مرحله آخر صعود نیز با برداشتن وسایل ضروری و قرار دادن آن ها در کوله پشتی کوچک تر (کوله صعود)، به سمت قله حرکت کنید.

چطور با ارتفاع تطابق پیدا کنیم؟

هم هوایی، فرآیند تدریجی  تطبیق بدن با کمبود اکسیژن هوا در مکان های مرتفع است. این تغییرات سبب آسان شدن تحویل اکسیژن بیشتر به سلول ها و همین طور سبب کارآیی استفاده از اکسیژن می شود. تفاوت های فردی قابل ملاحظه ای در توانایی افراد برای تطابق با ارتفاع وجود دارد. بعضی اشخاص به سرعت با ارتفاع تطابق می یابند، در حالی که برخی دیگر دچار کوه گرفتگی حاد شده و نیازمند دوره های زمانی طولانی تری برای تطابق کامل با ارتفاع هستند.

مهم ترین آثار و نشانه هایی که تا زمان تطابق کامل با هوای موجود بروز می‌یابند؛ سردرد، تهوع و سرگیجه می‌باشند. برای رفع عوارض هم هوایی و آمادگی بیشتر برای صعود نهایی، با انجام یک صعود به ارتفاع 4500 متری و بازگشت به پناهگاه، به خوبی می‌توان با این مشکل مقابله کرد. در صورت بروز مشکلات جدی تر و نشانه‌های حادتر، فرد را سریعاً به ارتفاعات پایین تر منتقل کرده و تا رسیدن امداد، از افرادی که با کمک های اولیه آشنا هستند، کمک بگیرید.

تجهیزات لازم برای صعود به قله دماوند

کفش کوه، کوله پشتی، بادگیر، کلاه پشمی، کاپشن، جوراب پشمی، کیسه خواب، دستکش مناسب، عینک آفتابی، لباس گرم، چراغ قوه، کرم ضد آفتاب، شلوار گرم، چادر و قمقمه اصلی ترین لوازم مورد نیاز برای صعود به دماوند است. تأمین آب مصرفی، یکی از مهم ترین اصول در صعود به دماوند است.

آب چشمه های موجود در ارتفاعات بالاتر این منطقه، در طول شب یخ می‌زند و برای دسترسی به آب باید در گرمای روز و پیش از یخ زدن دوباره آب اقدام کرد. به دلیل وجود کمی ناخالصی و مزه دار بودن آب، بهتر است قرص های تصفیه آب نیز همراه داشته باشید. دسترسی به آب آشامیدنی در جبهه شمالی، کمی مشکل تر از مسیرهای دیگر است و ممکن است برای تهیه آب، نیاز به ذوب کردن برف داشته باشید، اما در مسیرهای دیگر، چشمه های آب وجود دارد که کار صعود را آسان می کند.

گامبرداری در صعود به قله دماوند

از نخستین نکات مهم در ورزش کوهنوردی، آهسته و پیوسته حرکت کردن است که از چند جنبه دارای اهمیت است. تقسیم انرژی برای ادامه دادن کل مسیر، با گام های آهسته و پیوسته میسر می‌شود، به ویژه در مسیرهای طولانی تر و دارای شیب بیشتر. همچنین لذت از کوه و کوهنوردی تنها در رسیدن به قله و مقصد نیست، بلکه تمامی طول مسیر و جاذبه های گوناگون آن می‌تواند لذت بخش باشد و هدف از فتح قله، استفاده از تمامی جاذبه ها و زیبایی های مسیر است.

برداشتن گام های آهسته، تنفس های عمیق (دم از راه بینی و بازدم از راه دهان)، نوشیدن مایعات شیرین و استراحت های بسیار کوتاه در طول مسیر، رسیدن به قله را آسان تر می کند. توصیه می کنم یک دوربین عکاسی نیز به همراه داشته باشید و لحظات صعود و زیبایی های پیرامون خود را ثبت کنید. پس از بازگشت از کوه دماوند می توانید در نقاط مختلف منطقه استراحت کرده و از جاذبه های دیگر آن استفاده کنید.

این مقاله در روزنامه قدس و سایت قدس آنلاین منتشر شده است. برای مشاهده مطلب بر روی این لینک کلیک کنید.